ART DAMAK ÜNSÜZÜ



ART DAMAK ÜNSÜZÜ  
 
Kelime türü: İsim  - Dil bilgisinde bir terim
 
Fransızca:  Consonne postpalatale, vélaire, gutturale post palatale
İNGİLİZCE :  velar, post palatal guttural
Almanca:  post platal,  velar, hintergaumenlaut
 
FARKLI EŞANLAMLI TERİMLERİ :  artdamak konsonu, artdamaksı konson, artdamak fonemleri
 
“Kalın ünlüler ile hece oluştururken dil sırtının geriye yumuşak damağa doğru yükseltilmesi ile çıkarılan. k, g, ğ, ñ gibi patlayıcı veya sızıcı damak ünsüzlerinden biri”.[1]
 
Ciğerlerden gelen havanın dil sırtı yardımıyla art damağın çeşitli noktalarında bazen patlayarak, bazen de sızarak oluşturduğu ünsüz[2]
 
: kara, gayrı, yağmur kelimelerindeki k, g, ğ k,
Osmanlıcadaki kaf, gayın, ünsüzleri gibi.
 
 
TERİMİN TÜRK LEHÇELERİNDEKİ KARŞLIKLARI
 
Azerbaycan Türkçesi: dilarxası samit; Türkmen Türkçesi: ıızkı kentlevük çekimsizi;Gag.: arddilli konson ~ arddamaklı konson; Özbek Türkçesi: çuqur til όrqa undόşi;Uygur Türkçesi: çofiqur til käyni üzük tavuş ~ til uçi käyni üzük tavuşi; Tatar Türkçesi: keçe teltartığı ~ uvular tartıq; Başkurt Türkçesi: tamaq töbö tartinqihi; Kmk: art til tutuk; Krç.-Malk.: art til (tinilawuk) kısık (tunakı) tawuş; Nogay Türkçesi: tîl artı tartıgı; Kazak Türkçesi: til artı dawıssızı; Kırgız Türkçesi: teren tüpçül ünsüz; Alt:: terefi til tözi tuyuk tabış; Hakas Türkçesi: tîl tözîndegî ün çoh tapsag; Tuva Türkçesi: artıı tildiň a'jık eves ünü; Şor Türkçesi: tildiň tereňsooba aydılçatkan ~ til tereň sobazınıň soglasnıyı; Rusça: gluboko zadneyazıçnıy soglasnıy[3]
 
[1] BSTS / Gramer Terimleri Sözlüğü 2003
[2] Prof. Dr. Vecihe Hatipoğlu, Dilbilgisi Terimleri Sözlüğü, AÜ. DTCF Yayınları, Ank. 1982. S17
[3] BSTS / Türk Dünyası Gramer Terimleri Kılavuzu 1997





EsaAdmin / Erkek / 8/24/2016