İlhan Koman

HAYATI

İlhan Koman (d. 1921,Edirne - ö. 30 Aralık 1986, Stockholm), Türkiye’nin ilk heykel sanatçılarından ve Sanayi-i Nefise mektebinin ilk hocalarından ve ilk yöneticilerindendir.

Bilim ve Sanatı bir araya getiren eserleriyle ünlenen bu özelliğinden ötürü Türk da Vinci'si olarak anılan[1]   ve yaptığı heykelleri yurt dışında da sergilenen [2] ve dikilen  ilk önemli heykeltıraşlarımızdan biridir.

AİLESİ 

1921'de Edirne'de Kaleiçi semtinde  doğdu. Babası doktor olan İlhan Koman'ın annesi ise Trakya Paşaeli Müdafa-ı Hukluk Cemiyeti kurucularından gazeteci ve milletvekili  Mehmet Şeref Bey'in torunudur. [3] 

Sanatçının ailesi Edirne'de Kaleiçinde oturuyorlar yaza aylarında İstanbul’a gidiyorlardı.   ilköğretimini ve  Liseyi Edirne’de bitirdikten sonra, 1941'de İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi Resim Bölümü'ne girdi. Bir yıl sonra heykel bölümüne geçti. Rudolf Belling'in öğrencisi olarak 1946 yılında Güzel Sanatlar, İstanbul Ulusal Akademisinden yüksek şeref derecesiyle mezun oldu. [4]

EĞİTİM YILLARI 

Mezuniyetinden hemen sonra, o Académie Julian ve La Grande Chaumiere dersler yanı sıra, Ecole du Louvre'da katıldığı Milli Eğitim Bakanlığı’nın açtığı bursu kazanarak Neşet Günal, Sadi Öziş ve Refik Eren ile birlikte Paris’e gitti. 1947-50 arasında Fransa'da Academie Julian ve l'Ecole du Louvre'da çalışmalar yaptı. Mezopotamya ve Mısır sanatını inceledi. Nouvelles Salonlarında ve sergilerinde yer aldı ve 1948 yılında Paris'te ilk kişisel sergisini açtı. Paris’te iken Mediha Kaptana ile evlendi. Bu evlilikten bir erkek çocukları dünyaya geldi.

1951 yılında Yurda döndükten sonra Y. Oskan'dan sonra ikinci yönetici olarak  1958'e kadar İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi'nde öğretim üyeliği  ve yöneticiliğinde bulundu. 1958 yılına kadar Güzel Sanatlar Akademisinde heykel dersleri verdi. 1952’de, Anıtkabir Heykel Yarışmasında rölyef dalında birincilik ödülü aldı. Bu rölyefleri Anıtkabir’in çıkış merdivenleri doğu kanadına yerleştirildi. Paris’te de tanıştıkları ve beraber oldukları yakın dostu Şadi Çalık ve Zühtü Müridoğlu ile kurdukları ekip çalışmalarında yer aldı.[5]

1953 yılında  Akademiden arkadaşları ile birlikte, Tarık Carım ve Ali Hadi Bara  ve mimar Tarık Carım ile beraber Türk Grup Espas adıyla bir topluluk oluşturdu. Grup, Fransa'daki Groupe Espace adlı topluluğun düşüncelerine paralel olarak plastik sanatların sentezi konusu üzerinde durmaktaydı.[6]

 Sanat dergisi "Sanat d'Aujourd'hui" editörü olarak yazılar yayımladı.

Akademide Heykel bölümünde asistan ve öğretim görevlisi olarak çalışırken Şadi Çalık ve Şadi Öziş ile birlikte metal mobilya üretimi yapan  T Galeri adlı bir atölye kurdu. [7] Şadi Çalık  ve Şadi Öziş ile birlikte kurdukları Karemetal demir atölyesinde mobilya tasarımları yaptı. 1954 Ankara Devlet Sergisi'nde ikincilik, 1955 Ankara’ Devlet Sergisi'nde birincilik ödüllerini almıştır. [8] Bu dönemdeki yapıtlarından bazıları Sao Paulo bienallerinde sergilenmiş ve oldukça beğenilmişti.[9] 1957 yılında ise Güzel Sanatlar Akademisi'nin metal öğretmenliği görevine getirilmişti.