BAĞLAM NEDİR ÖRNEKLERLE İZAHLAR

 

 

 

BAĞLAM 

 

 

Sözlüklerde bağlam: “ Bir dil birimini çevreleyen, ondan önce veya sonra gelen, birçok durumda söz konusu birimi etkileyen, onun anlamını, değerini belirleyen birim veya birimin tümü; konteks.”, Söz, söz grubu, cümle gibi dil unsurlarının kullanıldıkları yere ve zamana göre anlam kazanması.” şekillerinde tarif edilir.

 

Bağlam nedir sorusunun cevabını sözlüklerdeki tariflerin dışında izah etmeye çalışırsak bağlam “  kelimelerin, kelime öbekleri ve cümlelerin bir konuşma veya bir metin içinde diğer öğelere göre değişik anlamlar kazanmasıdır. “  Aslında her sözcüğün ve söz öbeğinin kendine özgü bir anlamı vardır. Fakat sözcükle ve söz öbekleri konuşma veya yazılı metin içindeki diğer öğeler ile birlilte farklı bir anlama gelebilecek şekilde kullanılabilir.  Bu nedenle pek çok sözcük diğer sözcük ve söz grupları ile birlikte kullanıldığında akla ilk gelen temel anlamından farklı bir anlama bürünebilir.

 

Kısaca bağlam bir sözcüğün bir cümle veya metin içinde diğer öğelerin durumuna göre kullanıldığı bağlamdaki anlamıdır. Bir sözcüğün öteki öğelerle birlikte ve onlarla birleşip bütünleşerek temel anlamından farklı bir kavramı yansıtmasıdır. Şu halde bir sözcüğün temel anlamı ile konuşma veya metindeki anlamı aynı olmayabilir. Bir sözcüğün bir metinde veya cümlede hangi anlamda kullanıldığı bağlamına göre değişir.

 

Yani bir sözcük kullanıldığı cümledeki bağlama göre olumlu, olumsuz, iyi kötü, başarılı başarısız vb gibi anlamlarda kullanılabilir. “

 

Örnekler

 

  • Yarın eve gelecek misin?
  • Evet
  • Yarın eve gelmeyecek mi?
  • Evet

Yukarıdaki diyalokta evet sözcüğü bağlama göre ilkinde olumlu ikincisinde olumsuz anlamı ifade edecek şekilde kullanılmıştır.

 

Çocuğu annesi emziriyor

Çocuk bahçede top oynuyor

Çocukları askere uğurladılar

Çocuğunu evlendirdi.

 

Çocuk sözcüğü her cümlede ve her bağlamda farklı anlamlara gelecek şekilde kullanılmıştır.

 

Babam beni ve kardeşimi çok sever

O benim üvey kardeşimdir.

Sevgili kardeşlerim! Bu seçim oyunuza ben talibim!

Değerli kardeşim! Sana Berlin’den yazıyorum.

Atma Recep hepimiz din kardeşiyiz.

Üzümleri kardeş payı yapıp dağıttık.

 

İlk cümlede” kardeş”, sözcüğü temel anlamıyla kullanılmış ama kardeş sözcüğüne diğer cümlelerde diğer bağlamlarla farklı anlamlar yüklenmiştir.

 

 

Onun içten tavırları herkes tarafından sevilmesine yol açıyor

İçten yanmalı motorlar konusunda yeterli bilgisi vardır.

 

Cümlesindeki içten sözcüğü diğer söz öbekleri ve öğeleri ile birlikte farklı bağlamlarda farklı anlamlarda kullanılmıştır.

 

Babam beni çok severdi.

Baba öldürülünce diğer mafya üyeleri başsız kaldı.

İki yüz metre ileride karşınıza çıkacak olan babadan sağa dönün ( Bursa ve civarında kavşağa baba denir )

İseviler için tanrı Baba’dır.  



KAYNAKÇA / İLGİLİ LİNKLER
1 BAĞLAÇ
2 BAĞLAÇ NEDİR BAĞLAÇLAR
3 Bağlantılı Ek Nedir
4 BAĞLAMA ULACI
5 Anlam Genişlemesi Daralması İyileşmesi Kötüleşmesi ve Kayması
6 Anlam Genişlemesi Tanımı Açıklamalar ve Örnekler
7 ANLAM NEDİR
8 ANLAM BAYAĞILAŞMASI - Anlam Kötüleşmesi - NEDİR
9 Anlam Çokluğu Nedir ve Örnekler
10 ANLAM KAYMASI NEDİR





EsaAdmin / Erkek / 8/24/2016