KPS SORULAR  EDEBİYAT 2 İSLAMİYET ÖNCESİ

1. Göktürk yazıltlarını çözen ilk iki bilim adamı eşleşmesi hangisinde doğru yapılmıştır.

a)      Radloff- Milescu    b) Thomsen- Messerschmidt     c) Strahlenberg - Nikolay M. Yadrintsev,      d) Strahlenberg – Thomsen          e) Radloff- Thomsen

2. Külteğin  Bilge Kağan kitabelerini keşfederek bilim dünyasına tanıtan Rus Bilim adamı hanigisidir.

a)      Nikolay M. Yadrintsev  b) Nicolaie Gavriloyiç Milescu   c) Strahlenberg   d) Yelizaveta Krements       e) Ludwig Peter Thomsen

3. Bengütaşlardan hangisi kayalara veya taşlara kazınarak yazılmamış, kaya yüzeyine boynarak yazılmıştır.

a)      Çoyren cor   b) Bugut,  c) Öngin  d) Tonyukuk, e) Hoytu Tamir

4. İlk kez Finli bilim adamı Heikel tarafından rapor edilen ve  Bişkek Müzesi'nde segilenen Altayların batısındaki Türk yazıtları hangisidir.

a)      Çoyren cor   b) Bugut,  c) Öngin  d) Tonyukuk, e) Talas Yazıtları

5. Orhun Yazıtlarınından  ikisi birbirine yakın diğeri ise 300 km Uzaktadır. Buna göre aşağıdakilerden hangisinde yakın ve uzakta olanlar  doğru gösterilmiştir.

a)      Bilge kağan Tonyukuk yakın Külteğin uzaktadır.

b)      Külteğin Tonyukuk Yakın Bilge kağan anıtı uzaktadır.

c)       Ongun ve Külteğin yakın  Tonyukuk uzaktadır.

d)      Üçü de yakındır ve  aralarında birer km mesafe vardır.

e)      Üçü de bir birinden uzaktadır.

6. Aşağıdakilerin hangisinde  Tonyukuk anıtı  hakkında  bilgi verilmiştir.

a)      Çinlilerle nasıl savaşıldığını anlatan, üç adet bengütaştan oluşan 716 da diikilen...

b)      732 de dikilen kaplumga kaideli, Yollug Tigin’in yazdığı...

c)       Tenri Kağan tarafından 734 te diktirilen,  Yolluk tegin’in konuşmalarına da yer veren

d)      Etrafında  türbe enkazı ve heykeller bulunan Külteğin abidesinden bir km uzakta olan..

e)       Doğu yüzünde, dağ keçisi damgasına; "tepelik" kısmındada ise, kurttan süt emen çocuk tasvirlerine yer verilen

7. Külteğin ve Bilge Kağan anıtlarının bulunduğu yer aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir.

a)      İkisi de Talas’tadır.

b)      Aral gölüne yakındır ve Ötüken vadisindedir.

c)       Tola Irmağı  kıyısında Bayn Tsokto (Bayn Çokto) bölgesindedir.

d)      Baykal gölünün güneyi, Orhun Vadisive ırmağı Koşo Çaydam gölü civarlarındadır.

e)      Evliya-Ata şehri civarında Ayır-Tam-Oy (=Kırk Kazık) denilen yerdedir.

8. Aşağıdakilerin hangisinde  Yaratılış destanı  ve hakkında verilen  bilgilerde bir yanlışlık yapılmıştır. 

a)      Türklerin Altay-Yakut Türkleri arasında oluşan ve oradan derlenmiş bir destandır.

b)      İki varyantından ilkini  Radloff İkincisini ise  Verbitskiy  derlemiştir.

c)       Yaratılış ve Türeyiş destanları, Orta Asya ve Sibirya Türk mitolojisi ürünüdür.

d)      Destan  yerkürenin ve insanoğlunun yaratılışını anlatır.

e)      Türklerin Bozkurttan türediğinden söz eder.

9. Aşağıdakilerin hangisinde Yaratılış Destanı hakkında yanlış bir bilgi verilmiştir.

a)      M. Necati Sepetçioğlu, Yaratılış ve Türeyiş destanı yapay destan olarak yazıya geçirmiştir.

b)       Türklerin yerküre ve insanların  ortaya çıkışına dair  mitolojik  inançlarını ortaya koyar.

c)       Destan yer kürenin ve insanoğlunun oluşumunu izah etmektedir.

d)      Destandaki Ülgen, Kayrakan ,Tengere Kayra Han ve  “Kuday” olarak da adlandırılır.

e)      Çuvaş ve Yakut Türkleri tarafından oluşturulmuştur.

10. Şu destanı hakkında verilen bilgilerden hangisi yanlıştır.

a)      Saka - İskit Türklerine ait eski bir Türk destanıdır. 

b)      Konusu Afrasyap ile İranlıların savaşlarına dayanır.

c)       İskender'in Pers ülkesini istila etmesi Türklerin Kuzeye yönelmesi sonucunda oluşmuştur.

d)      Kuzeye çekilmeyen 22 ailenin Türkmen adıyla anılmasından da söz edilir.

e)      Savaşçı ve maceracı bir kimliği olmayan Hakan Şu, tedbirli bir hükümdardır.

11.  “ İki destanda da Türk boylarının ortaya çıkışı, 24 oğuz boyunun oluşumu konularına rastlanılır.  Her iki destanda  da Türkler, nereden geldi, Türklerin atası kimdir. Türkmenler nasıl oluştu, Türk boyları hangileridir, sorularına cevap verilmektedir. “ verilen bilgilere göre aralarında ortak özellikler bulunan bu iki destan aşağıdakilerin hangisinde doğru eşleşmiştir.

a)      Oğuz Kağan, Yaratılış   b) Şu destanı ile Ergenekon   c) Göç ile Oğuz Kağan,  d) Şu ile Oğuz Kağan   e) Bozkurt ile Oğuz Kağan

12. Aşağıdakilerin hangilerinde Ergenekon destanı hakkında yanlış bilgiler vardır.

1. Çinliler de  bu destandan söz ederek destana sahip çıkmışlardır.
2. Moğol Tarihçisi Reşidüddin, Camiüt Tevarih,  Ebul Gazi Bahadır Han'ın  Secere i Türkî de birer varyantına yer vermiştir.
3. Ergenekon  Destanının bir benzeri de Mogollar arasında yaygındır.
4. Vadideki tutsaklıktan kurtulma motifi Türklerden başka diğer kültürlerde yoktur.
5. Kurt, on tane erkek çocuk doğurur  ve A-şi-na ailesi, bu çocukların soyundan gelir .

a)      I   ve   V      b)   I ve  III      c)   I ve  IV   d)  II ve III   e )  II   ve V

13. Aşağıdakilerin hangisinde Alp Er Tunga destanı hakkında  yanlış bir bilgi vardır.

a)      Alp Er Tunga bir  Saka hükümdarıdır ama ne zaman ve nerede yaşadığı bilinmemektedir.

b)      Bu sağuyu oluşturan Türklere kimi tarihçiler İskit,  kimi tarihçiler  Saka adını vermektedir.

c)       Afrasyap  ile Alp Er Tunga'nın aynı  Türk hükümdarı olduğu  sanılmaktadır.

d)      Destanın kahramanının adı  Şehnamede Alp Er Tunga olarak geçer.

e)      Saka Türklerine  ait Alp Er Tunga ve Şu Destanı olmak üzere iki destan tespit edilmiştir.

14. Aşağıdaki şıklardan  hangisi Alper Tunga  ile ilgili olmayan  bilgiler içermektedir.

a)      Kaşgarlı Mahmut, Divan ı Lügat üt Türkide  İranlı  Cüveyni eserinde söz etmiştir.

b)      Türklerde Afrasyap adlı bir destan yoktur, Firdevsi'nin Şehnamesinde ise  Alp Er Tunga'ya rastlanmaz.

c)       Alp Er Tunga,Asur,kaynaklarında Maduva, Heredot'ta Madyes, iran ve islâm kaynaklarında Efrasyab adlarıyla anılır.

d)      Moğol tarihçi Cüveyni Uygur  hükümdarlarının  Efrasyap soyundan olduğunu yazar.

e)      Destanda İskender’den çekinen  Türklerin kuzeye çekilmesi anlatılır.

15.  “ Destanlardan birisi M. Ö 4 yy da Türklerin kuzeye yönelmeleri ve Türkmen olarak adlandırılan 22 oğuz boyu ile diğer iki Türk boyunun nasıl ortaya çıktığını anlatırken diğeri ise Firdevsi’nin Şehnamesi Kaşğarlı Mahmut ve   Cüveyni’nin eserlerinde de adı geçen destandır.” Parçada verilen bilgilere göre söz edilen destanlar hangi şıkta  doğru olarak verilmiştir.

a)      Türeyiş, Göç,   b) Göç, Bozkurt,  c) Ergenekon Oğuz    d) Şu  ve Alper Tunga e) hiçbirisi

16. Aşağıdakilerin hangisinde Oğuz destanı ile ilgili  yanlış bir bilgi bulunur

a)      Oğuz Kağan Destanı'nın. Çağatayca, Farsça ve Uygurca üç ayrı yazması vardır.

b)      Reşîdeddîn'in Câmiüt-Tevârih adlı eserinde  Farsça yazılmış İslami Oğuz Destanı bulunur.

c)       Ebü’l-Gazi Bahadır Han  destanı  Türkmenler arasından derleyip yazıya geçirmiştir.

d)      Paris'teki Uygurca metni  Willi Bang Kauf ve Reşit Rahmeti Arat  tarafından Oğuz Kağan Destanı adıyla Türkçe olarak yayımlanmıştır. 

e)      Firdevsi de Şehneme’de bu destandan söz etmiştir. 

17.  “ Eb'ul Gazi Bahadır Han, Secere-i Terakkime adlı eserinde bu destanı yazıya geçirmiş, Reşidüddin  Cami’ üt- Tevarih adlı eserinde islami  varyantını nakletmiş,  Muharrem Ergin metni hazırlarken W. Bang ve R. R. Arat’ın çalışmalarından oldukça faydalanmıştır.” 

Hakkında bilgi verilen destanımız hangisidir.

a)      Ergenekon destanı,    b) Uygur Destanları,     c) Hun destanları     d) Oğuz Kağan         e ) Alp er Tunga

18. Aşağıdaki şıkların hangisinde Oğuz Kağan destanı hakkında özel  çalışmalar  yapmış  isimler bir arada verilmiştir.

a)      G. Nimetz, Nazım Hikmet,  Gabain , Thomsen , W. Bang

b)      Zeki Velidi Togan, W. Bang, Muharrem Ergin  , Rıza Nur, Abdülkadir İnan

c)       Zeynep Korkmaz, Kenan Akyüz, Radlof, Miller, Verbitsky

d)      M. F . Köprülü, P. N. Boratav, Thomsen , Saadet Çağatay

e)      Bahaeddin Öğel,  Umay Günay , Zeki Velidi Togan

19. Aşağıdakilerin hangisinde Hun ve Saka destanları bir arada verilmiştir.

a)      AlperTunga,  Göç- Oğuz ve Bozkurt

b)      Şu ve AlperTunga,  Atilla ve Bozkurt

c)       Şu ve AlperTunga ile Oğuz ve Atilla

d)      Türeyiş ve Oğuz Kağan, Yaratılış ve Ergenekon

e)      Göç ve Ergenekon, Şu ile Alper Tunga

20. Uygur  sahasında oluşan destanlar  hangileridir

a)      Şu ile Göç,   b) Ergenekon, Alper Tunga,   c) Göç ile Türeyiş, d) Yaratılış, Oguz  e) Oğuz ile Göç

21. Aşağıdakilerden hangisi yapay bir destandır.

a)      Göç,   b) Alp er Tunga, c) Genç Osman Destanı d) Sümerlerin  Gılgamış,   e) Finlilerin Klavela

22. Doğal Destanlar hakkında verilen bilgilerden aşağıdaki şıkların hangisinde tutarsız bir bilgi vardır?

a)      Homeros’un yazıya geçirdiği İlyada  ve  Odysseia, Yunanların  doğal destanlarıdır.

b)      Selçukname Yazıcıoğlu Ali tarafından kaleme alınmış  doğal bir destandır.

c)       Çanakkale Destanı Mehmet Akif Ersoy tarafından yazılmış  doğal olmayan bir destandır.

d)      Firdevsi Şehnamesinde İran destanlarını derleyerek kaleme almıştır.

e)      Rusların Igor destanı Kıpçak Türkleri ile oluşan mücadeleleri dile getiren  doğal bir destandır.  

23.  “Bu destan Prof . W . Radloff tarafından Altay Türkleri arasında derlenmiştir. Nihal Atsız da Türk Edebiyatı Tarihi'nde bu destana yer vermiş, M . Necati Sepetçioğlu  bu destandan yapay bir destan yazmıştır. Bahaeddin ÖGEL, Türk Mitolojisi adlı eserinde bu destandan söz etmiştir. Er Kişi'nin Doğanay ile Ece'yi kandırıp yasak ağaçtan yedirmesi , şeytanın Hz . Adem ile Hz . Havva'yı kandırmasıile benzerlik göstermektedir. “

Parçada sözü edilen bilgiler hangi destanımıza aittir.

a)      Göktürk Ergenekon  b)   Uygur Türeyiş,  c)   Altay Yaratılış  d) Hun Oğuz  E) Saka Şu

24.  “Eski Hun beylerinden birinin çok güzel iki kızı vardı. Bu bey kızları ile ancak Tanrıların evlenebileceğini düşünüyordu. Bu sebeble ülkesinin kuzey tarafında yüksek bir kule yaptırarak iki güzel kızını Tanrılarla evlenmek üzere buraya yerleştirdi. Bir süre sonra kuleye gelen bir kurdun Tanrı olduğu düşüncesiyle kızlar bu kurtla evlendiler. Bu evlenmeden doğan Dokuz Oğuzların sesi kurt sesine benzerdi.”

Konusu özetlenen destanımızın adı ve sahası  aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak eşleşmiştir.

a)      Altay Türeyiş,   b ) Uygur  Yaratılış,  c) Uygur Türeyiş, d) Bozkurt Göktürk,  e) Ergenekon Göktürk

25. "Hulin" isimli dağdan Tuğla ve Selenge ırmakları çıkardı. Bir gece orada  bir ağaça ilâhi bir ışık indi.  Ağacın gövdesinde şişkinlikten  dokuz ay on gün sonra beş çocuk  dünyaya geldi.  En küçükleri olan Buğu Han büyüyünce hükümdar oldu. Halk  zengin ve  mutlu oldu. Daha sonra Yuluğ Tiğin. Çinlilerle çok savaştı. Oğlu Galı Tigini bir Çin prensesi ile evlendirmeğe karar verdi. Çinliler , Tanrı dağının eteğindeki kayayı istediler. Gali Tigin kayayı verdi. Memleketteki bütün kuşlar, hayvanlar kendi dilleriyle bu kayanın gidişine ağladılar. Bundan yedi gün sonra da Gali Tigin öldü. Kıtlık ve kuraklık oldu . Yurtlarını bırakarak göç etmek zorunda kaldılar. “

Yukarıda özeti verilen destan hangi Türklere ait,  hangi destandır.

a)      Göktürk Ergenekon,  b) Hun , Oğuz,  c) Saka Şu  d) Uygur Türeyiş,   e) Uygur Göç 



CEVAPLAR İÇİN İSLAMİYET ÖNCESİ DÖNEM İLGİLİ BAŞLIKLARIN İÇERİKLERİNİ OKUYUNUZ.  Cevapları: s_kuzucular@hotmail.com adresinden isteyebilirsiniz.