,
19 Mayıs 2018 Cumartesi
aaa
YUMUŞAMA
Fransızca : SONORİSATİON
İNGİLİZCE: SONORİSATİON
Almanca : STİMMHAFTWERDEN
Osmanlıca:
Arapça :
Kelime türü: İsim –- Dilbilimde bir terim
FARKLI EŞANLAMLI TERİMLERİ:
TANIMLAR :
“p, ç, t, k” sert ve süreksiz sessizlerimizdir.
“p, ç, t, k” sert sessizleri ünlü ile başlayan ek alamazlar. İki ünlü arasında kaldıklarında da sırası ile “ b, c, d, g “ ye” dönüşürler.
“p, ç, t, k” sert sessizleri biten sözcük veya eklere, ünlüyle başlayan bir ek ya da sözcük getirildiğinde bu ünsüzlerin yumuşayarak “b, c, d, g-ğ” biçimlerine dönüşmesi ses olayına “ünsüz yumuşaması” denir.
Örneğin; “ yaprak ” sözcüğüne -i hal ekini getirsek, sözcüğün sonundaki “k” sert sessizi yumuşayarak “ g ” olur; yani “ yaprağı ” haline dönüşerek k set sessizi yumuşar.
gözlük – üm → gözlüğüm
SERT YUMUŞAK
k › ğ
ünsüz yumuşaması
ahenk – i → ahengi
SERT YUMUŞAK
k › g
ünsüz yumuşaması
gel – ecek – iz → geleceğiz
SERT YUMUŞAK
k › ğ
ünsüz yumuşaması
Kimi yabancı asıllı sözcüklerde “ünsüz yumuşaması” görülmez.
Hukuk – un → hukukun
Devlet – in → devletin
Adalet= adaletin
Mükâfat = mükâfatın
Bazı sözcüklerde pçtk sert sessizleri iki ünlü arasında kalmamış oldukları halde yumuşarlar
ÖRN: kalp – i > kalbi, art – ı > ardı, renk – i > rengi, harç – ı > harcı
Sanat, millet, devlet, ahlâk, cumhuriyet, evrak, sepet :ahlâk, merak, anket, sanat, millet, devlet, sürat, hakikat, tazyik, gibi sözcükler de de yumuşama kuralı işlemez.
Bazı istisnalar hariç dip, dibe = Gök= göğü gibi Tek heceli sözcükler de yumuşama oluşmaz.
Ot= otu
Kök= kökü
Tok= toku
Dök= dök er
Göç= göçer
Küp= küpü
ip-e, suç-u, et-e, ak-ı, at-a, ok-u, aç-ı, tok-a,
Sitedeki yazıların tüm hakları ve sorumluluğu yazı
sahiplerine aittir. Yazıların izin alınmadan kopyalanması ve kullanılması 5846 sayılı
Fikir ve Sanat Eserleri Yasasına göre suçtur. Aksi davranışlara karşın yasal işlemlere
başvurulacaktır.