3 Tercî’-i Bend
24.07.2017
3 Tercî’-i Bend
[Fe’ilâtün Fe’ilâtün Fe’ilâtün Fe’ilün]
· · − − / · · − − / · · − − / · · −-I-
Her kimüñ kim dün ü gün zikri ola yâ Mevlâ
Lutf-ı Mevlâ olısar yâr be-her hâl aña
Bulısar devlet-i bâkî o ki fânî dehre
Çeşm-i nefretle bekâ fikri ola dâr-ı bekâ
Devlet anuñ ki idüb terk bu fânî dehri
61
‘İzz-i bâkî ola Hakdan aña her gâh recâ
Sâhib-i devlet odur ehl bu dünyâda o kim
Fazl-ı Hak irüb aña âhireti hâlin aña
Ne sa’âdetdür o kim kişi tevekkül birle
Cümle ahvâlde teslîm ü rızâ üzre ola
Kişiye lâzım odur ki;ide kanâ’atle sükûn
Yil gibi yilmeye beyhûde ide terk-i hevâ
Kişi kendüden öñ ol soñı fenâ bulandan
‘İbret alub ne içün eylemeye fikr-i fenâ
Kişi dünyâda ki âhir olısar hâk olısar
Niçe bir bir kişi dünyâ talebinde ola yâ
Mâ-hasal ‘âkil olan gâfil olub olmaz ebed
Mâyil-i mâl dahı tâlib-i mülk-i dünyâ
Âhirü’l-emr mukarrer olıcak âh ecel
Ecl-i dünyâ içün itmek ne ‘aceb tûl-i emel
-II-
Her dem ol kim yile yil gibi hevâ vü hevese
Vây o yiltenmede irerse ol âhir nefese
Devlet [oldur] ki idüb Hakka tevekkül dâyim
Rişte-yi hırsını mikraz-ı kanâ’atle kese
Ne ‘aceb halk göñül virdügi fânî dehre
‘Ömr-i bâkî degül-iken ebedî hîç kese
Ehl-i dünyânuñ olur nûşı mübeddel nîşe
Zehr olur içene dünyâ gamı birle ne yese
Şol göñül kim dün ü gün dünye hevâsında uça
Fi’l-hakîka döner ol bir leşe konar megese
‘Âkil oldur ki ebed olmaya bir dem gâfil
‘Ayn-ı ‘ibretle baka sag u sola pîş ü pese
Gelse elden o ki olsa kişi her dem hem-dem
Derd-ile âh-ı derûnî gibi feryâd-rese
Sa’y-ıla Ka’be-i maksûda irer ol yolda
Âhını her dem o kim döndüre bang-ı cerese
Emre nâ-çâr boyun tutmag-ıla ser terkin
Herkese tîg-i ecel dise gerek üze kese
Âhirü’l-emr mukarrer olıcak âh ecel
Ecl-i dünyâ içün itmek ne ‘aceb tûl-ı emel
-III-
‘İzz-i dünyâya o kim garra olub ide gurûr
El-’ıyâz andan o bed fi’le durur fi’l-i garûr
Kankı şahsı ki mürîd idine mekr-ile merîd
Ol be-her hâl olur öz hâline gâyet magrûr
‘Ömr her dem ki hevâ-yıla hevesde geçe âh
Hayf kim olısar ol ‘ömr hebâ en mensûr
Kişi dünyâda ki hayr eyleye yâ eyleye şer
Dilde destân olısar lâ-büd o tâ yevm-i nüşûr
Dâr-ı dünyâ ki gam u gussayıla pürdurur âh
62
Pes nesine ola anuñ kişi şâd u mesrûr
Kişiye gelmeyiser bir göz açub yummakca
Dâr-ı dünyâda olan devlet ü ‘izz-ile huzûr
N’olur ol mansıb u mâl-ıla o devletden kim
Dem-i rıhletde anuñ hicri vire kalbe fütûr
Ne kadar olsa kişi devlet-ile şöhre-i devr
İriser mevt idiser anı o devletden dûr
Âhiret devletidür devlet ebeddür zîrâ
Devlet anuñ kim aña anı vire Rabb-i gafûr
Âhirü’l-emr mukarrer olıcak âh ecel
Ecl-i dünyâ içün itmek ne ‘aceb tûl-ı emel
-IV-
Cümleten ehl-i hevâ bâd-ıla hem-pâdur hep
Yil gibi yilmede bir birine hem-pâdur hep
Her biri yilmede yuburmada yil gibi hemîn
Ehl-i dünyâ ki var ol hâl-ile şeydâdur hep
İş bu ârâyiş-i dünyâ ki dil-ârâ görinür
Her dil-ârâyı gider kurı temâşâdur hep
Çeşm ü ebrû hevesi birle hevâsı ‘aşkuñ
Gam u endûh u belâ mâyesi sevdâdur hep
Şugl-ı dünyâ ki var eyler aña halkuñ varı
Cidd ü sa’y-ıla heves yok yere gavgâdur hep
Azdur târik-i dünyâ çogı halkuñ hakkâ
Hakka meyl eylemeyüb tâlib-i dünyâdur hep
Dâr-ı mihnet durur el-kıssa al andan hisse
Dehr kim soñ demi derdâ vü dirîgâdur hep
Kişi ‘ömrinde o cem’ itdügi mâl u rızkuñ
‘Ömri âhir olıcak cümlesi yagmadur hep
Her kişiye bu mukarrer ki mukadderdür ecel
Hâl-i dünyâ pes o hâliyle hüveydâdur hep
Âhirü’l-emr mukarrer olıcak âh ecel
Ecl-i dünyâ içün itmek ne ‘aceb tûl-ı emel
-VNiçe
bir devlet-i dünyâya taleb iy gâfil
Ne diyem ben saña kim âh degülsin ‘âkil
‘Âkil olan kişi dünyâyı görürken fânî
Göz göre devlet-i dünyâya olur mı mâyil
Kanı ol devlet-i dünyâ-yıla magrûr-iken âh
Ol hevâ-yıla varub hâke olanlar vâsıl
‘İbret almayan ol öñünde geçen mevtâdan
Göre hâlin olıcak kendü de kabre dâhil
Bu nesâyih kelimâtı ki;ulanubdur hoş nazm
Nazmiyâ saña durur asl saña ve’l-hâsıl
Ölümüñ añ ki hatar yirleri çokdur ölümüñ
Hatarından ölümüñ mâ-hasal olma gâfil
Kanı ol senden öñ ölenler o hâk olanlar
63
Oldılar sâye gibi cümleten âhir zâyil
Sen de bir gün öliserr hâk olısarsın miskîn
Añ o hâli dahı nâr-ı gam-ıla yan yakıl
Dâyimâ eyle bu tercî’e nazar hâl idinüb
Ki olubdur bu kamu zübde-i nushı şâmil
Âhirü’l-emr mukarrer olıcak âh ecel
Ecl-i dünyâ içün itmek ne ‘aceb tûl-ı emel
Yrd. Doç. Dr. Sibel ÜST, EDİRNELİ NAZMÎ DÎVÂNI (İNCELEME-METİN) T. C. KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI, 2012 www.kulturturizm.gov.tr
Yorum Yapmak için Kayıt Olun veya Giriş Yapın