Ahmet Naim Çıladır Hayatı ve Öyküleri

Ahmet Naim Çıladır (d. 1904, İstanbul - ö. 1967, Zonguldak)  Yazı ve eserlerinde Kanca Ahmet, takma adını da kullanan yazar, romancı, hikâyeci. Türk edebiyatında Zonguldak maden işçilerinin hayatlarını konu olarak ele alan ilk yazar.

Ahmet Naim Çıladır 1904 yılında İstanbul’da doğdu. İlkokulu, Eyüp Sultan Reşadiye İlkokulu’nda  okudu. Bazı kaynaklar liseye devam etmediği yazsa da  liseyi Konya Sultanisinde okudu. Zor hayat şartları içinde büyüyen çok genç yaşta yaşamını sürdürebilmek için çalışmaya başladı. Çocuk yaşta hayata atılmak ve hayatta kalabilmek için ağır beden işlerinde çalıştı. [1]  Kendi çabasıyla Fransızca öğrendi. Askerlik görevini yaptıktan sonra  Zonguldak Ticaret Odası’na memur olarak girdi. Ereğli Kömürleri İşletmesi’nde uzun yıllar çalıştı. Bu yıllarda öyküler yazmaya başladı ve öyküleri 1935-1944 yılları arasında Yedigün, Yurt ve Dünya, Doğu, Yeni Adım gibi dergilerde yayımlandı. Bu öykülerinde "Kanca Ahmet" tanındı. Bu öykülerinde Zonguldak Kömür Havzası işçilerinin yaşamlarını dile getirdi. Zonguldak kömür ocaklarında çalışan insanların ve madencilerin öykülerini kaleme alan ilk öykücü olarak edebiyat tarihinde yer aldı. Özellikle Zonguldak ve çevresinde tanınan bir yazar oldu.

1938 yılında arkadaşlarıyla birlikte solculuktan tutuklandı.   Maden İşçileri Sendikası’nın ilk kuruluş çalışmalarına katıldı. [2] Bu işletmenin istatistik şefi iken 1957’de emekliye ayrıldı. [3]

Öyküleri 1935 – 1944 yılları arasında Yedigün, Yurt ve Dünya, Doğu, Yeni Adım gibi dergilerde yayımlandı.  Özellikle 1935 -1945 yılları arasındaki çeşitli gazete ve dergilerde yüze yakın öykü yayımlandı. “Kanca Ahmet” lakabıyla  Zonguldak ve çevresinde tanındı. [4]

24 Nisan 1967’de Zonguldak’ta vefat etti.

 Ahmet Naim, Zonguldak havzasının tarihini ilk kez kaleme alan yazar olarak bilinir. Yazarın radyo oyunları ile çevirileri de bulunmaktadır. Yazarın tiyatro, inceleme ve anı tarzında kaleme aldığı eserleri de mevcuttur. Bütün eserlerindeki ortak hususiyet ise o yörenin insanına ait yaşantıları anlatmış olmasıdır.

1938 yılında Sosyalist düşüncelerinden dolayı tutuklanmış olsa da sonraki yıllarında  İttihatçı ve Türkçü bir  çizgiye girdi.

Hikâyeleri, kendi yaşantısı, çevresindeki olaylar ve gözlemleriyle çok yakından ilgilidir. Öykülerinde yatkından tanıdığı maden işçilerinin hayatlarını başarı ile aktardı. Kömür ocaklarındaki hayatları dike getirirken aşk, sevgi, arkadaşlık, dostluk, fedakârlık, talih, ölüm gibi temaları da başarı ile yansıttı. [5] Bazı hikâyelerinde Anadolu’daki kapalı çevrenin asılsız görenekleri, boş inançları, batıl itikatları töre ve baba baskısı gibi konuları da ele almıştır.

İlk tiyatro eseri olan Uzun Mehmet adlı oyununun konusu Zonguldak’taki kömür madeninin keşfeden Uzun Mehmet olmaktadır.  Bu oyununda kömürün bulunuşuyla ilgili araştırmalarını oyun haline getirmiştir. Define adlı oyununda ise batıl inançların ve evlilikle ilgili toplumsal sorunların eleştirisini yapar. [6]

Öykü Kitapları: Kuduz Düğünü (1968) Ateşnefes (2009) (Kuduz Düğünü adlı kitabındaki öykülere ilave olarak yeni öykülerin eklenmesiyle oluşturulmuştur.)

Tiyatroları: Uzun Mehmet (1938), Define (1942)

Araştırma, Röportaj, Anı ve İnceleme Kitapları: Zonguldak Kömür Havzası (1934) (İnceleme), Bir Müstemleke Harbinin Tarihi (1937) (İnceleme), Yer Altında Kırk Beş Sene (1937), (Bir Maden İşçisinin Anıları), İkinci Dünya Savaşında Devletler (1945) (İnceleme), Bir Yudum Soluk (1981) (Maden İşçilerinin Ocak İçi Yaşantılar

KAYNAKÇA

[1] GÜRDALÖZÇAKIR, MADENCİ EDEBİYATINDA SİMGE İSİM, AHMET NAİM ÇILADIR, https://kdzereglifutbol.blogspot.com.tr/2012/01

[2] GÜRDALÖZÇAKIR, MADENCİ EDEBİYATINDA SİMGE İSİM, AHMET NAİM ÇILADIR, https://kdzereglifutbol.blogspot.com.tr/2012/01

[3] YENİ UFUK GAZETESİ ATEŞNEFES-HAMİT KALYONCU 30 Ekim 2009 • https://www.yeniufuk.org/yazar/2052-hamit-kalyoncu-atesnefes

[4] Fatih SAKALLI, AHMET NAİM ÇILADIR’IN ÖYKÜLERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME,Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 2, Sayı: 2/2, Haziran 2014, s. 335-347

[5] Köksal, Ahmet (1968). “Ahmet Naim'in Hikâyeleri”. Papirüs. S. 23. s. 40-41.

[6] Yiğit, Selmin (2016). “Ahmet Naim Çıladır'ın Tiyatroları”. Türk Kültürü Araştırmaları Dergisi. 2016/1. s. 141-150.