Alın Yazısı Nedir ve Mazmunu

 

Alın Yazısı Nedir  ve  Mazmunu

Alın yazısı, kader sözcüğünün Türkçedeki karşılığı olarak kullanılan bir tabirdir.  Kader veya alın yazısı daha doğmadan önce insanın başına gelecek şeylerin Cenâb-ı Allah tarafından takdir edilmesi,  Allah’ın olmuş, olmakta olan ve olacak olan her şeyi önceden bilmesi olarak kabul edilen bir kavramdır. Kadr veya kader” sözcükleri “ölçü, miktar”  anlamında olmak kaydıyla pek çok ayette de geçmektedir.

Kader konusunda iki farklı eğilim bulunur. Birinci görüştekiler, kişilerin eylemlerinden dolayı Cenabı Allahı mesul tutan görüştür.  Bu görüşe göre  “Emreden Allah, yapan ise insandır.”[1] İkinci ekol ise kişinin kendi kaderini yarattığını -insan kendi fiillerinin yaratıcısıdır- iddia eden mutezile, kaderiye ekolüdür.

Takdiri ifade olarak da adlandırılan alın yazısı edebiyatımızda, baş yazısı, ser – nüviş  tabirleri ile  de gösterilmiştir. [2] İslam inançlarına  göre bu yazı hiç değişmez. Şairler kaza ve kadere karşı gelmenin günah olduğuna inandıklarından Çerh, talih, kara baht, ve alın yazısını suçlamışlar,  baht, şans ve rastlantıları oluşturan burçlara, feleğe, sebep olan yıldızlara vb çatmışlar ve onlardan şikayet etmişlerdir.

Kader, talih, alın yazısı mazmunları halk şiirimizde de sık sık ele alınan bir konudur.

Evvel başta böyle imiş bu yazı
Dün ü gün ah edip eyle niyazı    ( Yunus Emre)

Ey şeyh nedir tedbir alnıma benim takdir
Yazmış kim edem daim  bir kaşı kemandan haz  ( Necati)

 ( Ey Şeyh,  alnıma her an  bir kaşı kemandan haz aldiye yazılmış, bu dertten kurtulmam için bir tedbir var mıdır)

Çin i pişani ile ebrusu
Alnının ola kara yazısı       ( Atai)
( Alnının kırışıklıkları ve  kaşları alnının kara yazısı olsun

Etmiş ne çare  hükm-i savadı cebinimiz
Kala-yı aşkı yare  feda nakdidinimiz   ( Naili)

Ne çare ki alnımızın kara yazısı din ve iman nakdimizi yarin aşkına feda etmiştir. [3]

Seng-i cefa-yı başa vurur  carh ı bi vefa
Var itikadım ana yazılan gelir başa    ( NECATİ)

Vefasız felek- gelip gidip-  cefanın taşlarını  başıma vurup durur/  Halbuki yazılanların başa geleceğine itikadım vardır zaten.

Alın yazısı tabiir günümüz edebiyatında  ve türkülerde çok sık kullanılan bir  tabir olmaya devam etmektedir.

“alnımın yazısı bir defa aşık olamkmış 
alnımın yazısı bir ömrü sana adamakmış “ ( Nilüfer şarkı sözü)

----

Ne karaymış şu alnımın yazısı
Meleşmiyor koyun ile kuzusu
Ana baba kardeş bacı acısı 

Nerde benim mor sümbüllü bağlarım
Gurbet elde ah çekerek ağlarım    Anonim,

 

 
KAYNAKÇA

 

• [1] Nihat HATİPOĞLU, Kaderimizi kendimiz çizeriz, https://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/16277667.asp
• [2] A. T. Onay, Eski Tiirk Edebiyatında Mazmunlar, Ankara 1993, s. 33. alem-ber-câme maddesi.SHF99
• [3] A. T. Onay, Eski Tiirk Edebiyatında Mazmunlar, Ankara 1993, s. 33. alem-ber-câme maddesi.SHF99