Anjanbman Nedir

ANJANBMAN  NEDİR VE ÖRNEKLERİ

Kelimenin  Fransızca aslı "enjambement", İngilizce ise   "enjambment"tır. Dilimize de bu dillerden girmiştir.

Şiirde  cümlelerin bir mısrada bitmeyip diğer dizelere da kayması,  şiirde cümlelerin mısra veya beyitte bitmeyip diğer mısra, beyit veya bendlere kayması veya bir cümlenin şiirde birkaç dizeye bölünmesi olarak tarif edilebilir.

Anjanbman Türk şiirine Fransız şiirinden geçmiş,    şiirimizde ilk kez şiirde yenilik arayışında olan ve nazmı nesre yaklaştırmaya çalışan Servet-i Fünûn şairlerinde ve ara nesil sanatçılarında görülmüştür.  

Anjanbman  daha çok manzum hikâyelerin yazımında kullanılmış, nazmı nesre yaklaştıran bir üslup özelliği veya teknik bir uygulama olarak kabul edilmiştir.

Anjanbman Servet-i Funun ve Ara Nesil sanatçıları  özellikle M. Akif ve Tevfik Fikret’in şiirlerinde  başarıyla uygulanmış [1]sonraki dönemlerde de, yeni bir ritim, ses  ve söyleyiş  oluşturmak isteyen diğer şairler tarafından da zaman zaman kullanılmıştır. Servet-i Fununcular  Anjambman tekniği uzunlu kısalı dizeleri olan serbest müstezat  biçiminde de uygulamışlar, başarılı örnekler vermişlerdir.

Buna rağmen anjabman, daha çok  manzum hikâyelerde tercih edilen bir teknik olarak karşımıza çıkmaktadır. 

"O süslü haclelerin sine-i muattarına Koşanlar!
İşte bir insan ki inliyor nefesi “     Tevfik Fikret

Hani bir gün seninle Topkapı’dan
Geliyorduk; yol üstü bir meydan.
Bir çınar gördük; enli, boylu, vakur
Bir ağaç; hiç eğilmemiş, mağrur
Koca bir gövde; belki altı asır,
Belki ondan da fazla, dalgın, ağır,
Kaygısız bir ömür sürüp gelmiş;…   (Tevfik Fikret-Halûk’un Vedâı)

Sabah oldu. gulgule-i hayat 
Hep gözlerini açtı. fakat heyhat 
Onunkiler açılmış değildi.     Menemenlizade Mehmed Tahir

Örnek:

Geçen akşam eve geldim. Dediler.

Seyfi Baba

Hastalanmış, yatıyormuş.

 -Nesi varmış acaba?

-Bilmeyiz, oğlu haber verdi

 Geçerken bu sabah.

-Keşke ben evde olaydım…esef

 ettim. Vah vah!

Bir fener yok mu, verin …Nerde

 sopam?

Kız çabuk ol…

Gecikirsem kalırım beklemeyin.Zirâ

 Yol

Hem uzun, hem de bataktır. Mehmet Âkif[2]

KAYNAKÇA 

[1] Prof.Dr.Turan Karataş / Edebiyat Terimleri Sözlüğü

[2]http://adudspace.adu.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/11607/194/G%C4%B0R%C4%B0%C5%9E.pdf?sequence=2&isAllowed=y