Ara Söz ve Ara Cümle Nedir.

01.12.2015
 
 

Ara Söz ve Ara Cümle Nedir.

Ara söz   pek çok şekilde ifade edilebilir.  Ama işlev olarak bir cümle içinde   açıklama gerektiren bir durum için kullanılan, asıl konu ile ilgili olmayıp   cümlenin veya konunun arasında söylenen  veya yazılan sözdür.

Ara söz tabiri daha çok bir gramer terimi olarak  kullanılır.  Gramer de bir terim olan arasöz cümle içinde geçen   açıklayıcı ibare anlamındadır.  Ara söz  “Bir cümlenin kuruluşunda açıklayıcı olarak kullanılan, kaldırıldığı zaman cümlenin anlamını bozmayan, iki virgül ya da iki çizgi arasına konulan açıklayıcı ibare .”   şeklinde tarif edilebilir. Arasöz terim anlamı ile de cümle içinde, cümle arasında  yer bulan ara ibare ara açıklama, ara bilgilendirme  anlamındadır.

TDK  şu şekilde tarif eder: “Doğrudan doğruya konuşulan veya yazılan konuyu ilgilendirmeyen dolaylı söz, istidrat

Eski edebiyatta bu tabire istidrad, günümüz Türkçesinde ise bu tabire ara söz denmiştir.  Eski nesirde  böyle parçalar istirad başlığı altında yazılmış, daha sonraları bu başlık konulmadan da yazılmaya başlanmıştı.  Yalnız parçalar veya cümleler arasında yapılan istidratlar “ Sadede  gelelim” sözü ile ifade edilmiş  ve tekrar konuya dönülmüş oluyordu.

Eski nesirde istidrad kullanmak çok da  makbul değilse de sık kullanılan bir durumdu günümüzde ise sık sık arasöz kullanmak   iyi bir alışkanlık olarak değerlendirilmemektedir.  Bir  yazıda sık sık arasöz kullanılması  yazının bütünlüğünü, akıcılığını bozmakta olduğundan tasvip görmemektedir.

O halde elden geldiğince arasöz kullanılmadan  açıklama ile fikri ve  konuyu bütünleştirmek gerekir.  Arasözler hem cümle içinde hem de yazı içinde olabilir Yazı içindeki arasözler birkaç cümlelilik hatta paragraf uzunluğunda da olabilmektedir.  Yazı içinde geçen bu cümlelere ara cümle  denir.  Bir yazıda bu şekilde  olan arasözler Parantez içinde gösterilir. Cümle içindeki kısa açıklayıcı sözler  ise arasözün başına veya sonuna virgül konularak ya da   iki kısa çizgi arasına alınarak gösterilir.

Ara Cümle :  “Birleşik veya yalın cümlelerde anlamı biraz daha açıklamak, gereksinim duyulan bir anlamı eklemek veya anlatıma zenginlik katmak için araya giren iki virgül veya iki kısa çizgi içinde verilen cümle, ara tümce” şeklinde tanımlanabilir.

Ara söz, bir kelime veya kelime grubu şeklindeki kısa  açıklamalardır. Ara cümle ise, yargı bildiren bir cümle veya cümleler topluluğu halindeki açıklamadır.



Arasöz örnekleri

Babam beni bu konuda  – bunu asla unutamam-  şiddetle karşılık ver  diye uyarmıştı.

Ömer Seyfettin,  maupassat tarzı öykü,  edebiyatımızda hikaye tarzı geliştirecek kadar güçlü bir hikayecidir.

  1. Veli  şiirmizde  çığır açan şiir tarzı oluşturan – serbest şiir- önemli bir  şairdir.

Muhammediye – Yazıcızade Mehmet’in  15 yy da yazdığı-  Türk edebiyatında en çok sevilen Ahmediye ‘dir.

“ Altın  Portakal Festivali  , geçen  yıllarda da katılmıştım,  , bu yıl şölene dönüştü.”

Yorum yapmak için lütfenKayıt Olunya da