Askeri Ressam Kaymakam Ahmet Şekür

Ressam Kaymakam Ahmet Şekür Kağıthane deresi 

Ahmet Şekür (d.1856 ?)

Ahmet Şekür, miladi 1856 (1291) İstanbul, Nuruosmaniye’de dünyaya gelmiştir.  Babası, Emin Bey annesi ise  Hüsnü Melek Hanım’dır.  Türk havacılık tarihinin ünlü ismi Vecihi Hürkuş ise onun amcasıdır. [1]

 İlköğretimini muhtemelen Nuruosmaniye’de tamamlamış, daha sonra girdiği Mekteb-i Harbiye’de Hoca Ali Rıza’dan resim dersleri görmüş,[2]   Hoca Ali Rıza H ondaki resim kabiliyetini görmüş ve onu resim yapma hususunda yüreklendirmiştir.  Ahmet şekür, nitekim bu okuldan mezun olacak, önce bu okula muallim olarak girecek, daha sonra kaymakam olarak atanacak ama Hoca Ali Rıza H ’nın bu telkinleri sayesinde Türk Resim Tarihine adını yazdıracak kadar da resimle ilgilenmeye devam edecektir.

Ahmet Şekür 1875 yılında Mekteb-i Harbiye’den mezun olmuş, mezun olduğu yıl içinde de Mekteb-i Harbiye’ye okula tarama ve meç muallimi olarak atanmıştır.

 1888 tarihli salnamede Şekür’ün binbaşı olarak ve 1894 tarihli  Mirat-ı Harbiye’de Kaymakam olarak Harbiye’nin meç ve harita hocası olduğu belirtilir.  “(Şekür Efendi Nur’u Osmaniye)[3] Bu bilgileri Sami Yetik şu satırlarla doğrular: “Resim müzemizde eserleri bulunan Kaymakam Şekür, Harbiye Mektebi meç ve iskrim muallimi olarak tanınmış, resimle de iştigal ettiği söylenir bir zattı.”[4]

Bu görevinde iken 1895 yılında altın ve gümüş imtiyaz madalyalarıyla taltif edildiği anlaşılmaktadır.  1898’de Harbiye’deki öğretmenliğine ek olarak Meclis-i Muarif-i Askeriye azalığına tayin olur. Osmanî, Mecidi; altın ve seniye madalyalarıyla da taltif edilir. 

Doğum tarihini bilmememize rağmen Ahmet Şekür’ün ne zaman ve nerede öldüğü kayıtlara geçmemiştir.

Ahmet şekür, Türk resim tarihinde primitif ressamlar ve askeri ressamların izinden giden bir ressamdır. Mekteb-i Hayriye’de bu tip ressamlar ile  Hoca Ali Rıza ’dan dersler görmüş ve manzaraya veya fotograflara bakarak resim yapan bir ressam hüviyetinde olmuştur. Şekür’ün resimlerinin altyapısında fotoğrafların olduğu açıkça belli olmaktadır.  İstanbul Resim ve Heykel Müzesi’nde bulunan, Lefke Kasabasından Görünüm adlı resim Asker ressamların fotoğraf karşısında çalıştıkları düşüncesinin başlamasına ve bu konunun kanıtlanmasına yol açan bir çalışma olarak da önem taşır.

“ İstanbul Üniversitesi Kitaplığı’ndaki araştırmalarımızda “Lefke Kasabası” adlı yapıtın fotodan yapıldığını saptadığımız Ahmet Şekür’ü baskı resim ve foto gibi araçlardan “ faydalanarak resim yapan bir ressam olduğunu göstermektedir. “ Kaymakam Şekür askeri okullarda öğrendiği bilgilerle, seçtiği ya da kendisine verilmiş olan geniş mekânlı panoramik bir kasaba fotosunu hareket noktası olarak ” [5] seçen ve  fotograflara bakarak resim yapan bir ressam olduğu ortaya çıkmaktadır. Nitekim  "Bursa'dan Çekirge" “Düzce Ovası” ve “Bursa Ovası” adlı tablolarını da fotoğraftan yararlanarak yaptığı anlaşılmıştır.

Bun mukabil  Mekteb-i Hayriye’deki hocası Hoca Ali Rıza’dan sağlam bir resim bilgisi aldığı kendi dönemine göre  başarılı bir kompozisyon düzeni ve perspektif anlayışı öğrendiği ortaya çıkmaktadır.

Ahmet Şekür’ün Kâğıthane Deresi adlı resmi de asker ressamların izinden gittiği, asker ressamlardan aldığı ve öğrendiği teknikleri ve anlayışları kullandığının ispatı olmaktadır.  Kâğıthane köşklerini de resimlerine konu edinen sanatçının tabloları ı İstanbul Resim ve Heykel Müzesi’nde sergilenmektedir.  

KAYNAKÇA 

1. [1] https://tayyarecivecihi.com/ahmet-sekur-bey/

2. [2] https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/hoca-ali-riza-hayati-sanati-ve-tablolari/78310

3. [3] BOYAR, Ali Sami, "Türk ve Bizans Mimarisine Dair Bir Mukayese" III. Türk Tarih Kongresi, Ankara 15-20 Kasım 1943, Kongreye Sunulan Bildiriler, II, Ankara 1948, s.694-700.

4. [4] (Yetik), M.Sami (1330). “Ressam Hasan Rıza Bey”, Osmanlı Ressamlar Cemiyeti Gazetesi, no.14, 1 Mart 1330, s.148-150.

5. [5] Fahri Çoker, Türk Parlamento Tarihi, Millî Mücadele ve T.B.M.M. I. Dönem, 1919-1923, Ankara 1995, C. III, s. 110.