Ay Işığında Şamata Oyununun Konusu Kişileri İçeriği ve Haldun Taner

Ay Işığında Şamata,  adlı oyun ’in Ay Işığında Çalışkur isimli öyküsünden sahneye uyarladığı bir oyundur.  Haldun Taner , Ayışığında Çalışkur adlı öyküsünü  (1954),  yılında yazmış ama daha sonra bu öyküsünü 1977 yılında Ay Işığında Şamata adlı oyun haline getirmiştir.  Bu nedenle  Ay Işığında Şamata adlı oyun , Ay Işığında Çalışkur adlı öykünün oyun haline getirilmiş bir versiyonu olmaktadır.

 

 İroni ve mizah ustası Haldun Taner’in ilk baskısı 1954 yılında yapılmış olan ilginç bir eseridir.

 

Haldun Taner, Ay Işığında Çalışkur   adlı öyküsünde bir Çalışkur adlı apartmanda yaşayan insanların her biri çeşit çeşit namussuzluklar ve ahlaksızlıklar yapan mukimlerinin kendi ahlaksızlıklarına bakmadan saf ve temiz bir aşk yaşayan iki masum genci namussuz ve ahlaksız hale getirmeleri konusunu işlemiş, gerçek ahlaksızların kendilerini namuslu ve ahlaklı gösterirlerken masumları nasıl ahlaksız olarak yaftaladıklarını trajik komik bir dille anlatmıştı.

 

 Öykü basit  ve saf bir aşk hikayesinin kişiliklere göre ne kadar farklı şekillerde algılanabildiği, gerçeğin olduğundan ne kadar farklı hallere dönüşebildiğini göstermek üzerine kurgulanmış , yazar bu öyküsünü daha sonra oyun haline de getirmişti.

 

1954 yılında  Ay Işığında Çalışkur  adı ile yayınlanan öykü, 1977 yılında bizzat Haldun Taner tarafından Ay Işığında Şamata adı ile  tiyatro metni haline getirilmiş 1977 de ilk kez Devlet Tiyatroları’nda sahnelenmiş olan oyun sonraki yıllarda defalarca sahnelenmiştir.  

 

Ay Işığında Şamata ilk kez sahnelendiği günden bu güne onlarca farklı tiyatro topluluğu tarafından farklı sahneleme metotları ile oynanmıştır.  

 

Dolayısı ile yazarın  Ay Işığında Çalışkur  adlı  öyküsü ile Ay Işığında Şamata,   adlı oyunun konusu ve içeriği aşağı yukarı aynı şekildedir. Haldun Taner, Ay Işığında Şamata,   adlı eserini yazarken Ay Işığında Çalışkur adlı öyküsündeki kimi olayları ve konuşları 1977 şartlarına göre yer yer güncellemiştir. Buna mukabil her iki eserin konusu, olay örgüsü ve kurgusu büyük ölçüde bir diğerine benzemektedir.

 

 

 

Oyun bazı yönleri ile Ay Işığında Çalışkur  adlı öyküden farklı özellikler taşımaktadır. Yazar bu öyküsünü oyun haline getirirken 1977 yıllarındaki şartlar göre güncellemiş olmaktadır.

 

Anlatan,Teknisyen, Recep,Zülfikar, Saime, Suzan,Cemil, Mufahham,Ömer,Özcan,Özer,Pop İsmet,Sevim,Hicabi,Jale,Epkem,Hidayet,E rol,Aygen,Müntekim,Müştak,Paşa,Beyha n,Melahat,Nuri,Levent,Yer Gösteren,Erhan,Kamile,Arzu,Ceylan,Mülayim.

 

 

ANA FİKİR: 

 

Çevremizdeki insanların kendilerini olumlu gösterdikleri dış maskelerine aldanmak kendimizi kandırmaktır.  Dervişin fikri neyse zikri o dur  misali başkalarında ayıp icat edenlerin kendi hayatlarında büyük ayıpları vardır.

 

 

Yazar bu oyununda Çalışkur Apartmanı'nda yaşayan bazı ailelerin ve apartman sakinlerinin sahte insan ilişkilerini,  yozlaşmış hayatlarını, ahlaksız ilişkilerini, cehaletten kaynaklanan değer yargılarını, yozlaşmış aile yapılarını, namuslu geçinirlerken özel hayatlarındaki namussuzluklarını bir apartman yaşamı içinde dile getirir. 

 

Bina içindekilerin  kimisi kalpazan, kimisi arkadaşının karısını  ve sevgilisini ayartan, kimisi batılı yaşam hayranı, kimisi, zır cahil  namus ve ırz düşmanı ,  kimisi sahte evlilikler kuran yasak ilişkiler yapan ahlaksız tiplerdir.

 

Bu insanlar namuslu kişiler maskeleri altında yozlaşmış bir hayat yaşarlarken evlenmek üzere olan iki masum aşığın sarmaş dolaş hallerinden çok çeşitli namussuzluklar icat etmişler ve onları karakola kadar dahi göndermişlerdir.

 Oyun basın özgürlüğünün zedelenmesi ve medyanın yandaş tavrını da irdeleyen  konulara da değinerek öyküde olmayan mevzulara da gönderme yapmış, televizyon ve basın sorununa da değinmiştir.