AYRAÇ (Parantez)
Fransızca: Les parenthèses
Kelime türü: İsim - Dil bilgisinde bir terim
FARKLI EŞANLAMLI TERİMLERİ : ( ayraç – yay ayraç )
Noktalama imlerinden biri.
Görevleri ve Kullanıldığı yerler
1 — Tümce içinde geçen bir sözün açıklanmasını ya da başka bir dildeki karşılığını içine alır.
Örneğin : Ben o tarihte postanede (evrak dağıtım bölümünde) çalışan genç bir adam idim.
2. Piyeslerde kişilerin söz dışında nasıl davrana¬cakları ayraç içinde belirtilir. Örneğin:
Ayşe— (paravanın arakasına geçerek) Yangın var!
3. Cümle içinde bir sözcük ya da cümleden sonra yapılması uygun görülen açıklamalar ayraç içine alınır.
Örnek: Atatürk (1881- 1938 ) en önemli liderlerden biridir.
4. Alıntıların aktarıldığı eseri, yazarı veya künye bilgilerini göstermek için kullanılır:
Bu vatan ya senindir ya kimsenin. (Ahmet Hikmet Müftüoğlu)
5.. Bir söze alay, kinaye veya küçümseme anlamı kazandırmak için kullanılan ünlem işareti yay ayraç içine alınır: Adam, akıllı (!) olduğunu söylüyor.
6. Tiyatro eserlerinde ve senaryolarda konuşanın hareketlerini, durumunu açıklamak ve göstermek için kullanılır:
İhtiyar – (Yavaş yavaş Kaymakam'a yaklaşır.) Ne oluyor beyefendi?