AYVALIK'TA GEZİNELİM
07.06.2012
Resim alıntı: https://oteller.balikesir.gen.tr/Bolgesi/KonuDetay.asp?id=12
AYVALIK
Yüzölçümü 285 km², nüfusu ise 50.000 civarıında , İzmir- Bergama, Truva,-Çanakkale- Edirne ve İstanbul’a uzanan E-24 karayolu üzerinde, Ege’nin Akdeniz sahil şeridinin başladığı yerde kurulmuş bir ilçemizdir.
Ayvalık’tan bunları yapmadan dönmeyin;
Rumlardan kalma Arnavut kaldırımlı Ayvalık sokaklarında gezmeden,
Deniz kenarındaki büfelerinden Ayvalık Tostu yemeden,
Sahil boyunda yürüyüp deniz kenarında çay içmeden,
Ayvalık zeytinyağlarından tadıp, satın almadan,
Cennet tepesine çıkıp manzarayı seyretmeden
Perşembe günü Ayvalık pazarını dolaşmadan,
Gezi tekneleriyle koyları gezip dolaşmadan
Cunda Adasında balık yemeden
Meşhur cunda lokmasını, sakızlı Girit dondurmasını yemeden
Dönmeyin!
Ayvalık'ın tarihi sokkalarında gezerken gözünüzü eski evlerden ayırmadan dolaşın. Özellikle kapılarına, alınlıklarına, kapı tokmaklarına, pencerelerine bakıp tarihe sürüklenin. Kiliseden camiye döndürülmüş eski yapılara bakın. Saatli , Çınarlı, Hayrettin Paşa Camiilerini dolaşın. Cunda adasını gezip, Şeytan sofrasına gidin. Daracık taş sokaklarda Ayvalık'tan yudumlayın. Ruhunuza iyi gelir.
AYVALIK TARİHÇESİ
Antikçağ'da, Ayvalık'ın önündeki adalara 'Hekatonisa' ismi veriliyordu ve bu adalara Hekatos ya da Apollon Adaları da deniliyordu.
Bugün eski Kydonia olduğunu sandığımız yerde, antik devre ait, çok bol sayıda çanak, çömlek parçacıkları açıkça görülebilmektedir. Yüzeyden topladığımız bu çanak çömlek parçacıklarına göre, burada Helenistik (İÖ 330 - 30), Roma (İÖ 30 - İS 395) çağlarına ait bir yerleşme merkezi olduğu anlaşılmaktadır.
Roma Çağ'ında en parlak devrini yaşadığını sandığımız Kydonia'nın, daha sonraları Bizans Çağı içerisinde ya da sonlarına doğru, bazı nedenlerden dolayı,önemini yavaş yavaş kaybederek, yerleşmenin Ayvalık'ta 'İlkkurşun Tepesi' eteklerine kaydığı, burada gelişmeye başladığı, bu yeni yerleşme yerinde bulunan bazı Bizans Çağı verilerinden anlaşılmaktadır. Kent daha sonraki çağlarda gelişimini, bu merkez etrafında yapmış ve terk edilen eski yerleşme merkezi, zamanla toprak altında kalmıştır. (1)
Ayvalık'ta , Alibey Adası girişindeki Khidonia’da Helenistik,Roma ve Bizans Dönemlerine ait kültür kalıntıları gözlenmektedir.
Osmanlı kayıtlarında 1770 tarihindeki deniz savaşı ile söz edilmeye başlanan Ayvalık, 1789’dan itibaren önemli bir metropolitlik ve gayri Müslimlerin yaşadığı özerk bir bölge olarak öne çıkmaktadır. Bu özerklik kentte yaşayan Rum ahalinin 1821 Yunan ayaklanmasına katılmasına kadar sürer. Sonraları ilçenin büyük bir kısmı boşaltılır ve 1840 yılında Karesi Sancağına bağlanarak Osmanlı Devleti’nin bir ilçesi olur. Daha sonra Rumların dönmelerine izin verilmekle beraber kent, eski canlılığına kavuşamamıştır.
Cezayirli Hasan Paşa 5 Temmuz 1770'de, Çeşme önlerinde Koyun Adaları civarında, Rus donanmasıyla çarpışmakta bulunan Osmanlı donanmasının sağ kanat komutanıdır. Çarpışmada kendi gemisi ateş alır,yaralanır ve bir salla karaya çıkarılır. Düşman, İzmir Limanına girmesin diye oralarını sağlamlaştırır; sonra Foça, Karaburun ve Midilli Adası yoluyla Çanakkale'ye varıp Osmanlı donanmasına katılır. Ayvalık üstüne yazı yazan yabancı kaynaklara göre ise Cezayirli Hasan Paşa Ayvalık'tan geçerek İstanbul'a gitmiştir. Çarpışma esnasında gemisi hasar gören Cezayirli Hasan Paşa'nın yanındaki bir kaç askeriyle birlikte karaya çıkıp yemek ve yatacak yer için bir çiftliğe sığındığı ve çiftlik sahibi papazın kendilerini buyur edip bir hafta kadar bir süre ağırladığı anlatılmaktadır. Paşa'nın bu süre sonrasında İstanbul'a dönebilmek için Çanakkale'deki donanmaya katılmasında Papazdan yardım istemesi üzerine Papaz 50 silahlı adam ile yardım da bulunur. Ayrılırlarken dostluklarını tekrarlarlar. Hasan Paşa İstanbul'a ulaştıktan bir süre sonra Gazi ünvanı alarak sadrazamlığa yükselir. Kent dertleriyle başı çok ağrıyan Papaz ise Hasan Paşa'yı hatırlayarak İstanbul'a gider ve kendisinden kentine özerklik verilmesini ister. Kurtuluşunu kendisine borçlu olduğunu ve ne dilerse yapacağını söyleyen Hasan Paşa Papazın isteğini gerçekleştirir ve kentine özerklik verir. İşte bu özerklikten sonra Ayvalık'a yerleşen zenginler, sanaatkar rumlar kenti daha da geliştirip ünlendirirler ve bu debdebe, bu yaşantı, bu ilerleme 1821 Yunan İhtilaline kadar sürer. (2)
Turizm ve Kültür
Kiliseleri, Camileri, Manastırları, Ayvalık sokaklarını oluşturan Taş Evleri, Adaları, Koyları ile zamanın boşa harcanmaz kıymetini hissettiren bir gezinti yapacağınız Ayvalık, Taş Kahvesi, Cennet Tepesi, Türkiye'nin ilk boğaz köprüsü, sualtı güzellikleri, deniz ürünleri, tostu, zeytini, zeytinyağı ile de sembolik bir kenttir. eo-klasik mimarinin ender örneklerini Ayvalık sokaklarında görmekteyiz. Eski Rumlardan kalan yapıları ve evleri ve kiliseleri ile göze çarpan kentin yerleşim düzeni amfiteatr şeklinde, dar cadde ve sokakları ve birbirine bitişik evleriyle ilginç bir ilçemizdir. Tarihi bir dokuya sahip olan Ayvalık’ta 2 bin 500’e yakın kültürel yapı ve eser ve vardır. (3)
Ayvalık'ta Gezilecek Yerler
Cunda Adası: Alibey Adası ya da Cunda, idari bakımdan Ayvalık’a bağlı. Ayvalık koyundaki Ayvalık Adaları olarak adlandırılan irili ufaklı 23 adanın içerisinde yerleşime açık tek ada Alibey Adası. Türkiye'nin Ege Denizi'nde bulunan 4. büyük adası olma özelliğini taşımakta. (1.Gökçeada, 2.Bozcaada, 3.Uzunada) Konumu gereği Batı Anadolu'da deniz yollarının kesişme noktasında bulunan bir adadır. Ayvalık ilçesine bağlı olan Cennet Ada Koyu, Cunda'nın en güzel yerlerinden biridir.
Türkiye’nin ilk Boğaz Köprüsü
Türkiye’nin ilk boğaz köprüsü hangisi diye kaç kişi doğru cevap verebilir. Birçoğumuz İstanbul Boğazı’ndaki Boğaziçi Köprüsü’nün Türkiye’nin ilk boğaz köprüsü olduğunu zannederiz. Lale adası’ndan Cunda Adası’na geçerken bu bilginiz değişecek. Köprü’nün yanında Türkiye’nin ilk boğaz köprüsü yazılı tabela ile karşılaşacaksınız.(4)
Resim alıntı: https://oteller.balikesir.gen.tr/Bolgesi/KonuDetay.asp?id=12, Cunda adası
CUNDA ADASI
CUNDA ADASI
Cunda, diğer bir adıyla Alibey adası. Adaya işgalcilere direnen Ali bey’in adı verilmiş. Cunda adası 1964 yılında boğaz köprüsü ile Lale adası’na bağlanmış ( Türkiye’nin ilk boğaz köprüsü. ). Ada, çam ve zeytin ağaçlarıyla donanmış. Sokaklar dar olduğu için arabayla girmeyi tercih etmeyin. Ada tamamıyla tarihi yapılarla dolu. Çok sayıda kilise ve manastır var. Son zamanlarda ünlü iş adamları ve sanatçılar da adaya yerleşmeye başlamış ve yazlıklar inşa etmiş. Halis Komili, Cem Boyner, Güler Sabancı, Rahmi Koç, Hülya Avşar … (4)
Günün son ışıklarıyla Cunda adasındaki o bir birlerinden güzel lokantaların birinden içeriye adım atın. Restoranlarda bulunmama gibi olmasa da reaturanta oturmadan oturmadan “papalina” olup olmadığını sorun. Papalina, Ayvalık’ın en meşhur balığı. Hiç görmeyenler ve tatmayanlar için kısaca hamsi büyüklüğünde bir balık diyebiliriz. Papalina’nın yanı sıra lüfer, mezgit gibi diğer balık çeşitlerini görmeniz mümkün. Balığın yanında sofranızı ege’nin ot mezeleri süslüyor. Adada, ahtapot, ıstakoz gibi lüks diyebileceğimiz tüm deniz ürünlerini bulabilirsiniz. Adadaki yemeğe ilişkin son bir not yemekten sonra sakın ama sakın fıstık tatlısı istemeyi unutmayın.(4)
CUNDA ADASI
Cunda, diğer bir adıyla Alibey adası. Adaya işgalcilere direnen Ali bey’in adı verilmiş. Cunda adası 1964 yılında boğaz köprüsü ile Lale adası’na bağlanmış ( Türkiye’nin ilk boğaz köprüsü. ). Ada, çam ve zeytin ağaçlarıyla donanmış. Sokaklar dar olduğu için arabayla girmeyi tercih etmeyin. Ada tamamıyla tarihi yapılarla dolu. Çok sayıda kilise ve manastır var. Son zamanlarda ünlü iş adamları ve sanatçılar da adaya yerleşmeye başlamış ve yazlıklar inşa etmiş. Halis Komili, Cem Boyner, Güler Sabancı, Rahmi Koç, Hülya Avşar …
Günün son ışıklarıyla Cunda adasındaki o bir birlerinden güzel lokantaların birinden içeriye adım atın. Restoranlarda bulunmama gibi olmasa da reaturanta oturmadan oturmadan “papalina” olup olmadığını sorun. Papalina, Ayvalık’ın en meşhur balığı. Hiç görmeyenler ve tatmayanlar için kısaca hamsi büyüklüğünde bir balık diyebiliriz. Papalina’nın yanı sıra lüfer, mezgit gibi diğer balık çeşitlerini görmeniz mümkün. Balığın yanında sofranızı ege’nin ot mezeleri süslüyor. Adada, ahtapot, ıstakoz gibi lüks diyebileceğimiz tüm deniz ürünlerini bulabilirsiniz. Adadaki yemeğe ilişkin son bir not yemekten sonra sakın ama sakın fıstık tatlısı istemeyi unutmayın. Kalamar dolması Ayvalıklılara özgü farklı bir lezzet seçimi, kalamar dolmasından tadman da ayrılmayın.
Ayvalık yemek kültürü kendine özgü yapılan çok farklı bir menü sunar. Bir tür kabuklu deniz canlısı olan Akvidas, Cunda yakınlarında bulunan Çıplak Ada’da yetiştirilen küçük enginarların göbeğine özel sosla hazırlanmış haşlanmış karideslerle yapılan Cunda Enginarlı Karides, Ahtapot ve Papalina Ayvalık’ta deniz ürünlerinin yanı sıra Ege kıyılarına has farklı yemek seçimidir.
Şeytan Sofrası:
Çamlık Orman Kampı’nın yukarısında. Eski bir lav birikintisi olan tepe yuvarlak bir sofraya benziyor. Demir kafes içinde şeytana ait olduğu söylenen kocaman bir ayak izi bulunmakta. Çam ormanlarıyla kaplı Ayvalık adalarına hakim yüksek bir tepe olan Şeytan Sofrası’ndan özellikle güneşin batışı izlenmeye değer.
Çamlık Orman Kampı’nın yukarısında. Eski bir lav birikintisi olan tepe yuvarlak bir sofraya benziyor. Demir kafes içinde şeytana ait olduğu söylenen kocaman bir ayak izi bulunmakta. Çam ormanlarıyla kaplı Ayvalık adalarına hakim yüksek bir tepe olan Şeytan Sofrası’ndan özellikle güneşin batışı izlenmeye değer.
AYVALIKTA KİLİSELER
Ayvalıkta bazıları sonradan Camiye çevrilen çok sayıda tarihi kilise bulunmaktadır. Bunlar: Çınarlı Cami,İçindeki suyu kutsal kabul edilen Ayazma Kilisesi, Ayışığı Manastırı, Profit İliyas Kilisesi, Ayos Dimitriyos, Taksiyarhis Kilisesi, Ayos Yannis- Çarşı Camii ya da Saatli Camii, Meryemana Kilisesi , Ayos Yorgis, Kato Panaya Kilisesi Hayrettinpaşa Camii- Faneromeni Kilisesi (Ayazma) kilise ve camileridir.
Osmanlılar zamanında da özerk bir şehir statüsünde kalan ve Rumların yoğun olarak yaşadığı bir yer olan Ayvalıkta pek çok manastır vardır. Bu manastırların önemli bir kısmı Ali Bey, Cunda adasında , bulunur. Bunların .Manastırların başlıcaları şunlardır:
AYVALIKTA MANASTIRLAR
AYVALIKTA MANASTIRLAR
Ayiu Nikolau Manastırı, Aya Paraskevi Manastırı (Tımarhane Adası denilen yarımadada bulunur)
Çamlı Manastırı, Pateriça yolundaki Ekşi Çeşmenin sol yanı izlenerek, bir saatte varılabilen çok güzel bir manzaraya sahip denizden yüksekliği 195 metredir.
Leka Panaya Manastırı : Koruyan Meryem Manastırı olarak da anılır. Ayvalık'ın Dalyan Boğazından çıkışta sağda, aynı boğazdan girişte solda zeytin ağaçlarının arasından görünen, boğaza hakim manastırdır. Şuan restore edilip malikhane olarak kullanılmaktadır.
Ayışığı Manastırı : Pateriça'nın Birinci Köyü ile İkinci Köyünü geçtikten sonra 45 dakikalık bir yürüyüşle manastıra varırsınız. Söylentiye göre kapılarına kazınmış olan 1771 ve 1795 tarihleri onarım tarihlerinden ibaretmiş. Büyük ölçüde kendine özgü yapısını günümüze kadar koruyabilmiştir.
Ayos Apostolos Manastırı , Tavuk Adası Manastırı, Güvercin Adası Manastırı : Bu ada korsanların sığınağı olarak bilinir. Eski ismi Ay Yorgi olan manastır doğa ve insan tahribatına dayanmış bir Ortaçağ yapısıdır
Profit İliya Manastırı, Kızlar Manastırıdır.
CAMİLER
Çamlık Camii ,Hayrettinpaşa Camii- Eski Kato Panaya Kilisesi-Saatli Camii : Eskiden Ayos Yannis kilisesi, Çınarlı Camii : Ayos Yorgis Kilisesi olarak kullanılıyordu, Sakarya Camii , Şehitler Camii , Armutçuk Camii, Hamidiye Camii :
Taş Binalar
Eski taş evleri Osmanlı döneminde şekillenmiş kent dokusu, dar ve kıvrımlı sokakları, cumbalı evleri ve konakları Ayvalık'ı diğer kentlerden ayıran onu farklı kılan en temel özelliğidir. Tarihi taş evleri rengarenk işlemeleriyle her sokakta görebilirsiniz. Cumbaları, dökme demir balkon korkulukları, pencere kafesleri, ahşap ya da kesme taş işçiliği, birbirinden güzel oymalarla süslenmiş balkon ayakları üzerindeki motifler izlemeye değer güzelliktedir.
Ayvalık'ın güzel oymalarla süslenmiş, balkon ayakları ve üzerindeki motifleri olan güzel taş evelerini her sokakta görebilirsiniz.
KAYNAKÇA
- Arkeolog Prof.Dr.Ömer Özyiğit, https://www.ayvalik.bel.tr/ayvalik/tarih
- https://www.ayvalik.bel.tr/ayvalik/tarih
- www.haber3.com/ayvalikta-geleneksel-el-sanatlari-ve-turk-susleme-sanatlari-sergisi-
- https://www.cundada.com/wordpress/Ayvalik/Cunda/Adasi/doga-tarih-deniz-zeytin-%E2%80%A6ve-ayvalik/
- Resim alıntı: https://oteller.balikesir.gen.tr/Bolgesi/KonuDetay.asp?id=12
- Resim alıntı: https://tatilyerleriturkiye.blogcu.com/tatil-yerleri-turkiye-ayvalik-tatil-yerleri-ayvalik-
Türkiye'nin Başlıca Gezilecek Yerleri
- Abant Gölünü gezelim
- Alaçatı'yı Gezelim - İzmir-Çeşme
- ALANYA'YI GEZELİM Mİ ?
- AVANOS'TA GEZİNELİM
- BERGAMA, PERGAMON'DA GEZİNELİM
- BODRUM'UN GÜZELLİKLERİ
- BOZBURUN VE GÜZELLİKLERİ
- BOZCAADA'YI GEZELİM
- Çukurpınar, Anamur ve Mamure Kalesi
- DATÇA VE KNİDOS ANTİK KENTİ
- Demre ve Noel Baba
- Efes ( Ephesus ) Antik Kenti İzmir -Selçuk
- Edirne'de Dolmenler
- Eğirdir Gölü ve Doğal Güzellikleri
- Fethiye ve Ölü Deniz
- Dalyan ve İztuzu Plajı
- Gediz Deltası ve İzmir Kuş Cenneti
- Girlevik Şelalesi - Erzincan
- Göbeklitepe- Cihanda İlk Yerleşke ve Gizemleri
- GÖKÇEADA VE GÜZELLİKLERİ
- Göreme'nin Turizm, Doğal ve Tarihi Özellikleri
- Gülşehir Nevşehir
- GÜRÜN GÖKPINAR GÖLÜ ALLAH' IN AKVARYUMU
- IHLARA VADİSİ TARİHİ VE DOĞAL DOKUSU
- Hazar Gölü ve Kömürhan Köprüsü Elazıg
- Harput Şehri Kalesi ve Tarihi Eserleri
- Harran'da Tarih Kültür Mimari ve İlk Üniversite
- İznik ve İznik Kalesi
- GÖKSU VADİSİ
- Gerger ve Yeni Kale Cendere Köprüsü ile Vadisi ( Kahta )
İliniz, ilçeniz hatta
köylerinizin, doğal güzellikleri hakkında yazılar yazabilir, Turistik,
tarihi ve doğal güzellikleri fotoğraflarınız ile paylaşabilrisiniz.
BAŞVURU İÇİN : ESA, İLETİŞİM veya s_kuzucular@hotmail.com
Resim alıntı: https://tatilyerleriturkiye.blogcu.com/tatil-yerleri-turkiye-ayvalik-tatil-yerleri-ayvalik-ucuz-
.jpg)
https://www.okulturlarimiz.com/detay_tur.asp?id=649
0
1
Yorum Yapmak için Kayıt Olun veya Giriş Yapın