Azâzil Nedir İblisin Yardımcısı

Azâzil

Yazıda, azazil nedir, azaziln sözlük anlamı,  azazil’in Osmanlıca yazılışı,  azazil iblis, şeytan ilişkisi, azazil’in tanımı, tarifi, dini metinlerde, ayet ve hadislerde azazil , betilerde ve divan şiirinde azazil nedir  ele alınacaktır.

Osmanlica azâzîl - عزازيل

Azazil, Arapça kökenlidir. Azazil veya Azazel (, Arapça: Azazil, İbranice:  Aze'ezel)

Dini metinlerde  İblis'in (şeytanın), melek bulunduğu zamanda veya sıradaki esas adı veya İblisin yardımcısı, Şerlerin yani kötülüklerin  temsilcisi olarak görülür.

Azazil kelimesi, Arapça kökenli bir sözcüktür.[1]   Azazil kelimesinin anlamı Yahudi kaynaklarında ve İslam kaynaklarında bir diğerlerinden farklı bazı anlam ve algı farkları taşır.

Azâzil  “ İbranicede tanrı El tarafından Azeez (desteklenmiş) anlamına gelir. Yom Kipur gününde mabeddeki hizmette yer alan iki keçiden, halkın günahını yüklenen birinin gönderildiği yer veya meleğin adıdır.”[2]

 Ortak algıya göre Azazil, Şeytan’ın Allah’a isyan etmeden önce, Allah’ın en makbul gördüğü bir melek iken zamanlardaki adı olarak kabul edilir.  Şeytan’ın isyankâr olmadan evvelki hali ile Allah’a isyan edişi hadiseleri İslam ve Yahudi kaynaklarında da az çok bazı farklar da   taşımaktadır.

Birçok kaynak Ezazil kelimesinin Kur’an ve sahih hadis kitaplarında geçmediğini yazmaktadır. Buna rağmen bu kelimenin birçok İslam kaynaklarında ve divan şiirinde geçtiği görülmektedir.

İbni Kuteybe'ye göre de  Ezazil ,  İblis'in isimlerinden biridir.  Hallac-ı Mansur'a göre Ezazil Âdem’e secde etmediği için isyankâr olarak kabul edilmiş,  isyankâr olmadan önceki adı Azazil’ken isyan ettikten sonraki adı İblis ve Şeytan olmuştur.

İskender Pala,  adı geçen eserinde  bu konuda şunları yazmıştır. “Allah kâinatı yedi günde yaratırken her gün bir melek yaratmıştır. Bunlardan ilki en büyük melek olup tavûs şeklinde imiş. İşte Azâzîl denen melek bu imiş. Buradaki Azâzîl adı Azrail ile karıştırılmıştır.”[3]

Ey Hak'dan ırak olayı Azâzîl
Ger div değilsen âdemi bil                  Nesîmî


KAYNAKÇA
[1] İskender Pala , Ansiklopedik Divan şiiri Sözlüğü,  Kapı Yayınları, shf 59
[2] https://tr.wikipedia.org/wiki/Azazil
[3] İskender Pala , Ansiklopedik Divan şiiri Sözlüğü,  Kapı Yayınları, shf 59