Berây-ı Hazret-i Sadr-a‘zam Nâsûh Pâşâ
10.09.2017
5.
Berây-ı Hazret-i Sadr-a‘zam Nâsûh Pâşâ
. - - - / .- - - / . - - - / . - - -
1.Yine tâb-ı temîzî zerd idüp evrâk u eşcârı
Dönüp her kûh-ı Tûr’a itdi peydâ her şecer-bârı
2.Tokındı levh-i billûr-ı felekden pertev-i hurşîd
Misâl-i penbe sûzân eyledi gülşende ezhârı
3.Suyın aldı bu demde âteş-i sûzânı hurşîdüñ
Sehâb itmişdi gerçi âb-dâde tîg-i kühsârı
4.Tuyup anı hemân şehr-i çemenden kaçdı bülbüller
Ruh-ı zerdi-i varakda gördi çün âsâr-ı bîmârı
5.Leb-i cû huşk olup yarılmasun mı havf ile şimdi
Yürür üstine hurşîd elde yalıñ tîg-i zer-kârı
6.Harâretle biraz yanup yakılsa vechi var zîrâ
63b âdet-i suhandânî : şîve-i suhandânî B, şîve-i senâ-hânî C,D
64b nüvâziş : nevâş E
5. A 11a, B 9a, C 9a, D 11a, E 9b
1b dönüp : dutup B,C, şecer-bârı : seher-bârı B,D
‘Aceb od virdi gülzâra temûzuñ nâr-ı âzârı
7.Yanup şâh-ı şecer bir dîk-i cûşân oldı her lâne
Meger büryân ider tâb-ı temîzî bülbül-i zârı
8.Sararmış kâhlar döndi çemende nâr-ı kibrite
Temûz âteş kodı yakmaga gûyâ şehr-i gülzârı
9.Yanup bustân ocagı ser-be-ser güllre kül olmışdur
Nihâl-i gül dibinde seyr idüñ hâkister-i nârı
10.Tokundukca misâl-i âb kibrît eyledi ifnâ
Şu‘â‘-ı mihr-i Enver atlas-ı sebz-i çemenzârı
11.Cihân-sûz olacagın ‘ilm-i kef erbâbı söylerdi
Hutûtıyla görelden pençe-i mihr-i pür-envârı
12.Bu za‘f ile bizi germî-i gerdûn öldürür bir gün
Belî bî-hûş ider pür-tâb olan germ-âbe bîmârı
13.Defin yakdı tutarken nâr-ı mihre pâresi kaldı
Hilâl olmış degül bezm-i sipihrüñ mâh-ı nûrânı
14.Meger sür‘at idüp gerdûne-i gerdûn tutuşmuşdur
Koşınca eşheb-i subh ile şeb-dîz-i şeb-i târı
15.Misâl-i nakş-ı ber-âb ola zâ’il tâb-ı germâdan
Bu demde itselerdi levh-i sîm üzre kalem-kârî
16.Sikender şimdi vaz‘ itse gerekdür mîl-i mir’âti
Olup mihr ile pür-âteş olurdı nûr-ı ebsârı
17.Beyâz-ı subh-ı kefdür kaynamakdan eyledi zâhir
Düşüp tâb-ı temûzuñ lücce-i hadrâya âsârı
18.Gelince murg-ı zerrîn-bâl-i mihr ol âb-ı germ içre
Dökildi per ü bâli sanma düşdi hâke envârı
19.Yine te’sîr idüp tâb-ı temûzı ham-be-ham kıldı
‘Aceb mi kûteh itse zülf-i müşgîn-i şeb-i târı
20.Bu demde şeb meger iksîre mâlik magribîdür kim
Eritdi pûte-i gerdûnda kurs-ı mâh-ı nevvârı
15 b demde : demle A,B
16a gerekdür : eger kim B,C,D
21.Kelef sanma o kurs-ı kem-‘ayârı eyledi altun
Komışdur cevher-i hâk-i der-i sadr-ı kerem-dârı
22.Ser-efrâz-ı yegâne mesned-efrûz-ı ‘atâ-bahşî
Nesak-sâz-ı zemâne hânumân-sûz-ı sitem-kârî
23.Emîn-i dîn ü devlet sadr-ı ‘âlî-kadr Cem-rütbet
Mu‘în-i mülk ü millet mahz-ı lutf-ı Hazret-i Bârî
24.Vekîl-i muklak-ı şâh-ı cihân kim dil uzatdukca
Virür tîgi cevâb-ı da‘vi-i hasm-ı tebeh-kârı
25O kûh-ı pür-salâbet kim kemergâhında şemşîri
Su gibi sürdi bâg-ı memleketden hâr-ı âzârı
26.Rikâb-ı eşheb-i ‘azmi hilâl-i ‘âlem-i nusret
Tınâb-ı hayme-i kadri şihâb-ı çarh-ı sâlârî
27.Hatıyla nâme-i lutfı yem-i ‘anber kef-i ihsân
Zülâl-i sârim-i kahrı zevâl-i nakş-ı gaddârı
28.Nişân-ı baht u ‘izzetdür mahall-i na‘l-i yekrânî
Hat-ı menşûr-ı devletdür gubâr-ı sümm-i reh-vârı
29.Güneş gibi cihân-efrûz ‘âlem-sûz olur bir gün
Cemâliyle celâl izhâr idüp hurşîd-i ruhsârı
30.Vezân olsa nesîm-i lutfı nüzhetgâh-ı dünyâya
Virirdi bûy-ı verd-i âteşîni ‘unsur-ı nârı
31.Olurdı her sadef bir micmer-i sîmîn-i pür-ahker
Semûm-ı kahrı âteş-bâr iderse ebr-i âzârı
32.Zamân-ı ‘ismetinde kimseyi aglatmadı kimse
Meger zâhidleri pîr-i tarîküñ vaz‘ u tezkârı
33.Tutar togrıtmaga nâr-ı şafakla dem-be-dem gerdûn
Hilâli itmege der-bânına bir çûb-ı zer-kârî
34.Nizâmü’l-mülk aña hidmet yanaşdurmaga bulsaydı
Çekerdi pîş-keş esbin olurdı gâşiye-dârı
21a eyledi : itmege B,C,D
29a bir gün : dâ’im B,C
33a togrıymaga : turuşmaga B,B,E, şafakla : şafakda B,C
35.Yanında hoş geçüp dâ’im olurdı gark zer ü zîver
Dil-âverler misâli hançer-i tîz-i güher-bârı
36.Melah gibi ‘adûyı kiştzâr-ı mülk ü milletden
Güzel def‘ eyledi sâz-ı hadeng-i tîz-i minkârı
37.Misâl-i rişte vü sûzen geçer pûlâddan tîri
Eger kim penbeden de olsa peykânı ider kârı
38.Perîşân itdi bûy-ı hulkını tokundurup sarsar
‘Aceb mi kürkini tersine giyse müşg-i Tâtârî
39.Niçe ta‘dâd ide ihsânın anuñ pençe-i hurşîd
İder der-kâr egerçi rûz u şeb engüşt-i envârı
40.Dönüp şekl-i kasîdem tâze-hat bir hûb-ı mevzûna
Meyânına sarıldı şâ‘irüñ bu nazm-ı hem-vârı
41.Dili sûzân u giryân eyler alup zülf-i mekkârı
İder peydâ nitekim berk ü bârân ebr-i âzârı
42.Ruh-ı gül-fâmın öpmez sûz-ı dil soldurmadan korkar
Yüzin sürmez gözinden sakınur ‘âşık hat-ı yâri
43.Hayâli dîdeye gelse çalar cân nakdin ol gamze
Dem-â-dem ugrıya yol gösterür çeşm-i siyeh-kârı
44.Niçe demdür ki gül-bangın çeker ol verd-i handânuñ
Ne var zindân-ı mihnetden halâs itse dil-i zârı
45.Hazân evrâkı hasret-nâmelerdür kim revân itdüm
Ser-i kûyına yârüñ peyk idüp bâd-ı çemenzârı
46.Hüdâvendâ benem ol hüsrev-i fermân-dih-i ma‘nâ
Ki açdı mülk-i nazmı tab‘umuñ tîg-i güher-bârı
47.Libâsı beytümüñ iller libâsına kıyâs olmaz
Olur mı hiç berâber âsterle Ka‘be astârı
48.Bu tomârum yiter ma‘nâsı mülk oldugına hüccet
Bi-hamdillah ki yok mazmûnına hasmuñ da inkârı
49.Irakdan gösterür âyînedândur hâme destümde
İder zâhir kümûn-ı gaybdan ebkâr-ı efkârı
35b misâli : misâl A,C
49a gösterür : gösteren C,D
50.Olur nûr-ı siyâha gark kâgıd lafz-ı rûşenle
Sevâd-ı hatta salsa şeb-çerâg-ı tab‘um envârı
51.‘Atâyîyem cihânda az düşer nazmum gibi cevher
Benümle müdde‘î bahsi demez terk itsün iksârı
52.Bulınmaz degme bir gencînede dil la‘l bu gerekdür
Velîkin zehr-i kahr itdi anı bâ-zehr-i zengârî
53.Egerçi gezdürürler gûşe gûşe cevher-i nazmum
Bu bâzâr içre âyâ kim bulınmaz bir harîdârı
54.Gamından niçe demlerdür ider şehr-i ‘adem ‘azmin
Ümîd-i lutfuñ egler serverâ tıfl-ı dil-i zârı
55.Bi-hamdillah baña yitmez mi bu ser-mâye-i devlet
Ki oldum bir senüñ gibi kerem-kâruñ senâ-kârı
56.Bilürler kadrüñi ey dil ne lâzım hod-furûş olmak
Yiter germ eyledüñ fasl-ı temûzî gibi bâzârı
57.Du‘â-yı devlet ü ikbâl ile müşgîn-tırâz idüp
Dilâ tayy eyle tomâr-ı tavîlü’z-zeyl-i eş‘ârı
58.Nitekim eyleye germâda tâb-ı âteş-i hurşîd
Hevâ-yı münkalib zîbâk gibi cûy-ı çemenzârı
59.Salup şemşîr-i âteş-tâbı dâ’im Zülfekâr-âsâ
Güm ide leşker-i a‘dâyı deryâ-yı Necef-vârî
60.Müdâm olsun kef-i destinde âteş-berk-i şemşîri
Cihân-efrûz-ı re’fet-hâne sûz-ı mülk-i gaddârı
Saadet KARAKÖSE, NEV’Î-ZÂDE ATÂYÎ DÎVÂNI, Malatya 1994
