Beyt’ül Mamur Nedir
Osmanlıca yazılışı beyt-ül-ma'mûr : بيت المعمور
Beyt’ül Mamur kelime anlamı olarak: Ma’mûr, bayındır, bakımlı ev anlamına gelir. Beyt’ül Mamur, Kur’an da da adı geçen bakımlı mamur bir evdir. Dini manada ise “Kâbe’nin üzerinde yedinci kat gökte bulunan ve melekler tarafından tavaf edilen köşk” anlamına gelmektedir. “ O kadar büyüktür ki onu semâdan bıraksalar, tam Kâbe-i Mükerreme'nin üzerine iner.”
Beytü'l-Ma'mûr'dan Kur'an'ı Kerîm'de şöyle bahsedilir: "Tür'a, yayılmış ince deri üzerine satır satır dizilmiş Kitâb'a, bayındır eve (beytü'l-ma'mûra), yükseltilmiş tavan gibi göğe, kaynayacak denize andolsun ki, Rabbi'nin azabı hiç şüphesiz gelecektir" (et-Tür, 52/1-7).
“Müfessirler bu ayet-i kerîmede sözü geçen Beytü'l-Ma'mûru genellikle, yedinci kat semada, Kâbe'nin üst hizasında bulunan bir ev olarak tefsir etmişlerdir. Onu günde yetmiş bin melek namaz kılmak ve tavaf etmek için ziyaret eder ve kıyamete kadar da bir daha geriye dönmezler”[1] Kimi dini metinlerde ise Beyt’ül Mamur ile Kâbe arasında ince bir çizgi bulunduğu ve bu ince çizgi arasında hiçbir şey giremediği rivayet edilmektedir.
Eski devirlerde Beyt’ül Mamur ile ilgili bazı rivayetler de vardır. Bu rivayetler deki unsurlar da divan şiirimize geçmiştir. Rivayete göre Hz. Âdem cennetten yeryüzüne inince Hz. Âdem’’in zürriyeti çoğalmış, Allah cennetten bir kasrı Mekke’de Ka’be’nin olduğu yere indirmişti. Bu kasrı indirmesinin sebebi ise Âdem’in neslinin bu kasrda ibadet yapmalarıydı. İbadet için cennetten indirilen bu kasr beyaz inciden veya kırmızı yakuttan yapılmıştı.
Bu kasr efsanelere göre Tufan çıkınca yedinci göğe çekildi. Fakat Hacer’ül esved koparak selin sularına karıştı. Hz İbrahim de Kabe’yi Hacer’ül Esvedi bulduğu yere yaptı.[2]
Divan şiirinde yukarıda zikredilen konular sık sık işlenmiştir.
Beyt- Mamur- ı felek mi ol fezada ol saray
Ya zemini cennet olmuş Kâbe’-i ulya mıdır? Nefi
Beyt- mamur- felek mertebedir her beytin
Fevc fevc olmada ervah- mücerred süvar Sami
Beyt-i Mamur –ı Hudadır kalbimiz amma olur
Mevc-i tufan- ı melamet bais-i tahribmiz Namık Kemal [3]
KAYNAKÇA
[1] https://www.mumsema.org/sizden-gelen-sorular/264169-beytul-mamur-nedir.html
[2] A. Talat Onay, Edebiyatımızda Mazmunlar, MEB, İstanbul 1996, shf 141
[3] Örnek beyitler A. Talat Onay, Edebiyatımızda Mazmunlar, MEB, İstanbul 1996, shf 141, den alıntıdır.