Beytü'I-Mamûr Nedir
Osmanlıca yazılışı beyt : بيت
Osmanlıca yazılışı mâmûr - mamûr : معمور
Osmanlıca yazılışı Beytü'I-Mamûr : معمور بيت
Mamûr معمور Arapça kökenlidir ve lügatlerdeki anlamları; imar edilmiş, şenlendirilmiş şekillerindedir. Mamur, ile imar aynı kökten gelir.
Beyt بيت ise Arapçada: mesken, hâne, ev, oda, oba anlamlarındadır.
Beytü'I-Mamûr Nedir
Beytü'I-Mamûr معمور بيت beyt ve mamur sözcükleri ile kurulmuş bir tamlamadır.
Kâbe'nin tam üzerinde yedinci kat gökte bulunan ve melekler tarafından tavaf edilen bir köşk.
Kelime anlamı ile El-Beytü'l-Mamur, imar edilmiş mamur kılınmış, şenlendirilmiş ev ya da mabet anlamına gelir.
Beytü'l-Ma'mûr'dan Kur'an'ı Kerîm'de şöyle bahsedilir: "Tür'a, yayılmış ince deri üzerine satır satır dizilmiş Kitâb'a, bayındır eve (beytü'l-ma'mûra), yükseltilmiş tavan gibi göğe, kaynayacak denize andolsun ki, Rabbi'nin azabı hiç şüphesiz gelecektir" (et-Tür, 52/1-7).
Müfessirler bu ayetten de istifade ederek Beytü”l Mamur’u yedinci kat semada bulunan, meleklerin kıblesi olan ve yedinci kat semanın kıblesi şeklinde tarif etmektedirler.
Fakat bir çok kaynakta “Beytü'l Mâmûr'un sadece bir kıble olmadığı yedinci kat semada Kâbe benzeri bir yapı olduğu “her gün, 70 bin melek girdiği her girene de kıyamete kadar, geri dönmek sırası gelmeyecek kadar” ( Muhtasar'u Tefsir-i İbn Kesîr, Nşr. M. Ali es-Sâbünî, Beyrut 1401, III, 388-389 ) geniş ve muaazzam bir yapı olduğu, diğer bir adının da "Durâh" olduğu İfade edilmektedir.
Birçok kaynak Kâbe’nin üst hizasında bulunan yedinci kat gökte bulunan bir ev , “ Yedinci kat gökte Firdevs cennetinde Kâ’be’nin tam üstünde kalan ve Kâ’be'ye benzeyen, meleklerin kıblesi”[1] , “en üst düzey melekler kurulunun tavaf ettikleri son Beytullah.” [2] Mekanı şekillerinde tarif etmektedir.
Bazı rivayetlere göre Beyt’ül Mamur Hz. Âdem ile birlikte bugünkü Kâ’be'nin bulunduğu yere indirilmiş, ancak Nûh Tufâm'ndan önce 7. Kat göğe çekilmiştir.
Şiirlerde Beyt'ül Mamur
Şiirlerde şairlerimiz Beyt'ül Mamur'u yukarıda izah ettiğimiz manalarda kullanmışlardır. Bazen de kutsi yapı manalarında kullanmışlardır.
Beyt-i Ma'mûr-ı felek mi ol fezncla ol saray
Ya zemini cennet olmıış Kâ’be-i ulyâ mıdır Nefî
Beyt-i Ma'mûr-ı felek-mertebedir her beytin
Fevc fevc olmada ervah-1 mücerred zi'ıvvâr Sâmî
Kıblesiyem sâdıkların maşûktıyam âşıkların
Maksûdııyam lâyıkların çünBeyt-i Ma'mûr olmışam Nesimî[3]
KAYNAKÇA