Biladiye Nedir.

Biladiye,  Divan edebiyatında şehirleri beldeleri konu edinen edebi eserlerdir.  Eski edebiyatta  müelliflerin  gördükleri, gezdikleri, sevdikleri ya da görmek istedikleri beldeleri nazım ya da nesir şeklinde anlattıkları belde veya şehir tanıtımına yönelik eserlere biladiye denmiştir.

Biladiye kelimesi ,-  Bilad ve büleda – belde kelimesinin çoğuludur.  Biladiyeler  divan edebiyatında  esma-yi biledan, kaside-i biledan veya büledan  adları ile  anılmışlardır.  Bu türde yazılmış mensur Cografya konulu eserler  vardır. Ayrıca kasidelerin bir bölümü  veya kaside  halinde  yazılmış oldukları   gibi müstakil bir manzum  bir eser şeklinde yazılmış olanları da  bulunur.

Divan edebiyatında Ferdi, Derviş Ömer Efendi gibi şairlerin biladiyeleri  en meşhur olanlarıdır.

 

Biladiye-i Derviş Ömer Efendi[1]

Söyle ey kilk –i  sühendan-ı kitab- mana
Nam-ı biledannda bize bir sıkka-ı içmala

Mısr-ı hüsnünde  şeha bende-i Kenanım ben
Al kefe hatırımı gözle vü gah eyle âlâ

Bir bucakta oturur gamze-i Tatar amma
Bir Kırım verdi uşşaka  cihan kaldı tana

----

Çekiyor  muy-ı Keşan  semine bac almağ içün
Gam- ı zülüüfn kara dağ aldı  derun hala

Bir Çatalça fere kadir deği iki ayağın
İpsala kakül-i dilberde berz oyna dila

Var Stanbula gönül tıflını eyle teslim
Olma Boğazkesen ey merd-i sehavet – peyma

Çengele ursa kayalarda meni bir kimse
Üsküdar’a geçmem Kadıköy var zira

Guyiya Sütlicedür  ferd-i  bî- kan lübbi
Bir dem ol ferah –ı bahş edindik  me’ va

Bildedane  ( Bkz – İrticalaen )  

Eski dilde irticalen söylemek, dilden söylemek,  o anda akla geldiği gibi şiir  söylemek  anlamındadır.  Daha çok anonim edebiyatta kullanılan bir terimdir. Divan şairleri  de zaman zaman irticalen  beyitler söylemişler buna da bildedane denmiştir.  İrticalen kelimesinin eş anlamlısıdır.