Cahit Atay Hayatı Eserleri

Cahit Atay (d. 1925 - Çorum, ö. 2012 - Biga), Tiyatro yazarı, öğretmen, desinatör, memur

Çorumda doğdu.  Lise öğretimini yarım bıraktı.  Liseden sonra askerliğini yaptı. Askerlik sonrasında bir süre köy öğretmeni olarak çalıştı. Kısa süre de meteoroloji memurluğu, avukat kâtipliği gibi işlerde de çalıştı.

En sonunda tiyatro oyunculuğuna ilgi duydu. Bazı arkadaşları ile  Yurt Tiyatrosu adı altında gezgin bir tiyatro kurdu. Gezici tiyatro topluluklarında çalıştı.  İlk oyunlarını da  Gezgin Yurt Tiyatrosunda çalışırken yazmaya çalıştı. Cahit Atay, ilk yazarlık deneyimini halkevlerinde oyun sergileyen amatör tiyatro toplulukları için yazdığı oyunlarla edindi.  İlk yazarlık deneyimini  bu topluluk için yazdığı “Yaşasın Garsonluk” ve “Bu Şapka Kimin?” adlı oyunları olmuştur. [1]Daha sonra TRT Ankara radyosu için skeçler yazmaya başladı (1950).  

1951’de Ankara’da, Devlet Su İşleri’nde desinatör olarak çalışmaya başladı. Emekli olana kadar da Devlet Su İşleri’nde çalıştı. Bu işinde çalışırken de tiyatroculuğuna devam etti.

İlk oyunu Pervaneler Devlet Tiyatrolarında 1959'da oynandı. Yazdığı oyunlar Devlet Tiyatroları, Ankara Sanat Tiyatrosu ve birçok topluluk tarafından sergilendi.  Tiyatro oyunculuğuna heveslendi ve hem oyun yazarı hem de oyuncu oldu. Bir ara sinema oyunculuğu da denedi.   Kuma ve  Sultan Gelin gibi  bazı filmlerde yardımcı roller aldı. [2] Daha çok tiyatro oyunları ile dikkat çekti. 

Emekli olduktan sonra İzmir, Karşıyaka’ya yerleşti.

Oyunlarının birçoğu ayrı ayrı veya bir arada basılmıştır. Son günlerini Biga'da geçiren yazar, 2012 yılında öldü. [3] Ölümünden sonra Karşıyaka Belediyesi  Geleneksel Cahit Atay Liselerarası Tiyatro Şenliği düzenlemeye başladı. [4]

OYUN YAZARLIĞI

Daha ziyade oyun yazarı olarak tanındı. Yazdığı oyunları Yurt Tiyatrosu, Halkevleri sahnelerinde,  Devlet Tiyatroları, Ankara Sanat Tiyatrosu ve birçok topluk tarafından sahnelendi.

Oyunlarında Anadolu köy ve kasaba hayatından söz etti.  Anadolu insanının değişik durum ve koşullarda içinde bulunduğu çıkmazları dile getirdi. Köy konulu oyunlarında kuma, başlık parası, kan davası, din istismarı, eşkıyalık gibi değişik köy sorunlarına yer verdi. Bazı oyunlarında siyasal konulara değindi.  Ülkesi siyasetçilerin yanlışlarına, siyasal yozlaşmaya, sağ-sol çatışmasını, sınıflar arası çarpıklıklara, köyden indim şehire tarzındaki özentilere ve düşülen yanlışlara değindi.

1973’te Atay’ın “Sultan Gelin”  adlı oyunu Halit Refiğ yönetmenliğinde  “Ana Hanım-Kız Hanım”, “Kuma” adıyla 1974’te Atıf Yılmaz yönetmenliğinde sinemaya uyarlandı.

 “Kırlangıçlar”, “Palabıyık”, “Gültepe Oyunları”, “Amele Hıdır”, “Sahildeki Kanepe”, “Geristan’da Var Bir Polis”, “ Dalgacı Mahmut Kendine Gel”, “Kulede Bir Kadın”, “Kod Adı İvan”, “Göğsü Lenin Döğmeli Adam”, “Mangoma Maskeleri” ve “Cennet Ana ve Oğulları” adlı oyunları basılmadı. [5]

ÖDÜLLERİ

“Mangoma Maskeleri” adlı oyunu ile 1984 Enka Sanat Mansiyon Ödülü

“Göğsü Lenin Döğmeli Adam” adlı oyunu ile 1993 Kültür Bakanlığı Oyun Yarışması Ödülü

1994’te Edebiyatçılar Derneği Altın Madalya Ödülü

Bazı eserleri

·         Pervaneler (1959)

·         Sahildeki Kanepe (1961)

·         Pusuda (1961)

·         Hamdi ve Hamdi (1962)

·         Karaların Memetleri (1962)

·         Ana Hanım Kız Hanım (1964)

·         Ormanda (1964)

·         Sultan Gelin (1965)

·         Kırlangıçlar (1966)

·         Palabıyık (1967)

·         Gültepe Oyunları (1968)

·         Kuma (senaryo, 1974)

·         Amele Hıdır (1975)

·         Godot'yu Beklemezken (1995)

·         Göğsü Lenin Düğmeli Kadın (2003)

·         Godoyu Beklemezken

KAYNAKÇA

[1] Özkan, Seçkin (2011). Cahit Atay’ın Yapıtları. Yüksek Lisans Tezi. Kütahya: Dumlupınar Üniversitesi.

[2] https://www.sinematurk.com/kisi/3215-cahit-atay/

[3] https://blog.radikal.com.tr/kultur-ve-sanat/cahit-atay-oldu-haberiniz-var-mi-1510

[4] https://egedefestival.com/cahit-atay-tiyatro-senligi-14-mayista-basliyor/

[5] DR. NURTAÇ ERGÜN ATBAŞI, http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/cahit-atay#:~