KategorilerDİL BİLGİSİSözlük Edebiyat Dil Atasözü DeyimÇekimli Eylem Türk Lehçelerindeki Karşılıkları

Çekimli Eylem Türk Lehçelerindeki Karşılıkları

14.01.2018

Çekimli Eylem

 

Fransızca:    verbe fini

İNGİLİZCE:    finite verb

Almanca:     verbum finitum

Osmanlıca:    tasrifi fiil

Kelime türü:  Dil bilgisinde bir terim

FARKLI EŞANLAMLI TERİMLERİ:   çekimli fiil, esas fiil, tükel fiil

TANIMLAR

Bir yargı bildiren- iş, oluş, kılış-  ve işin oluşun kılışın yargının yapıldığı zaman kavramıyla birlikte- eylemi yapan –şahıs -  kişi kavramını da veren eylem.

1.K.T.geldim(gel-di-m) 2. K.T.geldin(gel-di-n) 3. K.T.geldi(get-di) 1. K.Ç.geldik(gel-di-k) 2. K.Ç.geldiniz(gel-di-n-iz) 3. K.Ç.geldiler(gel-di-ler)

Ad soylu sözcükler ek fill ekleri alarak fiil gövdesi kurarlar ve bu şekildeki fiil gövdeleri de şahıs ekleri ile çekime girebilir.

1. K.T.hastayım(hasta-y-ım) 2. K.T.hastasın(hastasın) 3. K.T.hasta, hasadır (hasta-dır) 1. K.Ç.hastayız(hasta-y-iz) 2. K.Ç.hastasınız(hasta-sın-ız) 3. K.Ç.hastalar, hastadırlar (hasta-dır-lar) vb.

TERİMİN TÜRK LEHÇELERİNDEKİ KARŞLIKLARI

Azerbaycan Türkçesi: täsriflänän fe'l; Türkmen Türkçesi: üytgeyään iişlikler; Gagauz Türkçesi: üzülüişlik; Özbek Türkçesi: tuslanişli fe'l ~ şaxsli fe'l; Uygur Türkçesi: (B.Uyg.) şäxslik peil ~ (D.Uyg.)tüslinidiğan peil; Tatar Türkçesi: zatlanışlı fiğıl'; Başkurt Türkçesi: sikle qılım; Kmk: betli işlik;Krç.-Malk.: türleniwçü etim ~ cegiliwçü etim; Nogay Türkçesi: özlîk pen türlengen glagol; Kazak Türkçesi: jiktik jalgawlı etistik; Kırgız Türkçesi: caktuu etiş (caktala turgan); Alt:: kojultalu glagol; Hakas Türkçesi: glagolnın pîldîrîglîg formazı; Tuva Türkçesi: öskerlir kılıg sözü; Şor Türkçesi: *finit glagol; Rusça: finitnıy glagol[1]

 



 


[1] BSTS / Türk Dünyası Gramer Terimleri Kılavuzu 1997

Yorum yapmak için lütfenKayıt Olunya da