Fransızca:    retecissement, fracture, brisure

İNGİLİZCE:   breaking farcture

Almanca:     brechung

 

Osmanlıca:    

 

 

 

 

FARKLI EŞANLAMLI TERİMLERİ:   Darlaşma, Kırılma

 

 

Geniş ünlülerin üzerlerine eklenen dar ünlülerin etkisiyle darlaşması

 

Türkçede a, e ünlüleri ile biten fiiller şimdiki zaman çekimine girdiklerinde ya- yani yor ekini aldıklarında - , söyleyişte de yazımda da  a ve e geniş ünlülerinin dar yuvarlak u ü veya düz geniş i-i ünlülerine dönüşerek daralmasıdır.

 

 

söylüyor (< söyle-yor) vb.

giymiyor( giyme- yor)

giymeyen ( geymeyen)

 

Birden çok heceli ve a, e ünlüleri ile biten fiiller, ünlüyle başlayan bir ek aldıklarında a, e ünlülerinde konuşma dilinde ortaya çıkan ama yazılı dile geçmesi yazım yanlışına yol açan yaygın bir ünlü daralması  olayı meydana getirmektedir.  

besleyelim vb.

 

Ayrıca “demek “ve “yemek “ fiillerinde, söyleyişteki i ünlüsü yazıya da geçirilir: diyen, diyerek, diyecek, diyelim, diye; yiyen, yi­yerek, yiyecek, yiyelim, yiye, yiyince, yiyip vb.

 

 Ancak deyince, deyip sözlerindeki e yazı­lışta korunur.

 

 

bekle-yor> bekl(i)yor

sağla-yor>sağl(ı)yor

yaşa-yor>yaş(ı)yor

ar(a) – yor >ar(ı)yor

kan(a) – yor >kan(ı)yor

(a) – yor >tuzl(u)yor

taşl(a) – yor > taş(ı)yor

gözle(e) – yor > gözl(ü)yor

anlam(a) – yor >anlam(ı)yor

seçm(e) – yor >seçm(i)yor