Değişimli Ünsüzler

DEĞİŞİMLİ ÜNSÜZLER- Sessizler -

Kelime türü:   isim, dil bilgisi

TANIMLAR :

Ünsüz uyumuna bağlı olarak ötümlülük ve ötümsüzlük, süreklilik veya süreksizlik, bakımlarından birbirinin yerine geçen ünsüzler:

Ünsüz uyumuna veya iki ünlü arasındaki ses değişmesi olaylarına bağlı olarak tonluluk ve tonsuzluk bakımından birbirinin yerine geçen ünsüzlerdir.

Türkçede, sözcük sonunda yer alan ünsüzlerden biri, çeşitli nedenlerden değişerek bir başka ünsüze dönüşür.  Örneğin Türkçe kelimeler b-c-d-g sessizleri ile bitmez. Bu sessizlerle biten yabancı asıllı sözcükler genellikle – p-ç- t- k  sert süreksiz sesizleri ile bitiyormuş gibi yazılırlar. P-ç-t-k - ile biten kelimeler de sesli ile başlayan bir ek aldıklarında bu defa yumuşayarak b-c-d-g yumuşak sessizlerine dönüşür.   Dilimizdeki bu ünsüz değişmeleri aynı zamanda dilimizdeki sertleşme ve yumuşama ses hadiselerini meydana getirmiş olur.

 DEĞİŞİMLİ ÜNSÜZLER :  p / b, ç / c, t / d, k / g, k / ğ sessizleridir

geçit/geçidi, gitti/girdi, esti/ezdi, ağaç/ağacın, kap/kaba, hevenk/hevengi, çocuk/çocuğu

Kitap- kitabı

Dip-  dibi

İlaç- ilacı

Ağaç- ağacı

Dert- derdi

Yurt- yurdu

Yaprak- yaprağı

Sokak- sokağı