Didaktik Eser Nedir
Didaktik ve Didaktik Eser Nedir.
Didaktik, didactics
Türkçede kelime anlamı olarak öğretici, eğitici, ders veren, bilgi vermek amaçlı anlamlarında kullanılmaktadır. Daha çok edebi eserlerin öğretici amaçla yazılmış olanlarını niteleyen bir terim olarak karşımıza çıkar. Didaktik eser denildiğinde bilgi vermek, öğretmek, amaçlı yazılmış olan edebi eserleri niteleyen bir terim olarak kullanılır.
Didaktik eser en kısa tanımıyla öğretici, ders verici bilgi vermek amaçlı yazılmış eser anlamına gelir. Didaktik eserler tarihin ilk devirlerinden beri yazıla gelmiştir. Didaktik eserlerin din, ahlak, bilim sanat, teknik, meslek, gibi konularda öğretmek amaçlı yazılmış olan tüm eserleri ve türleri kast eden bir terimdir. Bir makale, inceleme, gezi, vb didaktik bir eser sayılabileceği gibi öğretmek amaçlı şiir, roman, dini hikâye, kıssa, destan, efsane, fabl vb de didaktik eser sayılabilir.
O halde didaktik eser yazın türlerini değil edebi türlerin yazılış amaçlarını ortaya koyan bir terimdir. Her hangi bir bir edebi tür, din, ahlak, felsefe, bilim, sanat, spor, meslek, inanç, vb konularında öğretme amaçlı yazılmışsa, tekniği, tür, yöntemi ne olursa olsun didaktik eser sayılır. Didaktik şiir, didaktik eser gibi.
Örneğin Uygur metinlerinin Abidarma, sutra, catik gibi vaaz, dini hikâyeler veya dua kitapları didaktik eserlerdir. Hint fablları teknik olarak hayvan masalları kategorisine alınsa bile Budizm’in öğretilerini içeren ahlaki ve dini öğretileri verme amaçlı yazılar oldukları için didaktik eserlerdir. Bir şiir her hangi bir konuda ders, öğüt, verme amacını öne çıkarmışsa, didaktik şiir demektir.
Atasözleri ve özdeyişler hayat dersi, öğüt, tecrübe kazandırmak amaçlı olduklarından didaktik sözlerdir. Yusuf Has Hacip’in Kutadgu biliğ, Eski edebiyatta yazılmış, Nasihatnameler, Seyahatnameler, Tarih eserleri, fıkıh, hadis, siyer kitapları, vb öğretici amaçla yazılmış didaktik eserlerdir.
Yine ferdi konularda aşk, şarap, eğlence veya tasavvuf konulu yazan divan şairlerinden farklı bir şiir tarzı geliştiren Nabi’nin şiirleri sosyal faydayı, eğiticiliği, ders, nasihat ve öğüt vermeyi amaçladığı için Hikemi – diğer tabiri ile didaktik şiir içinde değerlendirilmiştir.
