Fransızca:    

İNGİLİZCE:   indirect speech, REPORTED SPEECH

Almanca  :    

 

 

Osmanlıca:       

 

Kelime türü:   İsim –-  Dilbilimde bir terim

 

 

FARKLI EŞANLAMLI TERİMLERİ:   aktarmalı anlatım

 

 

 

Bir sözün kişi, zaman, anlatıcı değişiklikleriyle aktarılan biçimidir. Dolaylı anlatım;  başkalarına ait sözleri değiştirerek, başkalarının anlattığını aktarmak amaçlı olarak veya başkalarının anlatımını sadece içerik olarak aktarmaktır.

 

Başkasına ait bir sözün hiç değiştirilmeden aktarılmasına doğrudan anlatım denir. ( BKZ  Doğrudan Anlatım ) 
Bir başkasından öğrendiğimiz, bir konu, haber bilgi veya anlatımı diğer bir başkasına  içeriği değiştirmeden ama kendi cümlelerimizle anlatıyorsak bu tip aktarmaya da dolaylı anlatım denir.

Başkasına ait anlatımı anlamını değiştirmeyecek şekilde,  başkasına aktardığımızda dolaylı bir anlatım yapmış oluruz.

Dolaylı anlatıma aktarmalı anlatım da denir.  Aktarma cümlelerinin eylemi geçmiş zamana ait ise kurulan cümle de geçmiş zaman ile yapılır. Ancak genellikle eylem cümlesi aktarma cümlesinden önceki zamana aittir. Dolaylı anlatımlı cümleler “söyledi, belirtti, açıkladı” gibi eylemlerle biter ya da yüklemleri öğrenilen geçmiş zamanla çekimlenir.

 

Bu anlatım biçimiyle kurulan cümlelere daha çok roman, öykü gibi türlerde, olayların yazar tarafından anlatılmasında rastlanır.

 

Örnekler:

En iyi romanlar, bir bunalım döneminde yazılır, der Dostoyevski. (Doğrudan)

Hayatta en hakiki mürşit ilimdir demiş  Atatürk . ( doğrudan anlatım)

Atatürk hayatta en gerçek yol göstericinin ilim olduğunu söylemiştir ( dolaylı)

En iyi romanların bir bunalım döneminde yazılacağını söylüyor Dostoyevski (Dolaylı)

Turgut Uyar : "Nobel Ödülünü kazanan bu yazarı, en içten dileklerimle kutlarım." Diyor. (Doğrudan)

Turgut Uyar, bir yazısında , Nobel Ödülü kazanan bu yazarı en içten dilekleriyle kutladığını belirtiyor. (Dolaylı)