Ebced Hesabı,
Arap alfabesindeki her harfe karşılık gelecek şekilde bir sayı verilmesi bu alfabetik sayı sistemini kullanarak, kelime, cümlelerde geçen harfleri ve karşılık geldiği sayıları bularak bunlardan anlamlar çıkartma hesabıdır.
Ebced Hesabında rakamlar harftir. Buna” Hesabı Cümel “ de denir. Bu hesabın amacı bir hadisenin, ölümün, tarih düşürülmesi gereken bir durumun tarihini yazmaktır. ( Bkz Tarih Düşürmek) Bu hesaba göre her harfin rakamsal bir değeri olduğundan yazılan kelimeyi, cümleyi, dizeyi ya da beyti bir vakaya tarih düşürecek şekilde kurmaktır. Veya bir kelime veya cümledeki harflerin rakamlarından rakamsal anlamlar çıkarmaktır.
Arap alfabesindeki harflerin rakamlara işaret etmesi nedeni ile Arap Alfabesindeki 28 harfin her birinin rakamsal bir değeri vardır. Bu anlayış, Hurufi Ebced gibi anlayışların doğmasına yol açmış, her harfin işaret ettiği rakamlara dayanarak metinlerde gizli şifreleme bulunduğu varsayımına dayanan cifr ilmi , ilmü'l hurûf , astroloji, gibi ilimler ortaya çıkardığı gibi, muska,vefk yazmak define aramak gibi işlere de yol açmıştır.
Ebced geleneksel Arap alfabesinin ilk dört harfi olan (elif, ba, cim, dal) harflerinin okunuşlarından türetilmiş (E-B-Ce-D) bir sözcüktür. Ebced Arapların kendi harflerini bellemek için oluşturdukları sekiz kelimenin birincisidir. Bu sekiz kelime sırasıyla şunlardır. Ebced, hevvez, hutti, kelemen, sa’fes, karaşet, sehaz, dazığ . Araplar bu sekiz kelimenin menşei hakkında hurafeler geliştirmişler bu kelimelerden ilk altısının altı Medyen hükümdarının adı, altı şeytanın adı veya günlerin adı olduğuna inanmışlardır. [1]
Ebced hesabında hemzeden kaf’a kadar olan harfler birden yüze, son dokuz harf de 200, den 1000 kadar rakamlara işaret eder. Arap alfabesinde olmayan Farsçadan alınıp Osmanlıcada kullanılan pe, çim, je, gaf harfleri, be, cim, ze ve kef harflerine eşit sayılmıştır.
EBCED HESABINDA HARFLERİN RAKAMSAL KARŞILIKLARI
Ebced’e göre Ali ( Ebced Değeri: 110 ) Ahmet . 22, Fatma, 40, “Âdem’ 45, “Allah” 66, Muhammed” 92, Aman’ 92, “Mevlevî” 92 etmektedir.
Bu hesaba göre doğan çocuklara isim verme âdeti de oluşmuştur. Örneğin H. 1311′de doğan çocuğa “Mahmud Bahtiyar”, “Süleyman Hurşid”, “Yusuf Mazhari’, “Ömer Rıza” ve “Recep Servet” gibi isimlerden biri verilebiliyordu. Çünkü bu isimlerin her birinin rakamsal değeri 1311 etmektedir.[2]
Ebced hesabını saptıran anlayışlardan biri olan Hurufilikte, harfler ve rakamların tabiat ve hadiseleri etkileme gücünün bulunduğu inancı da vardır. Hatta bunların gaypdan haber vermede yararlı olduğu düşüncesi de yerleşmiş bulunmaktadır. Harf ve rakam gizemciliğine eski Mısır, Asur, Sümer, Akad ve Hint uygarlıklarında da görülmüş, bu inançlar Yahudi, Hıristiyan ve İslâm kültürlerine de yansımıştır.
Bazı anlayışlara göre Kur'an tarih düşürme yöntemi ile yazılmıştır. Ayet ve hadislerde gelecekte vuku bulacak olan olaylara işaret edilmiştir. Mesela “İstanbul'un Fethinin bir hadiste geçen “beldetun tayyibetun…” cümlesi ile haber verildiği kıyametin tarihine de hadiste işaret edildiği düşüncelerinin özü de ebced hesabıdır.
İLGİLİ LİNKLERİMİZ
KAYNAKÇA