Erdoğan Alkan

 

 ( d. Samsun  1935- Ö. 21.6.2014  İstanbul,) Şair yazar, çevirmen ve gazeteci

 

 

1935 yılında Samsun’un Tekkeköy ilçesine bağlı Çırakman köyünde doğmuştur. Annesi Öğretmen Sıdıka Hanım babası ise mübaşir Emin Alkan’dır. Ailesi köken olarak Sivas’ın Şarkışla ilçesindendir. Kızı Elif Su Alkan ile oğlu Tozan Alkan da şair olarak tanınmıştır.

 

İlkokulu ailesinin görev için geldiği Samsun İnönü İlkokulunda tamamlamıştır.  Alkan, 1955’te Samsun On Dokuz Mayıs Lisesinden mezun oldu. Samsun Ondokuz Mayıs Lisesini bitirdi. Daha sonra Ankara Siyasal Bilgiler Fakültesi'ne devam etti. İlk çevirilerini 1955‘ten itibaren Türk Dili, Varlık, Yazko Edebiyat, Papirüs gibi dergilere yolladı.  Bu yıllarda  okul arkadaşları olan  bazı  II Yeni şairleri ile arkadaşlıklar kurdu ve  İlk şiirlerini yazmaya başladı.   İlk şiiri 'Ben O İnsanlardan Değilim' Türk Dili'nde çıktı (1957)[1]

 

Siyasal Bilgiler Fakültesi'ni  bitirdi (1960).  Mezun olduktan sonra çeşitli devlet görevlerinde bulundu. 1960-1965 yılları arasında sırasıyla Samsun’da maiyet memurluğu; Mesudiye, Derze, Vezirköprü, Lâdik, Darende ve Esbiye’de kaymakamlık yapmıştır. .( DOÇ. DR. MACİT BALIK,agy)  Fakat çok geçmeden bu görevinden ayrıldı.  1966 yılında Brüksel de İnbel Enstitüsünde halkla ilişkiler bölümünde staj gördü. 1966[2]

 

1965-67’de Turizm Bakanlığı Periyodik Yayınlar şube müdürlüğü; Millî Prodüktivite Merkezi iktisat uzmanlığı (1969-1971) görevlerinde bulundu.  Askerlik hizmetini 1967-1969 yılları arasında yedek subay olarak yaptı.( DOÇ. DR. MACİT BALIK,agy)

 

1971 de TRT Ankara Televizyonunda yapımcı ve yönetmen olarak çalışmaya başladı.  12 Mart olayları sonrasında TRT’deki görevinden uzaklaştırıldı Bu tarihten sonra İstanbul’a yerleşti. Anka Ajansı'nda görev yaptı. [3] İstanbul Üniversitesi Gazetecilik Yüksekokulunda öğretim görevlisi oldu. 1973 ila 1983) yılları arasında on yıl bu görevde kaldı. Daha sonra Millî Prodüktivite Merkezinde çalışmaya başladı.

 

Günaydın gazetesinin, Haber ekinde dış politika ve iktisat yazarlığı yaptı.  İstanbul'da gazetecilik yaptı ve köşe yazıları yazdı. Bir süre Belçika Tarım Bakanlığında iktisatçı olarak görev yapan Alkan 1985-1989 yılları arasında kuruculuğunu yaptığı Deyiş Yayınları’nı yönetti.

 

Fırsat buldukça çeviriler yapıyordu. Fransızcadan onlarca çeviri yaptı.  Paul Verlaine, Rimbaud ve Frausy çevirileriyle tanındı.  Paul Veriaine'in hayatı, sanatı ve 40 şiirinin çevirisinden oluşan 1961'de yazdığı kitap, çeviri alanındaki oldukça  yararlı bir çalışma olarak değerlendirildi. Rimbaud'dan yaptığı çeviri  “ Bütün Şiirleri “ adıyla Varlık Yayınlarında çıktı.  Türk edebiyatı hakkında  objektif eleştirileri yaptı ve, göz ardı edilen konulara da değinme cesaretini de gösterdi.  Sabah ve  Günaydın Gazetelerinde yazıları çıktı Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC) üyesi oldu. TGC Yönetim Kurulu'nda görev aldı.  Sürekli Basın Kartı sahibi oldu.

 

Erdoğan Alkan 21.6.2014 günü İstanbul’da vefat etti. Dolmabahçe Camisinde kılınan namazdan sonra Ortaköy mezarlığına defnedildi. [4]

 

ÖDÜLLERİ

 

TRT Bilimsel Araştırma Başarı Ödülü'nü (1970), Yazko Çeviri Büyük Ödülü'nü (1982) ve TRT Dizi Film Senaryo Ödülü'nü (1989) kazandı. 

“mavi yaz akşamlarında, özgür, gezeceğim,
ayaklarımın altında nemli, serin kırlar;
başakları devşirip otları ezeceğim,
yıkayıp arıtacak çıplak başımı rüzgâr.”

 

Şiirleri: Güneş Tozları (1958), Ekuanil Çiçekleri (1964), Kerem Gibi (1971), Kuş Ormanı (1981), Kıyı (1983), Eylül Çalgıcısı (1985; aynı isimle toplu şiirleri, 1994), Elimde Güller ve Rüzgâr (1992). Romanı: Kör Oldum Veysel Oldum (Âşık Veysel'in hayatı, 1991). Araştırmaları: Paul Verlaine (Hayatı ve şiirlerinden seçmeler, 1961), Rimbaud'dan Seçme Şiirler (1982), Sembolizm (1985), İçimizdeki İnsan (1992), Ateş Hırsızı, Rimbaud (1993), Düş Gezgini Gérard de Nerval (1994), Karanlıklar Prensi Baudelaire (1995), Şiir Sanatı (1995), Paris Komüni ve Komün Şairleri (1996), 1789 Devrim Şarkıları (1997), Baudelaire ve Satanizm (1999). Hatıraları: Âşık Veysel'den Nükteler (2001). Antolojileri: Bahar Şiirleri Antolojisi (T. Hayrioğlu ile, 1958), Aşk Şiirleri (1998), Hapishane Şiirleri (2002). Derlemesi: Millî İnkılap Nasıl Oldu? (T. Uzunhasanoğlu ile, 1960).

 

ŞİİR ÇEVİRİLERİ

 

(Paul Verlaine (1961), Arthur Rimbaud‘dan Seçme Şiirler (1981), Illumimations, Cehennemde Bir Mevsim (Rimbaud‘dan, 1984), Özden Günceler-Kötülük Çiçekleri (C. Baudelaire‘den, 1984; tam çeviri 2001), Paul Verlaine / Yaşamı Sanatı Şiirleri (1984), Zarla Şans Dönmeyecek (Mallarmé‘den, 1985), Elsa‘nın Mecnunu (Aragon‘dan, 1986), Yürekteki İspanya (Pablo Neruda‘dan, 1986), Yürekteki İspanya ve Oduncunun Türküsü (Pablo Neruda‘dan, 1991), Seçme Şiirler (L. Aragon‘dan, 1993), Seçme Şiirler (Verlaine‘den, 1994), Seçme Yapıtlar (Neruda’nın beş kitabı, 1995), Yüz Aşk Şiiri (P. Neruda‘dan, 1997), Şairler Prensi Mallarmé (1998), Abydos‘lu Nişanlı Kız (Lord Byron‘dan, 1999), Kötülük Çiçekleri (Baudelaire‘den, tam çeviri, 2001), Paris Sıkıntısı (Charles Baudelaire‘den, 2000), Bütün Şiirler (Rimbaud’dan, 2003), Küçük Aylaklık Şatoları (G. de Nerval’den, 2005).

 

 

NESİR ÇEVİRİLERİ

Thais (A. France‘dan, 1972), Tanrılar Susamışlardı (A. France 1973), Eugénie Grandet (Balzac, 1973), Bulantı (J.P. Sartre’), Gerçek (E. Zola‘dan, 1974), Gerçekçiliğin Boyutları (L. Aragon, 1984), Saf Şiir Yoktur (Mayakovski / Eluard / Aragon / Brecht / Neruda’dan, Teoman Aktürel, Eser Yalçın, Hilâl Çelik, Mustafa Ziyalan’la birlikte, 1984), Espri Sanatı (S. Freud‘dan, 1996), Ateşin Kızları (G. de Nerval’den, 2005).  .[5]

 

( Şairin Bazı  şiirleri   telif endişeleri  ile eksik  bırakılmıştır. Varisleri dlerse bize ulaşabilirler)

 

"inanmayın dostlarım inanmayın
ne büyü var ortada ne büyücü
yıllardır kendimi avutmak için
uydurdum bu yaşanmamış öyküyü"

 

 

Şiirleri

• BÜYÜ
• BİR AVUÇ SEVDA
• KÖRFEZ
• EYLÜL KIZLARI
• YATAĞIMIN MUTFAĞIMIN PERİSİ
• MİRAS
• DEMİRCİ’DEN
• V
• BİR AVUÇ SEVDA
• Tafta’dan Mektup
• Kuğu
• Beni Sev
•  

KAYNAKÇA

 

• [1]  DOÇ. DR. MACİT BALIK, http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/alkan-erdogan
• [2] D Aslan Tekin Edebiyatımızda İismler, Elips Yyaınları Ank. 2005 shf 53
• [3] DOÇ. DR. MACİT BALIK, http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/alkan-erdogan
• [4] https://www.sabah.com.tr/kultur_sanat/2014/06/21/usta-gazeteci-hayatini-kaybetti 21.6.2014
• [5]https://www.yasamoykusu.com/biyografi-770-Erdogan_Alkan