F ile Başlayan Sanat Terimleri

F

Fantezi Sanat: Airbrush sanatçılarının gözdesi olan ve parlak, ışıklı renklerle düşsel dünyaları irdelemesiyle dikkati çeken, popüler bir 20. yüzyıl sanat akımıdır. Fantezi sanat, çoğunlukla mitolojiden ve bilim kurgudan türetilmiş tasvirlerle kendini gösterir. Fantezi sanatın kökleri Antik Çağlara kadar izlenebilir. Aslında, her çağda sanatçılar yaşamlarının ruhani, sembolik ve yapmacık yönlerini betimlemeyi denemiştir. Fantezi sanatın ilk biçimlerine dünyanın dört bir yanında resimlerde, heykellerde, dokumalarda ve seramik tasarımlarında rastlanır. Daha yakın zamanlarda, fantezi sanat fabl, efsane ve dini öykü kitaplarının resimlendirilmesinde kullanılmıştır. Lewis Carroll’un Âlice Harikalar Diyarında adlı yapıtı için John Tenniel'in hazırladığı çizimler bunlara örnek verilebilir. Birçok fantezi öykü yazarı kendi çalışmalarını resimlemiştir; örneğin, J.R.R. Tolkien'in Hobitt ve Maurice Sendak'ın Where the Wild Things Are adlı çalışmaları gibi.

Figür Resim: Resim ve heykelde insan ve hayvan şekillerine verilen ad. Bir tablodaki figürler denildiğinde, o tablodaki insan ve hayvan resimleri anlaşılır. Figür genel olarak insan ya da hayvanin bütün vücudunu gösteren resimdir. Bunlar, ya normal insan ve hayvan büyüklüğünde olur ya da bunlardan büyük ve küçük olur. Hiçbir elbise ve kumaş parçası ile örtülmemiş olan ve bütün vücudun göründüğü resme çıplak figür elbise giyilmiş olarak yapılan figürlere giyimli figür denir.

FİGÜRATİF SANAT (Figürative Art) : Resim ve heykel sanatlarında, yalnızca gerçek varlık ve nesnelere gönderme yapan betileri kullanan sanat anlayışı. Soyut yada nonfigüratif sanata karşıt bir yönelimdir.

Flaman Okulu: Kuzey Avrupa’da 1400’ler ile 1600’ler arasında, yağlı boya resim yapımında uzmanlaşmış aktif sanatçı grubudur. Ünlü figürleri arasında Jan van Eyck (ölüm 1441), Pieter Bruegel the Elder (takriben 1525-69), Peter Paul Rubens (1577-1640), Rogier van der Weyden (takr. 1400-64) ve Hieronymus Bosch (takr. 1450-1516) vardır. Flaman sanatı genellikle, van Eyck’in aşağıda görülen Margaret van Eyck’in Portresi’nde (1439) olduğu gibi belirgin renkleri, zengin dokusu ve güçlü tinselliği sayesinde ayırt edilir.

Format: Bir sanat eserinin şekil, ölçü ve oranıdır. Çizim ve boyamada iki standart dikdörtgen format, peyzaj ve portre olarak bilinir. Peyzaj resimde yatay uzunluk dikey uzunluktan fazladır. Portre de ise bunun tam tersidir.

FOVİZM: yirminci yüzyıldaki ilk büyük avangart sanat hareketi olan Fovizm , çoşkulu, doğalcılıkla ilgisi olmayan, keskin bir biçimde canlı renklerin kullanıldığı tablolarla karakterizedir. Tarzları esasen ekspresyonisttir ve genellikle çalışmalarında formları bozulmuş manzaralar belirleyici rol üstlenir. Fovistler, toplu olarak ilk sergilerini 1905’te Paris’te açtılar. İsimlerini, sergide bir eleştirmenin rönesansa gönderme yaparak, alaycı bir şekilde ‘'Donatello au milieu des fauves!'(Donatello vahşi canavarların arasında)diye bağırmasıyla buldular. Fauves(Fransızca, vahşi canavarlar) ismi tutuldu ve sanatçıların kendileri tarafından memnuniyetle kabul edildi. Bu başlık, sanatçıların kullandıkları keskin, aşındırıcı ve cesur renklerden ötürü uygundu.

Fovizm, geleneksel resim ve heykel kuramlarını reddetti ve modern kavramlara, özellikle de makinelere ve harekete odaklandı. Cesur renk seçimleriyle sınırları zorlayan Paul Gauguin ve Vincent Van Gogh’un son dönem empresyonist çalışmalarından etkilenen Fovistler, bu etkilenmeyi bir adım ileriye taşıyarak çalışmalarında basitleştirilmiş desenlere de yer verdiler. Fovist hareketin gelişimini post-empresyonizm ve pointilizm etkiledi.

Fresk : “Fresco” sözcüğü “taze” kelimesinin italyan dilindeki karşılığıdır ve hem geleneksel duvar resmini hem de bu resmin tekniğini ifade etmek için kullanılır. Fresco (ya da bilinen diğer ismiyle "buon fresco") yeni sıvanmış bir duvar yüzeyine, duvar henüz ıslakken yapılır. Bunun bir sonucu olarak boya pigmentleri duvarın yüzey dokusuyla birleşir ve resimler uzun süre bozulmadan dayanır. Bununla birlikte fresco sadece iç duvarlar için uygun bir tekniktir, zira dış duvarlara uygulandığında resim hava koşulları ve kirlenme sonucu deforme olur.

Fresk eski uygarlıklarca da kullanılan bir teknik olmuşsa da en önemli parçaları Rönesans dönemi İtalya’sında yaratılmıştır. Bu sanatın en ünlü örnekleri, Giotto’nun 14. yüzyılın ilk on yıllık döneminde yaptığı Arena Şapeli’ndeki Padua isimli çalışması ve Michelangelo’nun 508 ve 1512 yılları arasında yapmış olduğu Roma Vatikan’daki Sistine Şapeli’nin muhteşem tavan resimleridir.

FROTAJ: OTOMATİZM doğrultusunda çalışan Gerçeküstücü sanatçıların uyguladığı "sürtme" tekniği. ERNST tarafından geliştirilen bu teknikte ahşap, taş ya da dokuma gibi dokulu bir yüzey üstüne yerleştirilen kağıda siyah ya da renkli bir malzeme sürtülerek dokunun kağıda geçmesi sağlanır. Böyle elde edilen rastlantısal desenler resimsel tasarımın temelini oluşturur. Türkçe'de "sürtme" ya da "ovalama" terimleriyle de karşılanır.