Florya Atatürk Deniz Köşkü

• İl il Türkiye
• Antik Kentler
• Müzeler
• Gezelim Görelim

 

• Adres: İstanbul Caddesi, Florya Bakırköy İstanbul
• İlçe: Bakırköy
• Telefon: 0212 426 51 51
• Faks: 0212 580 75 34
• Web Adresi: www.kultur.gov.tr

Florya Atatürk Deniz Köşkü, İstanbul'un Bakırköy ilçesine bağlı Şenlikköy mahallesi kıyılarında bulunan bir yapıdır. Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk'ün bölgeye duyduğu özel ilgi ve zaman zaman gerçekleştirdiği yazlık ziyaretler sonucunda, dönemin İstanbul Belediyesi tarafından yaptırılarak, Atatürk'e armağan edilmiştir.[1]

Mimari özellikleri

Köşk, karadan 70 metre uzaklıkta deniz tabanına dikilen kazıklar üstüne inşa edilmiş olup, ahşap bir iskele yolla karaya bağlanmaktadır. Köşk  L biçimli ahşap bir binadır. Atatürk’ün yaşamının son yıllarında gereksinim duyduğu özel bakım göz önünde bulundurularak oluşturulmuştur. Bünyesinde kabul salonu, yatak odaları, banyo ve kütüphane vardır. ^[2]Florya Deniz Köşkü’nün geniş bir salonu, kütüphanesi, dinlenme ve yatak odaları ile banyosu vardır. Oldukça sade ve mütevazı olan köşkte, Ata’nın odasının hemen yan tarafında manevi kızı Ülkü’nün odasında bir yatak ve bir sehpanın üzerinde “Ülkü” yazan bir gemi maketi bulunmaktadır.[3]

Köşk ilk yapıldığı dönemlerde Atatürk'ün girişimiyle yakın çevrede bulunan ve içinde metruk Ayastefanos Manastırı'nın yıkıntılarının bulunduğu çayırda, köşke bahçe olarak bir koru oluşturulmuştur. Bu koru, bugün Florya Atatürk Ormanı adıyla anılmakta ve halka açık park olarak kullanılmaktadır. ^[4] Köşk, Türk mimari tarihinde, erken Cumhuriyet Dönemi mimarisinin simge eserlerinden biri olarak değerlendirilmektedir[5]

Tarihi

Marmara Denizi kıyısında, Yeşilköy ile Küçükçekmece arasında yer alan Florya’nın 19.yy. a kadar avcıların bir uğrak noktası olduğu, öneli bir tarihi geçmişinin olmadığı söylenebilir. [6] Atatürk’ün buraya olan ilgisiyle önem kazanan Florya giderek yazlık bir dinlenme merkezine dönüşmüştür.  1935 yılında belediye tarafından mimar Seyfi Arkan'a projesi çizdirilmiş; aynı yıl 14 Ağustos günü yapımı 43 gün gibi kısa bir sürede tamamlanarak Atatürk'e teslim edilmiştir. [7] Atatürk’ün bu tercihindeki temel neden, mimarın yapıyı bir halk plajı ile etüt etmesi olmuştur. Dolmabahçe Sarayı'nda kaldığı dönemlerde sık sık motorla köşke gelen Atatürk, halkla birlikte denize girmiştir. [8]Atatürk, üç yıl boyunca belirli aralıklarla köşkü yazlık çalışma ofisi kullanmış, son ziyaretini ölümünden birkaç ay önce, 28 Mayıs 1938 tarihinde gerçekleştirmiştir.  Özellikle 1936 yılının haziran ve temmuz aylarında uzun süre burada konaklamıştır. 

Köşk önemli davetlere ve bilimsel toplantılara da ev sahipliği yapmıştır. Köşkte ağırlanan tanınmış konuklar arasında İngiltere kralı VIII. Edward ve Windsor düşesi Wallis Simpson da bulunmaktadır. ^[9]Atatürk'ün ölümünden sonra göreve gelen Cumhur başkanları tarafından yazlık olarak kullanmıştır.^[1] Daha sonra bölgenin eski ışıltısını yitirmesi ve denizsuyu kalitesinin düşmesi gibi nedenlerle köşk daha az kullanılır hâle gelmiştir. 6 Eylül 1988 tarihinde TBMM Millî Saraylar Daire Başkanlığı'nın yönetimine giren köşk onarılarak müze hâline getirilmiştir. Köşkün kimi bölümleri TBMM mensuplarına hizmet vermesi düşünülerek sosyal tesis olarak ayrılmıştır.^[1]

Köşk, Atatürk tarafından son olarak 28 Mayıs 1938 günü kullanılmış, kendisinin ölümünden sonra bu yapılar Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı olarak Sayın İsmet İnönü, Sayın Celal Bayar, Sayın Cemal Gürsel, Sayın Cevdet Sunay, Sayın Fahri Korutürk ve Sayın Kenan Evren tarafından kullanılmıştır.

16 Eylül 1988`de Cumhurbaşkanlığı’mızca TBMM’ne bağlı Milli Saraylar Daire Başkanlığı’na devredilen bu yapılar topluluğu, restorasyona alınarak Atatürk Müzesi haline getirilmiş ve içinde “Atatürk İstanbul'da” konulu sürekli bir fotoğraf sergisi oluşturulmuştur.[10]  Atatürk Müzesi haline getirilmiştir. Atatürk Köşkü’nün arkasında karada yapılmış olan Yaverlik ve Genel Sekreterlik binalarının bir kısmı günümüze ulaşmamış, kalanlar ise onarılarak TBMM sosyal tesisleri haline getirilmiştir.[11]

Köşke Halkalı-Sirkeci banliyö hattının Florya durağından ve Florya-Yenibosna arasında işleyen 73T numaralı İETT otobüsleriyle ulaşılabilir. Müze olarak hizmet vermekte olan köşke pazartesi ve perşembe günleri dışında, kış döneminde 09.00-15.00 saatleri arasında, yaz döneminde ise 09.00-16.00 saatleri arasında girilebilir.^[1]

Kaynakça