Ganîmet Nedir Kökeni ve Anlamları
Osmanlıca yazılışı ganîmet : غنيمت
Ganîmet kelimesi esasında Sümer dilindeki "koyun" anlamına gelen “ ganam “ sözcüğüne dayanır. [1]Bu sözcük Arapçaya “koyun, mal, mülk" anlamlarında sözcükler türetilen “ ġnm “ kökü olarak ve "savaşta ele geçirilen mal, yağma “ anlamında ġanīmat غنيمة , sözcüğü şeklinde geçmiştir. " Koyun, mal, mülk" anlamında gelen “ganam”, koyunlar, küçükbaş davar anlamlarına gelen aġnām أغنام [, [2]sözcükleri de bu kökenden gelmektedir.
Ganîmet kelimesinin sözlüklerdeki anlamları : “Harpte düşmandan alınan mal. Çalışmaksızın ele geçen nimet. Savaşta düşmandan ele geçirilen değerli şeyler; Harpte düşmandan zorla alınan mal.” Şekillerindedir.
Eski devirlerde savaşlar, güçlü olan devletlerin zayıf devletlerden veya idarelerden vergi, haraç, toprak veya ganimet alması amaçlı olarak çıkardı. Günümüz şartlarında da savaşlar en basit şekli ile bu amaçlar için çıkmaya devam etmektedir. Güçlü bir devletin diğer devletlere siyasi, ekonomik, askeri gücünü dayatarak siyasi baskı kurması, kendi boyunduruğu altına girmesi için zorlaması aksi takdirde toprak, vergi, haraç, istemesi savaşların ana sebeplerini oluşturur. Çıkan savaş sonrasında ise galip gelen devletin ordusu savaş meydanında kalan silah, hayvan, mühimmat, her türlü eşya, yenilen orduya ait ele geçen ne varsa onu ganimet olarak ele geçirmiştir. Zafer sonrasında fethedilen topraklar, düşürülen şehirler galip ordu tarafından yağmalanır yağmalanan her türlü canlı cansız mal, mülk teçhizat, , altın para, değerli eşya, mücevher vb ganimet olarak adlandırılırdı.
Elde edilen ganimetlerin belli bir oranı, Hünkâr, vezirler, ordu komutanları vb için ayrılır, kalanlar askere pay edilirdi. Ele geçirilen topraklar bölgeler ve şehirlerin idaresi ise savaşı kazanmakta gösterdikleri faydanın oranlarına göre komutanlar ve askerlere verilirdi. Galip ülke mağlup ülkeyi baştan sona fethederse o ülkenin hazinesine de el koyardı. Nitekim Anlara Savaşı sonrasında Timur,Yıldırım Bayezıd’ı yendikten sonra Bursa’ya kadar gelmiş ve kaçırılamayan Osmanlı hazinesine el koymuştu.
Fırsatı ganimet bildi kötülerBöyle kalmaz padişahın çağlarıEninize boyunuza eğleninSizin olsun Binboğa'nın dağları Dadaloğlu
KAYNAKÇA
[1]https://www.etimolojiturkce.com/kelime/a%C4%9Fnam
[2]https://www.etimolojiturkce.com/kelime/ganimet
