GÜLŞƏNİ-RAZ’DAN  
 
Qayda: Daxili aləm (nəfslər)
 
Öz əslinə yaxşı baxsan bir daha,
Ana ata oldu, yenə var ana.
Dünyanı büsbütün özündə gör sən,
Ən sonda gələni, gəl öndə gör sən.
Axırda peyda oldu nəfsi-Adəm,
Zatının tüfeyli hər iki aləm.
Axır deyil, son qayəsidir axır.
Özünün zatıyla olurmu zahir?
Zalım və cahil tək o, ziddir nurla,
Lakin məzhər olur eyni zühurla.
Aynanın arxası tutqun olanda,
Şəxsin üzü bütöv görünər onda.
Dördüncü fələkdən gün şüa saçar,
Yalnız torpaq üstə o, əks olunar.
Mə’bud timsalıydın mələklər üçün
O üzdən səcdəyə layiq görüldün.
Hər bədəndən vardır qarşında bir can
Sənə bağlanmışdır sanki ip ondan.
Ona görə ram oldular əmrinlə,
Hər birinin canı gizlidir sənlə.
Aləmin məğzisən, bəs ortadasan,
Özünü tanı ki, cani-cahansan.
Şimal rübü sənə olmuşdur məskən,
Ürək sol tərəfdə olur bədəndən.
Cahan ağıl, can sənin sərmayəndir,
Yerlə göylər hamısı bəzəyindir.
O yoxluğu gör ki, eyni varlıqdır,
Ucalığa bax, zatən alçaqlıqdır.
Təbii qüvvətin on mindir sənin,
İradə qüvvətin hədsizdir sənin.
Hər bir hərəkətçün vasitələr var,
Bədən üzvləri, bir də damarlar.
Həkimlər burada heyran qaldılar,
İnsan bədənində çaşdılar onlar.
Heç kəs yol tapmamış, bəs nədir bu iş,
Aciz olmağına etiraf etmiş.
Haqdan hər birində bir pay, bir qisim,
Mə’ad ilə məbdə hər biri bir isim.
Bu adlarla mövcud aləm dayanar,
Bu adlarla daim təsbihdə olar.
Hər biri əvvəldə baş verdi ondan,
Son qayıdış gəldi həmin qapıdan.
Döndü geri ilk gəldiyi qapıdan,
Lakin bu dünyada qaldı sərgərdan.
Ona görə cümlə adları bildin,
Haqqın surətinin əksi tək gəldin.
Elm, iradə, qüdrət Ondandır səndə,
Səadət sahibi olan, ey bəndə.
Həyatla eşidən, görən, danışan,
Bəqa sifəti də səndədir ondan.
Əhsən əvvələ ki, eyni axırdır,
Əhsən batinə ki, eyni zahirdir.
Gecə-gündüz gümandasan özündən,
Yaxşıdır ki, varsan özün bilmədən.
Təfəkkürün sonu heyrətlə bitdi,
Burda təfəkkür bəhsi xətmə yetdi.
 
 
https://www.azadliq.org/a/26529431.html