Hakikat Nedir Hakikat ve Mecaz

Hakikat Nedir. Edebiyatta Hakikat

Osmanlıca yazılışı: hakîkat :  حقيقت

Hakikat sözcüğü Arapça kökenlidir. Arapça gerçek, doğru anlamına gelen ( hkk) kökünden gelir. Hakk,  muhakkak, muhakkik, kelimeleri de bu kökten türemiştir.

Bir şeyin aslı ve esâsı. Mahiyeti. Gerçek. Doğru. Sahih. Künh. Sâbit ve vâki.
 Kadirbilirlik. Sadâkat, doğruluk..Doğru, gerçek. Bir lafzın (sözün) asıl mânâsı.

Kötülüklerin kalpten tekellüfsüzce, zorlanmadan gitmesinin gerçekleşmesi, fenâ(Allahü teâlâdan başka her şeyi unutma) mertebesi. Mâhiyet.  Bir şeyin aslı, mahiyeti. M Sözlük anlamıyla söylenen söz.[1]

Edebiyatta  hakikat  eski dilde bir terim olarak kullanılmış, bir sözün  teşbih ve mecaz anlamından uzakta kullanılması, neye delalet etmek için kullanılmışsa o anlamda anlaşılması anlamında bir terim olarak kullanılmıştı.

 Hakikat sözcüğü eski dilde  sözcüğün mecaz anlamının dışında, sözlükteki anlamı ile kullanmak  “ bir sözcüğün temel, asıl, gerçek anlamında kullanılması, akla ilk gelen sözlük anlamlarını ifade etmesi  tariflerinden hareketle sözlüğün dilde edindiği ilk manaya hakikat manası  dendiği  anlaşılır. Örneğin “ Kolum  kırıldı “ cümlesindeki kol sözcüğü bu cümlede insana ait kol organına delalet eder. Kol sözcüğünün edindiği ilk anlam, sözlüklerdeki ilk anlamı da budur. Fakat “ Onlar bu ülkeyi yıkmak isteyen dördüncü kol  görevindeler”  cümlesindeki kol hakikat yani gerçek anlamında kullanılmamıştır.  “ Bu işte onun da kolu var”  cümlesindeki kol sözcüğü de hakikat manasında değildir.

Örneklerde görüldüğü gibi sözcük hakikat manasında kullanılmaz ise mecaz olmaktadır.

KAYNAKÇA

[1] https://www.luggat.com/hakikat/1/1