Hasan Hüseyin Korkmazgil Hayatı ve Şairliği
Hasan Hüseyin Korkmazgil
Doğum ( 1927, Gürün, Sivas, Ölüm, Ankara,26 Şubat, 1984 ) toplumcu-gerçekçi Türk şairi
Hayatı
1927'de Sivas'ın Gürün ilçesinde doğmuştur. Annesi Gülşan Hanım, babası ise Kurultay İlkokulunda hademelik yapan Nalbantoğlu Şükrü Bey’dir. İlkokulu babasının hademelik yaptığı Kurultay İlkokulunda bitirdi. Parasız yatılı öğrenci olarak önce Niğde Ortaokulu’na, daha sonrada Adana Erkek Lisesine devam etti.[1] ve mezun oldu.
Hasan Hüseyin, Adana Erkek Lisesini 1948'de bitirdikten sonra Çapa Eğitim Enstitüsü’ne kabul edildi. Buradan Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü’ne nakledilen şair, 1950’de bu okuldan mezun oldu. Gazi Eğitim Enstitüsünden mezun olduktan sonra Türkçe öğretmeni olarak K.Maraş Afşin Ortaokulu’na Türkçe ve müzik öğretmeni olarak atandı. 20 Ağustos 1950’de Göksun Ortaokulu’na sürgün edilerek 6 ay kadar Göksun’da çalıştı. Fakat Göksun’da iken N. Hikmet’in şiirlerini okuduğu, siyasi eylemler yaptığı gerekçesiyle öğretmenlikten atıldı ve TKP davasına da dâhil edilerek 15 Mart 1951’de tutuklandı. Anayasanın 141 ve 142. Maddeleri ve Komünist olduğu gerekçesi ile Elbistan Ağır Ceza Mahkemesi’nde yargılanan şair, yedi ay yirmi beş gün ağır hapis ve kamu haklarından men cezasını almış oldu.
Üç yıla mahkûm oldu. Elbistan ve Nevşehir cezaevlerinde cezasını tamamladıktan sonra İstanbul’a gitti. Üniversite mezunu olmasına rağmen hapis cezaları nedeni ile askerliğini er olarak ve 27 ay süre ile yaptı. Askerlik dönüşü Gürün’e gitti.
1957-1960 yılları arasında Gürün ve Sivas'ta arzuhalcilik, tabela ve portre ressamlığı, inşaat işçiliği, okuma yazma bilmeyenlere mektup yazarak, yaparak hayatını kazanmaya çalıştı.[2] Gürün ve Sivas’ta hayatını kendi kendine serbest işlerde kazanmaya çalışan şair tüm bu olumsuz şartlara rağmen şiir ve sanatı bırakmadı. Bu yılları içinde şiirler, gülmece öyküleri, radyo oyunları yazmaya devam etti. Bu tip yazıları “Karikatür” ve “Taş Karikatür “dergilerinde çıkmıştı. Yaşadığı zor koşullara inat gülmece tarzında yazılar yayımlamıştı. ( Türk, Hatem (2010). Hasan Hüseyin Korkmazgil’in Hayatı, Edebî Kişiliği ve Eserleri Üzerine Bir Araştırma. Doktora Tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.)
Lise yıllarında şiir yazmaya başlayan Hasan Hüseyin'in ilk şiiri 1959’da Dost Dergisi’nde çıktı. Ayrıca yazdığı iki oyun radyo piyesi olarak seslendirilmişti. 1960'da İstanbul'a, sonra Ankara'ya yerleşti. 1961-1967 yılları arasında Metin Toker’in yayınladığı haftalık ‘’Akis’’ dergisinde çalıştı.
1964 yılında bir şiirini okuyarak ona hayran olan Öğretmen Azime Hanım ile uzun süren mektuplaşmalar sonucunda evlendi. [3]Hasan Hüseyin Korkmazgil’in eşi Azime Korkmazgil'den "Bir Oğlum Olacak Adı Temmuz" şiirinde adı geçen Temmuz Korkmazgil (1965) isimli bir oğlu oldu. [4]
Akis Dergisinde çalışırken 1964, 1965 ve 1969 seçimlerinde Türkiye İşçi Partisi’nden Çorum ve Ankara milletvekili adayı oldu Forum Dergisi’ni satın alarak bir süre bu derginin sanat sayfalarını yönetti (1968-1970). Fakat Türkiye İşçi Partisinin bakış açısıyla canlandırmaya çalıştığı [5]Forum Dergisi uzun ömürlü olamadı.
1970’ten itibaren Yenigün gazetesi, Barış gazetesi, Toplum dergisi, Ankara Ekspress gazetesi, Devrimci Belediyeler dergisi gibi gazete ve dergilerde yazılar yazdı.
Kızılırmak kitabı nedeniyle hakkında 142. maddeden dava açıldı, yargılandı, aklandı. 1973 yılında çıkardığı "Acıyı Bal Eyledik" şiir kitabı sol çevrelerde yankı buldu ve oldukça ünlü bir şair haline geldi.
Şair 1983'te evinde çalışırken beyin kanaması geçirdi. Bir yıl bitkisel hayatta yaşadı. 26 Şubat 1984’te evinde bitkisel hayatta iken hayata veda etti. Ankara Karşıyaka Mezarlığına defnedildi.
Nazım Hikmet ve Ahmet Muhip Dranas’ ın tesirinde şiirler yazdı. Şiirlerinde toplumcu bir konu yaklaşımı gösterdi. Kırsal kesim insanları ile ezilen işçilerin sorunlarını halk şiiri geleneklerinden de yararlanarak dile getirdi. II. Yeni şiirine yakın şiirler yazdığı gibi, bazı şiirlerinde divan şiir etkileri taşıyan motifler de kullandı. Yaşam ve doğa sevgisi, barış ve özgürlük tutkusu devrim ve bağımsızlık özlemi şiirlerinde işlediği başlıca temalar oldu. Bazı şiirleri bestelendi.
ŞAİRLİK HAYATI VE EDEBİ YÖNÜ
Hasan Hüseyin Korkmazgil ilk şiirlerini 1940’lı yıllarda Atatürk ve Erzincan depremi konulu olarak yazdı[6] İlk şiirlerinde ‘’Serhan’’ ismini kullandı.[7]
Bir çok dalda eser vermiş olsa da daha ziyade şair olarak tanındı. Şiirlerinde yaşadığı zorlu hayatın izlenimlerini işledi. Sosyal ve toplumsal konulara eğilmeyi seven bir şair olarak dikkati çekti. Toplumcu Gerçekçi şairler arasında yer aldı. Şiirlerinde halkın yaşadığı zorluklardan söz etti. Toplumsal kamplaşmalar, yoksulluk, halkın gelenekleri işlediği temalar arasına girmişti.
Siyasi düşünceleri yönü ile Sosyalist şairler ile haşır neşir olmuş Aziz Nesin ile dostluk kurmuş ve onun etkisi ile mizahi yazılar ve öyküler de yazmıştı. “Hasan Hüseyin, dile hâkimiyetiyle ironisi yüksek edebî metinler yazmıştır. Toplumcu edebiyatın izlerini taşıyan şiirlerinde Anadolu halkının zengin kültürel ögelerini bulmak mümkündür. Anadolu'da yaşanan dramları, Anadolu insanının zor yaşama şartlarını dile getiren şiirler kaleme almıştır.” ( DOÇ. DR. HATEM TÜRK, http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/korkmazgil-hasan-huseyin )
İlk şiiri 1959'da Dost dergisinde çıkan şairin Ba mizahi hikâyeleri 1963 ten sonra çıkmaya başladı. Kavel (1963) adlı kitabı ile 1964 Yeditepe Şiir Armağanı'nı, Kızılkuğu (1971) ile TRT'nin 1970 Sanat Başarı Ödülü'nü, Filizkıran Fırtınası (1981) ile 1981 Ömer Faruk Toprak Şiir Ödülü'nü ve Nevzat Üstün Şiir Ödülü'nü aldı.[8]
Mizah dergilerinde yayımlanmış mizah hikâyelerinden bir kısmını Hüseyin Korkmazgil adıyla yahut sadece Korkmazgil soyadını kullandı.
Şiir, öykü, seyahat çocuk romanı ve derleme kitapları yazan Hasan Hüseyin’in toplamda 26 kitabı basılmıştır. Bu kitaplardan 15’i şiir, 5’i çocuk romanı, 3’ü siyasi mizah öyküsü, 1'i gezi notları, 2’si de yakın dostu Bedrettin Cömert’in yazı ve şiirlerinin derlenmesinden oluşur.
Eserleri
Şiir
· Kavel (1963)
· Temmuz Bildirisi (1965)
· Kızılırmak (1966)
· Kızılkuğu (1971)
· Ağlasun Ayşafağı (1972)
· Oğlak (1972)
· Acıyı Bal Eyledik (1973).
· Kelepçemin Karasında Bir Ak Güvercin (1974)
· Koçero Vatan Şiiri (1976)
· Haziran'da Ölmek Zor (1977)
· Filizkıran Fırtınası (1981)
· Acılara Tutunmak (1981)
· Işıklarla Oynamayın (1982)
· Tohumlar Tuz İçinde (1988)
· Kandan Kına Yakılmaz (1989)
Mizahi Hikaye
· Öhhöööö! (1964)
· Made in Türkey (1970)
· Bıyıklar Konuşuyor (1971).
Gezi
· Bağdat Basra Yollarında(1974)
· Çocuk Kitapları
· Eşeğin Gözyaşları
· Aşıcı Baba
· Ormanın Öcü
· Ressamın Bıldırcınları
· Becerikli Çocuğun Düşleri
Bestelenen şiirleri[9]
· Hasret Gültekin - Acıyı Bal Eyledik
· Acıyı bal eyledik, Hasret Gültekin - Acıyı bal eyledik
· Amenna, Ahmet Kaya - Amenna
· Acılara Tutunmak, Ahmet Kaya - Acılara Tutunmak
· Berivan, Grup Yorum
· Güzel Günler, Ahmet Kaya - Güzel Günler
· Halay Havası, Ahmet Kaya - Halay Havası
· Haramiler, Ahmet Kaya - Haramiler
· Kadınlar, Ahmet Kaya - Kadınlar
· Kerbelâ Uzak Değil - Grup Yorum - Munzur Dağı
· Haziranda Ölmek Zor, Grup Yorum - Haziranda Ölmek Zor
· Şiddet, Ahmet Kaya - Şiddet
· Ortadoğu, Ahmet Kaya - Ortadoğu
· Temmuz, Grup Baran - Temmuz
KAYNAKÇA
·
· [1] Soner YALÇIN, Şair Hasan Hüseyin ile öğretmen Azime’nin bitmemiş aşk hikâyesi, https://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/7436989.asp
· [2] https://tr.wikipedia.org/wiki/Hasan_H%C3%BCseyin_Korkmazgil
· [3] Soner YALÇIN, Şair Hasan Hüseyin ile öğretmen Azime’nin bitmemiş aşk hikâyesi, https://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/7436989.asp
· [4] Türk, Hatem (2010). Hasan Hüseyin Korkmazgil’in Hayatı, Edebî Kişiliği ve Eserleri Üzerine Bir Araştırma. Doktora Tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
· [5] ] https://beyaztarih.com/ansiklopedi/detay/hasan-huseyin-korkmazgil
· [6] Mehmet Aydın, Hasan Hüseyin’in Yaşamı ve Sanatı 1987
· [7] https://beyaztarih.com/ansiklopedi/detay/hasan-huseyin-korkmazgil
· [8] Türk, Hatem (2010). Hasan Hüseyin Korkmazgil’in Hayatı, Edebî Kişiliği ve Eserleri Üzerine Bir Araştırma. Doktora Tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
· [9] https://tr.wikipedia.org/wiki/Hasan_H%C3%BCseyin_Korkmazgil
