Haydar Ergülen Hayatı Edebi Kişiliği
12.09.2011
Haydar ERGÜLEN (1956- )
Hasan Bey ve Nazlıgül Hanım’ın ilk çocuğu olarak dünyaya gelmiştir. Babası Hasan Usta, Eskişehir Sanayi Çarşısı’nın ustalarındandır. Babasının mesleğinden dolayı ömür boyu hayatı onardığını belirtir.
14 Ekim 1956'da Eskişehir’de doğdu. Eskişehir’de Kurtuluş İlkokulu ve 19 Mayıs Ortaokulu’nu bitirdi. Liseye Eskişehir Atatürk Lisesi’nde başlayan şair lise eğitimine Ankara Aydınlıkevler Lisesi’nde devam etti. Ankara Aydınlık evler Lisesi'ni ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi Sosyoloji Bölümünü bitirdi. [1]
Çocukluk yılları Eskişehir’de Kurtuluş Mahallesi’nde geçti. Bu semtte farklı etnik gruplar ve mezheplerden insanlar bir arada yaşıyordu. [2] Çocukluk yıllarında Anne tarafından dedesi olan Garip dedesi ve Nazlı babaannesinin sevgisi ile büyüdü. [3]
İlk şiiri Eskişehir'de Deneme dergisinde "Umur Elkan", ilk yazısı da aynı yıl Yeni Ortam gazetesinde "Mehmet Can" adıyla yayımlandı. Gösteri dergisinin düzenlediği yarışma ile adını duyuran Ergülen'in Şiirleri; Adam Sanat, Felsefe Dergisi, Gösteri, No, Öküz, Sombahar, Somut, Türk Dili, Varlık, Yaşasın Edebiyat, Yazko Edebiyat, Yusufçuk vb. gibi dergilerde yayımlandı.
Bahçeşehir ve Kadir Has Üniversitesi İletişim Fakültesi'nde, 'Yaratıcı Yazarlık' ve 'Türk Şiiri ve Şairler' dersleri vermiştir. İstanbul’da bir ajansta reklam yazarı olarak çalışmış, çeşitli dergi ve ansiklopedilerde çeviriler ve metin yazarlığı yapmış, reklam şirketlerinde çalışmıştır.
Anadolu Üniversitesi'nde yayımcılık, reklamcılık ve Türk Şiiri dersleri vermiştir. Anadolu Üniversitesi İletişim Sanatları Bölümü'nde asistanlık yapmıştır.
Radikal gazetesinde köşe yazarlığı yapan Ergülen, yazılarına BİRGÜN gazetesinde devam etmiş, bir süre de Radikal gazetesinde “Açık Mektup” köşesinde denemeler yazan şair bir müddet Star Gazetesi’nde de yazmıştır. [4] Arkadaşları ile birlikte Üç Çiçek Dergisi'ni çıkarmış, Şiir Atı adlı yayını da yayıma hazırlamıştır.
EDEBİ YÖNLERİ
Şair deneme ve şiirle ilgili görüşlerini de dile getiren yazılar yazmıştır. Şairin yazıları ve şiirlerinin yaşam felsefesinden esintiler taşıdığı malumdur.
Şiirlerinde aykırı kişiliğinin izleri gözüken Ergülen ironiyi arayan, farklı imgeler ve farklı şiir söylemleri oluşturmaya gayret eden bir yaklaşım vardır. Şairin şiirlerinde Divan ve çağdaş şiirimizin birikimlerini kullanmayı arzu eden bir yaklaşım bile sezilebilir.
Şiirlerine eleştiri düzleminde baktığımız zaman sanatsal kaygıyı fazla önemsemediği, çağdaş ve yenilikçi kalma çabasının şekil, ahenk, anlam derinliğini endişelerini aştığı görülür. Ferdi konulara ve temalara yoğun ilgi duyan şairin şiirlerinde biçimsellik olarak II. Yeni ve sonrası şiirinin modernist yaklaşımı gözükür. İmgeye önem veren bir şair olarak gözüken Ergülen, şiirlerinde yazım, imla ve noktalama kurallarını hiçe sayan, alışılmamış benzetmeler ve bağdaştırmalar kurma yönüyle II. Yeni şairlerinin devamı olan bir şair görünümündedir.
Kimi şiirlerinde ise klasik serbest şiirlere yaklaşan anlam bütünlüğü ve şiirsellik anlayışı da gözükmektedir.
üstünde yağmurdan başka hiçbir şey yoktu
anlam olmak için yeterince çıplaktın
şiirin nasıl bir şey olması gerektiğini
hatırlatıyordu gözlerin, sana böyle inandım:
Dilin ifade olanaklarını arttırmak veya bu yolla farklı imgeler kurmuş olma düşüncelerinden olsa gerek Türkçenin söz dizimi kurları yerine kendi keyfince söz ve mısra dizileri oluşturmaya değer veren bir yaklaşım içindedir. İzah yerine sezdirme amacının öne çıktığı şiirlerinde, çağrışım yaratmak adına anlaşılma gayesinden de uzak dize kalıpları oluştururken, dize mantığı ile de oynayan şiirler yazmıştır. Böylesi şiirlerinde dizeler iç içe geçer.
Kimi şiirlerinde divan şiirinin şekilleri ile oynayarak kendine has şiir şekilleri de dizebilmiştir.
“Ergülen’in sıklıkla kullandığı tema ve sözcükler: Çocukluk, çocuk, gitmek, yol, yalnızlık, ölüm, yağmur, düşler, melekler, heves, ev, arkadaş, anne, ayna, unutulmuş olmak, yenilmişlik, küskünlük vb.” gibi temalardır.
ESERLERİ
Karşılığını Bulamamış Çocuklar (1982)
Sokak Prensesi (1990)
Sırat Şiirleri (1991)
Eskiden Terzi (1995)
Kırk Şiir ve Bir (1997)
Karton Valiz (1999)
Ölüm Bir Skandal (1999)
Hafıza ("Hafız" adı altında, 1999)
Toplu Şiirleri: Nar (1.cilt, 2000)
Toplu Şiirleri: Hafız ve Semender (2. cilt, 2002)
Keder Gibi Ödünç (2005)
Üzgün Kediler Gazeli (2007) [5]
Deneme :
Haziran, Tekrar (2000)
Üvey Sokak (2005)
Ödülleri :
1981 Gösteri Dergisi Şiir Yarışması İkincilik
1996 Behçet Necatigil Şiir Ödülü
1996 Halil Kocagöz Şiir Ödülü
1998 Orhon Murat Arıburnu Şiir Ödülü - Cahit Külebi Jüri Özel Ödülü -
1998 Akdeniz Altın Portakal Şiir Ödülü
2005 Dionisos Şiir Ödülü
2005 Cemal Süreya Şiir Ödülü / "Keder Gibi Ödünç" ile
2008 Metin Altıok Şiir Ödülü / "Üzgün Kediler Gazeli" ile [6]
KAYNAKÇA
[1] DR. NİLÜFER AKA ERDEM, http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ergulen-haydar
[2] Acar, Zafer (2011). “Haydar Ergülen ile Söyleşi”, Yedi İklim, S.252, s.36-45.
[3] DR. NİLÜFER AKA ERDEM, http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ergulen-haydar
[4] DR. NİLÜFER AKA ERDEM, http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ergulen-haydar
[5] https://tr.wikipedia.org/wiki/Haydar_Erg%C3%BClen
[6] https://tr.wikipedia.org/wiki/Haydar_Erg%C3%BClen
Yorum Yapmak için Kayıt Olun veya Giriş Yapın