Hayfâ Nedir Şiirlerde Hayfâ

Hayfâ Nedir Şiirlerde Hayfâ

Osmanlıca yazılışı hayfa : (ﺣﻴﻔﺎ) 

Hayfa sözcüğü Arapçadaki hayf kelimesine dayanır. (Ar. ḥayf )  Hayfa sözcüğü haline ise Farsça kökenli  -ā ekiyle  dönüşür ( ḥayfā)

Hayfâ sözcüğü yapısal olarak daha çok hayfâ ki şeklinde kullanılır.  Hayfâ veya hayfâ ki sözcüğü ise üzüntü ifade eden, yazık, eyvah çok kötü oldu, eyvah ki,  yazık ki, manalarındadır.

Günümüz sözlüklerindeki anlamları da benzer anlamlardadır : "Eyvah, yazık, heyhat" heyhat, yazık, vah! Yok, yere bozulmak, boşa gitmek, üzülmek kederlenmek…

Hayfa sözcüğü edebiyatta ve şiirlerde daha ziyade üzüntü, keder, üzüntülü nida, eyvah ve yazık oldu edatlarına karşılık gelecek anlamlarda kullanılmıştır.  Hayfa sözcüğü tarih düşürmek için kullanılan ve ölüm tarihini belli eden ebced hesaplı şiirlerde keder ifade edecek şekilde kullanılmıştır.  Bu sözcük Servet-i Funun sanatçılarının çok sevdiği nidalardan biridir.

Izdırâb-ı cânı vâ-hayfâ ki cânân bilmiyor

Başkadır derdim onu cânân değil cân bilmiyor. Muallim Nâcî

 

Kanı selâmı kanı bir peyâmı cânânın

Sabâ senin de işin hep hevâ imiş hayfâ   Nahifi

“Hani selamı hani haberi sevgilinin, ey rüzgâr senin işin de hep havaymış yazık!”

 

Nikâb ile göremezken biz anı vâ-hayfâ.

Rakîb o gerden-i simîni bî-nikâb kokar      Nedim

 

Ömrüm geçti hayfâ ki geç uyandım  

Bu dünyâ bana bâkî kala sandım  (Yûnus Emre)

 

Hayfâ ki diğer mısrâlar hatırımda değil (Ziyâ Paşa’dan).

 

Birer birer gidiyordu muhibbeler hayfâ (Cenap Şahâbeddin).