Heykelci Burhan Alkar

Burhan Alkar

Burhan Alkar, (d. 1928, Filibe). Türk heykeltıraş.

“Heykel, hele günümüzde beton yığınlarından boğulan kentlerin canlanıp nefes aldıkları,  kişilik, renk ve anlam kazandıkları kültür değerleridir. Meydanları, parkları heykelsiz kentler, duyarsız, göremeyen, konuşamayan, durgun bir yaratıktan farksızdır”    Burhan Alkar

1951’de Gazi Eğitim Enstitüsü Resim-İş Bölümü’nden mezun oldu. 1958’de aynı bölümün açtığı modelaj asistanlığı sınavını kazandı. 1960’da Paris’e gitti ve Julian Akademisi’nde Heykeltıraş Monsieur Mougene’in atölyesinde çalıştı. 1961-65 yılları arasında Paris Güzel Sanatlar Yüksekokulu’nda Monsieur Leyque’in atölyesinde heykel ihtisası yaptı. 1965’de Gazi Eğitim Enstitüsü Resim-İş Bölümü’nde Modelaj öğretmenliğine başladı. 1977’de emekli oldu.

T.M.O. Genel Müdürlüğü Dr.Ahmet Özgüneş Plastik Sanatlar Uygulama Merkezi'ni, "gazili" sanat eğitimcisi arkadaşlarının da katılımıyla açtı.[1]  Pek çok sanat dalında sanat eğitimi veren bu kurum, plastik sanatların 6 dalında eğitim vermeye başlayarak kısa sürede 200’ü aşan öğrenci sayısına ulaştı. Bu kurum başarılı sergileriyle, yalnız Ankara için değil ülke genelinde de örnek bir kurum olduğunu gösterdi.[2]

Anıt heykelciliği açısından ülkemizin önemli heykeltıraşlarından biri olan sanatçının bir tanesi yurt dışında olmak üzere ülkemizde toplam 25 anıt heykeli bulunmaktadır. Anıt heykelleri dışında küçük heykeller üzerinde de çok sayıda çalışması vardır. Küçük heykelleri ile ilgili 15 adet kişisel sergi açmıştır.

Kentlerin heykellerle süslenmesi görüşünde olan sanatçı kentlere konulacak anıt heykellerin yarışmalarla tespit edilmesi, sanatçıların bu yarışmalara katılarak onların önlerinin açılması fikrinden hareketle bu tip heykel yarışmalarının açılmasında öncü oldu. Yaklaşık 12 heykel yarışmasının açılmasına öncülük etti. Ankara Ostim'deki atölyesini 1978 yılında kurmuştu. Bu atölye öğrencilerine haftanın her günü 24 saat açık oluyordu.  Ostimdeki bu atölyesi öğrencisi Vedat Can tarafından şöyle betimlenmektedir:  “ İç ve dış alan toplamı beş yüz metre kare, görkemli! Her ölçüde ve türde heykel çalışmasına uygun. Seramik fırınlarıyla, her tür metal döküm olanakları ile atılım başlamıştı.  Eğitim amacıyla da gezilebilecek örnek bir konumda, duvarlar sadece rölyeflerin. Atelye her an çalışmalarla birlikte düzenli ve galeri görünümünde. Brhan Alkar Heykel Müzesi olarak ta yaşatılması gereken değerde birikim zenginliğine sahip”  [3]

1970- 1980 yılları arasında on iki kez heykel yarışmasının açılmasına ve anıt heykel projelerinin hazırlanmasına öncülük etmiş oldu.[4] 15 tonluk Erzurum Aziziye Anıtı gibi anıtsal heykellerin tamamına yakınını kendi atölyesinde yaptı. Onun atölyesi anıtsal heykellerin tasarım montaja, bronz uygulamalar dâhil, tüm olanaklara ve elemanlara sahip gelişmiş bir atölyedir. [5]Sanatçı pek çok anıtsal heykeli bu atölyesinde yapmıştır. Sanatçının Ankara Ostim’de uygulama, Beştepe’de ise tasarım atölyesi vardırt. Sanatçı ilerleyen yaşına rağmen çalışmalarını bu atölyelerinde sürdürmektedir...

 İnce, uzun boylu, kumral saçlı bir insan olan sanatçı GESAM ın kurucu üyelerinden olan sanatçı Birleşik Ressamlar ve Heykeltıraşlar Cemiyetinin üyesidir. Çalışmalarını halen yaşamakta olduğu Ankara da sürdürmektedir.

Burhan Alkar'ın heykel sanatı ve sanat anlayışı hakkında en detaylı incelemeyi Kayıhan Keskinok yapmıştır. Kayıhan KESKİNOK onun sanat anlayışında ilk edinimleri FRANSAda aldığı ve  Non Fiğüratif anlayışa yönelmesi ile heykelciliğinin şekillendiği fikrindedir.“Burhan Alkar, Gazi Eğitim Enstitüsü sonrası ihtisas için devlet bursuyla gittiği Fransa'daki eğitimi sırasında, çağımızın büyük dalgası 'non-figüratif' anlayışa da yönelmiştir. Non-figüratif gerçek biçimsel değerlere ulaşmada, en etkili, yararlı yollardan başlıcasındır. Bu bakımdan zevki bir gizilgüç olarak bütün figüratif eserlerde kendisini hissettirir.”[6]

Kayıhan KESKİNOK , Burhan Alkar'ı,”  kübizmin, yapısalcılığın ve dadaizmin mirasından kaynaklanan 'Yeni Figürcülük' akımının bir temsilcisi" olarak nitelemektedir.

Kayıhan KESKİNOK  Burhan Alkan’ın sanat anlayışı konusunda şunları da ilave etmiştir.  “Burhan Alkar'ın 'Barış', 'Çobanlar','Uzanmış Kadın' ve 'Düşünen Kadın' örneklerinde de görüldüğü gibi, bu biçim bozmalara dayalı özdeksel gerçekçi nitelikleri, hemen bütün yapıtlarında görebilmekteyiz. Onun özdeksel gerçekçiliğe yönelmesi raslantısal bir durum değildir. Burhan Alkar, ilk ve temel özdek sevgisini, çeşitli özdek(kil, maden, mukavva, ağaç) uygulamalarının işçilik ve yüksek düzey ölçüylerinde eğitim verildiği, artistik bir kurumda, Gazi Eğitim Enstitüsü'nde kazanmıştır.”

ANIT  HEYKELLERİNDEN  BAZILARI

·         A.O.Ç.'de'Tarımcı Atatürk Anıtı'

·         Erzurum Aziziye Anıtı

·         T.M.O. Ge nel Müdürlüğü 'Hasat Sonu' Anıtı

·         Ankara Sakarya Caddesi Yaya Bölgesi Heykelleri

·         Orta Doğu Teknik Üniversitesi Fizik Anfisi Heykeli

·         Ankara Seymenler Anıtı

·         Orta Doğu Teknik Üniversitesi Gençlik Anıtı

·         Çukurova Üniversitesi Atatürk Anıtı

·         Türkiye Büyük Millet Meclisi Egemenlik Anıtı

·          

Ödülleri

·         Paris Güzel Sanatlar Yüksekokulu sene sonu konkurunda "Mansiyon" ve "Birincilik" Ödülleri (1961-65),

·         Orta Doğu Teknik Üniversitesi Fizik Anfisi için Heykel Yarışması "Başarı" Ödülü (1968),

·         Ankara Kızılay Gökdelen projesi için Heykel Yarışması "Üçüncülük" Ödülü (1968),

·         Erzurum Aziziye Anıtı Yarışması "Birincilik" Ödülü (1973),

·         Ankara Sakarya Caddesi Yaya Bölgesi Heykel Yarışması "Barış Heykeli" ve "Atılım Heykeli" Ödül(1977)

·         Atatürk Orman Çiftliği Tarımcı Atatürk Anıtı Yarışması "Birincilik" Ödülü (1981),

·         Ankara Seymenler Anıtı Yarışması "Birincilik" Ödülü (1983),

·         Orta Doğu Teknik Üniversitesi Gençlik Anıtı Yarışması "Birincilik" Ödülü (1986),

·         Türkiye Büyük Millet Meclisi Egemenlik Anıtı Yarışması "Mansiyon" (1987),

·         Çukurova Üniversitesi Atatürk Anıtı Yarışması "Birincilik" Ödülü (1988)

·         Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü Hasat Sonu Anıtı Yarışması "Birincilik" Ödülü (1989)[7]

KAYNAKÇA

·         [1] https://burhanalkar.net/zhakkinda.php son erişim 12-07- 2013

·         [2] https://burhanalkar.net/zhakkinda.php

·         [3] Vedat Can “ Hocam Burhan Alkar” https://burhanalkar.net/yazi_detay.php?id=24 son erişim 12-07- 2013

·         [4].turkishpaintings.com/index.php?p=37&l=1&modPainters_artistDetailID=1745 son erişim 12-07- 2013

·         [5] https://burhanalkar.net/zhakkinda.php son erişim 12-07- 2013

·         [6] Kayıhan KESKİNOK, “Burhan Alkar İçin”, https://burhanalkar.net/zyazilar.php, son erişim 12-07- 2013

·         [7] https://tr.wikipedia.org/wiki/Burhan_Alkar