KategorilerEDEBİYATİslamiyet Öncesi DönemİSLAMİYET ÖNCESİ DÖNEM EDEBİYATINA GİRİŞ

İSLAMİYET ÖNCESİ DÖNEM EDEBİYATINA GİRİŞ

23.08.2016

 

 

İSLAMİYET ÖNCESİ DÖNEM EDEBİYATINA GİRİŞ

Türk Edebiyatı başlangıcından günümüze kadarki tarih sürecinde üç döneme ayrılmıştır. Her bir dönem edebiyatla ilgili her açıdan diğerinden çok farklı özelliklere bürünmüştür.

Dil, şekil, edebiyat türleri, konu, şiir, nesir, içerik, zevk, inanç, yaşama biçimi, kültür, sanat gibi her çeşit yönden her bir dönem diğerinden çok farklı bir sürece dönüşmüştür. Bu denli çok büyük üç toplumsal yapı ve edebiyat zevki değişikliği Türk tarihinde üç önemli edebiyat döneminin olduğunu kabul etmemize yol açar.

İslamiyet öncesi dönem başlığı altında ele aldığımız  bu bölümün alt bölüm başlıklarında madde madde göreceğiniz gibi Türklerin tarih sahnesine çıktığı yer Orta Asya denilen Baykal ve Aral gölleri arasındaki bölgedir. Türk kültürüne ait ilk mayalanmaları gösteren  Afanasyevo, Anav, Andronovo, Karasug [1] kültürlerinin de bu bölgelerde oluştuğu görülür. Türk kültürünün oluşum aşamasını AFANESYEVO kültürü olduğunu arkeolojik ve antropolojik bilimlerinin tespitleri açısından kabul etmek zorunda kalıyoruz. Bu süreç ise MÖ 2500 ile MÖ 1700 yıllarına uzanır. Bu kültüre ait kalıntılar bugünkü Türk kültürünün ilk izleridir.

" Afanasyevo " kültürü Türklerin İsa’dan 2000-2500 sene önce batı kültürü oluşmaya başlamadan binlerce yıl önce Türklerin maden çağına girdiğini gösterir. Bu bulgulara dayanarak medeniyetin başlangıcı sayılan maden çağına ilk ulaşan kültürlerden birisi de Türk kültürüdür. En önemlisi de bugünkü Mısır kültürü ve halkı ile Antik Mısır kültürü ve halkı ile bağlantı kurmak olanaksızken  bu günki Türk kültürü ile Afanesyevo ve Anav kültürleri arasında  pek çok bağlantı kurabilmek mümkündür. Abakan, İrtiş ve Kem/Yenisey bölgelerinde şekillenen Karasug kültürü MÖ 1300–700 bilinen ilk Türk devletlerine mirası kalan Karasug kültürüdür.

Bir kültürün oluşmasında edebiyat en önemli faktörlerin başında gelir. Devletlerin ve kültürlerin oluşabilmesi dil ve edebiyatla tesis edilen kıvanç, tasa, amaç, töre ve adet gibi unsurlarla sağlanabilir. Tüm bunlar göz önünde bulundurulduğunda Türk edebiyatının ilk numunelerinin Karasug kültürüyle başladığını veya en geç M.Ö 700 yıllarında şekillenmeye başladığını kabul etmek zorundayız.

Aşağıdaki bölüm başlıklarından da izlenilebileceği gibi bu dönemdeki Türkler göçer bir hayat yaşamaktadır. Doğayla iç içe obalar kışlık ve yazlık otlaklar ve geçici yerleşkelerde çadırlar içinde barınan eski Türklerin  İslamiyet’in kabulüne kadar bu şekilde yaşadığı görülür. ( Not: Uygurlar MS. 8-11 ilk yarı yerleşik hayata başlayan Türk kültürü ve devleti olmuştur.)

Dolayısı ile Türklerin tarih sahnesine çıktığı ilk yıllardan İslamiyet’in kabulüne kadarki süreç İSLAMİ DÖNEM EDEBİYATI başlığı altında incelenir.

Başlangıçtan İslamiyet’in kabulüne kadar İslamiyet öncesi edebiyat döneminin  öğrenilmesi gerekebilecek tüm özellikleri aşağıda ilgili başlıklar altında bölüm bölüm verilmiştir.

İslamiyet Öncesi kültürümüzün ulşatığı mertebeyi  MÖ 4. yy ait Saka Türklerine ait Esik Kurganından çıkan ALTIN ELBİSELİ ADAM zırhı çok iyi anlatmaktadır. Bir Türk prensine ait bu zırh tamamen altından yapılmıştır. Elbise M.Ö. 4. Yy da Türklerin ne kadar yüksek bir medeniyete ulaşmış olduklarına enfes bir delil teşkil eder. Elbise daha o yıllarda Türk metal işçiliğinin ulaştığı seviyeyi madencilikte ne kadar ileri gittiklerini, sanatçı ruhlarına, zarafet, zevk ve ince işçilikte ulaştıkları zirveyi ifade eder.
 

Yukarıdaki kaşık yazısının Türkiye Türkçe ‘sine çevrilişi şöyledir:

  • Temiz çek tuğunu ağabeyinin
  • Sağlam sahip (ol). Altın, askerin
  • Sana şan verir.
  • Yaşına yeterek (=büyüyerek)
  • Bahtını aşasın.

Üzerinde ay yıldız bulunan Göktürk Parası: Ay yıldız motifinin İslamiyet öncesinden beridir Türkler tarafından kullanıldığının en güzel kanıtıdır.
 

Edebiyat Dil bilim, Kültür, Folklor, Geleneksel ve Güzel Sanatlarla ilgili, Tez, yazı, İnceleme, ve Araştırmalarınız bize başvurarak bu sitede Paylaşabilirsiniz.
 BAŞVURU İÇİN : ESA, İLETİŞİM  veya s_kuzucular@hotmail.com 

KAYNAKÇA 

[1] https://www.edebiyatvesanatakademisi.com//search?term=AFANASYEVO%2cANAV%2cANDRONOVO%2c+KARASUG+K%c3%9cLT%c3%9cRLER%c4%b0+VE+T%c3%9cRKLER

Yorum yapmak için lütfenKayıt Olunya da