İsm-i A’zam Nedir
İsm-i A’zam
Osmanlıca yazılışı; ism-i a'zam : اَعْظَمْ اِسْمِ
İsm-i a’zam اَعْظَمْ اِسْمِ sözcük anlamlarıyla en büyük isim anlamındadır. İslami yazında ise Allahü teâlânın bütün sıfatlarını kendinde toplayan ism-i şerîfi manasına gelmektedir.
Kelime anlamı ile” A’zam “ Arapçada “ en büyük “ anlamına gelmiş olduğundan İslamiyet’e göre düşünülebilen en büyük varlık Allah olduğuna göre en büyük isim de Allah ismidir.
İsm-i A’zam, Allah’ın her biri bir diğerinden güzel 99 isminden birisidir. Ancak bu 99 isimden hangisinin İsm-i A’zam olarak kabul edilen en güzel isim olduğunun bilinmesi istenmemiş, 99 isim arasında en büyük isim olan İsm-i A’zam’ın hangisinin olduğu normal insanların bilmemesi açısından gizli bırakılmıştır.
İslamiyet’te Allah’ın 99 güzel adı vardır. Bu adlarından birisi İsm-i A’zamdır. Ancak insanlara bu adlardan hangisinin İsm-i A’zam olduğu bildirilmemiştir. İsm-i A’zam kelimesinin anlam açılımı çeşitli kaynaklarda şu şekillerde ifade edilir. : “ilâhî isimler arasında bütün isimleri ihtiva eden en kapsamlı isim”, “Allah’ın bütün esmâ-i hüsnasının mânâsını içinde toplayan ismi. En büyük isim.”[1]
“Allah'ın 1000 adından 300'ü Tevrat'ta 300’ü Zebur'da, 300'ü İn c ild e anılır. Kur'an-ı Kerim'de geçip de 99'u Esmâ-i Hüsnâ olarak bilinen 100 adından açıkça bildirilmemiş olan en büyüğü ve en etkilisine ise ism-i a'zam denilir.
Onunla edilen dualar, anında kabul görürmüş. Ancak bu isim halktan gizlidir.[2]
Bu nedenle Allah’ın 99 adından hangisinin İsmi A’zam olduğunu bilme şerefine çok üstün ve çok büyük kudret sahibi kişilere bahşedilmiştir. Rivayetlere göre bu isim Hz Süleyman’ın Hâtem adındaki yüzüğüne kazılı olarak yazılmıştır. (Hâtem ve Hz Süleyman’ın Yüzüğü) İsm-i A’zam ‘ın yazılı olduğu Hâtem Yüzüğü ilk önce Hz Adem’e verilmiş o ölünce Cebrail tarafından geri götürülmüştür.
Yahudi kaynaklarına göre Üzerinde İsm-i A’zam’ın yazılı olduğu bu yüzüğün Hz Süleyman’ın eline geçmesini şu şekilde anlatmaktadır. “Cebrail bu yüzüğü Davud Peygamber’e getirip “ elindeki yüzükle birlikte on adet soru vermiş “Bu on soruyu çocuklarına sor ve içlerinden her kim soruların tamamına doğru cevap verirse yüzüğü ona ver," deyip gitmişti. Hz Süleyman bu on sorunun onunu da bildiği için yüzüğün sahibi olmuştur.[3]
İslam inançlarına göre Peygamberimiz ‘in de ism-i a’zam’ı bildiği ve bu ismi Hz. Ali ‘ye de öğrettiği kabul edilmektedir. İsm-i A’zam dularıhalk arasında bu nedenle çok önemli görülmüştür. Tercuman-ı ismi azam duasında Allah’ın değişik isimleri zikredilmekte olduğundan bu dua çok makbul görülmüştür.
"Tercuman-ı İsm-i A'zam" duası:
“ Allah, o adamı ötekilerin kurdukları tuzakların kötülüklerinden korudu. Firavun ailesini de azabın en beteri kuşattı. Sabah-akşam, ateşe arz olunurlar. Kıyamet koptuğu gün de şöyle denir: 'Firavun ailesini azabın en şiddetlisine sokun!' " (Mümin, 40/45-46)
Divan ve Tasavvufi halk ve âşık şiirinde İsm-i A’zam’a büyük önem verilir.
Suretin nakşında gördüm Fazl-ı ism-i a'zamı
Zülf ü kaş u kirpiğindedir Süleyman hatemi [4] Derviş Muhammet Aşıkî Yemini Şiirleri
Rüzgâra sordum: Neden Süleyman'a hizmet edersin?
Dedi: Mühründe Ahmed adı kazılıydı da ondan [5]
Okudum bir ism-i A'zam kim vucuda geldi alem
Konuz adımı siz Adem ki bu gun lyana geldim Nesîmî
Cism-i pakiydi RasCıliin her dem
Mazhar-ı cevher-i İsm-i A'zam Hâkanî
KAYNAKÇA
[1] https://sorularlaislamiyet.com/ism-i-azam-ne-demektir-ve-hangi-isimdir
[2] İskender Pala , Ansiklopedik Divan Şiiri, shf.. 252
[3] https://www.masonlar.org/masonlar_forum/index.php?topic=12629.0
[5] Hakîm Senâî Gaznevî,Dîvân- ı Hakîm Senâî , haz. Müderris Razavî, Kitâbhâne-i İbn Sînâ,Tahran 1341, s. 16
