İyelik Eki
04.02.2018
İyelik Eki
Fransızca: suffixe possesif
İNGİLİZCE: possesife suffix
Almanca : possesifsuffix
Osmanlıca: aidiyet eki, mülkiyet eki
Arapça :
Kelime türü: İsim –- Dilbilimde bir terim
FARKLI EŞANLAMLI TERİMLERİ: aidiyet eki, mülkiyet eki, sahiplik eki
TANIMLAR
“Adları veya ad görevindeki kelimeleri kişi kavramına bağlayan ek “
“İsim veya isim soylu sözcüklere gelerek, onların kime veya neye ait olduklarını gösteren eklere iyelik ekleri denir.”
Eski Türkçede “iye”, sahip demektir. O hâlde iyelik ekleri geldiği kelimenin sahibin belirler ve bir kelimeye eklenme amacı, eklendiği varlığın, kavramın, sahibini belirlemektir.
Başka bir deyişle iyelik ekleri üzerine eklendikleri ad veya ad görevli sözcüklerin mülkiyetlerini, kime ait olduklarını, sahiplerinin kim ya da kimler olduklarını belirleyen eklerdir.
Kapı : sahipsiz
Kapı-m ( kapının sahibi benim. )
1. Tekil şahıs iyelik eki (BEN): -ım, -im, -um, -üm
2. Tekil şahıs iyelik eki (SEN): -ın, -in, -un, -ün
3. Tekil şahıs iyelik eki (O): -ı, -i, -u, -ü
1. Çoğul şahıs iyelik eki (BİZ): -mız, -miz, -muz, -müz
2. Çoğul şahıs iyelik eki (SİZ): -nız, -niz, -nuz, -nüz
3. Çoğul şahıs iyelik eki (ONLAR): -ları, -leri
Kalem-im
Kalem-in,
Kalem-i
Kalem-imiz,
Kalem-iniz
Kalemleri
Bazı durumlarda iyelik ekleri sahip belirlemez
Çok Sayın Paşa hazretleri
Bu konudaki görüşleriniz aydınlatıcı oldu
” görüşleriniz ” (“+niz” 2. çoğul şahıs iyelik eki) şahıs 2. tekil olması gerekirken, saygı ifade etmek için 2. çoğul şahıs eki kullanılmıştır.
