KANALI KONTROL İŞLEVİ
Kelime türü: İsim –- Dilbilimde bir terim
TANIMLAR
Bir gönderici ve alıcı arasındaki iletiyi sağlayan gönderici ile alıcı arasındaki iletinin gönderilme şekline (sözlü - yazılı) iletişim kanalı denir. Kanalı kontrol işlevi ise iletişim kanallarını denetleme amacı ile yapılan işlevdir.
Bir ileti gönderici ve alıcı arasında ileti kanalının iletiyi iletme yolu açısından müsait olup olmadığını öğrenmek amacıyla düzenlenmişse dil, kanalı kontrol işlevinde kullanılmış demektir.
Gönderici ile alıcı arasında iletişimin kurulmasını, sürdürülmesini ya da kesilmesini sağlayan bu işlevde asıl amaç iletişimin devam edip etmeyeceğini anlamak maksatlıdır.
Törenlerde, ders anlatımlarında, gündelik hayatta, telsiz ve telefon konuşmalarında; dilin kanalı kontrol işlevini yansıtan iletiler sık sık kullanılmak zorundadır.
ÖRNEK:
Alo, beni duyabiliyor musunuz?
Evdekiler, sesimi duydunuz mu?
Peki çocuklar. Konuyu kimler dinliyor.
Yukarıdaki örnek cümlelerde iletiler kanalı kontrol işlevinde kullanılmıştır. Çünkü gönderici, alıcı veya alıcılara iletisinin ulaşıp ulaşmadığını alıcıların iletiyi alıp alamadıklarını öğrenmeye çalışmaktadır
Göndericinin " Herkes bu konuya çalıştı mı? İletisini alan alıcılar veya alıcı "evet" veya "hayır" cevabını verirse mesajın kanal yoluyla iletilip iletilmediği kontrol edilmiş olur.
Uyuyan birini uyandırıp ona: “Uyandın mı? Sana söyleyeceklerim var?” demesi gibi.
Şarkıcı salondakilere: “ Beni iyi duyuyor musunuz?” dedi.
Telefonda “ Söylediklerim anlaşılıyor mu “ diye seslendi
Spiker “ Beni duyabiliyor musunuz? ”
Sunucu “ Evet, sesinizi alabiliyorum ama cızırtılar geliyor
Kale önüne geldi. “ Bre Doğan Bre Doğan !” diye seslendi.