KARA YANVAR (OCAK)
1990 Yılı Ocak ayının 19’unu 20’ sine bağlayan gece Kızılordu, Kardeş vatan Azerbaycan’ ın başkenti Bakü’ yü işgal etti. Daha sonra Rus birlikleri, işgali protesto eden sivil halkın üzerine ateş açtı, yüzlerce kişi öldü, binlerce kişi yaralandı. 20 Yanvar Azerbaycan’ın en kanlı ve en hüzünlü günlerinden biri kabul edilse de, bağımsızlık fikrinin temellerinin atıldığı gün olarak görülüyor.
Rus ve Ermeni birleşik kuvvetlerinin Bakü’ de katliam yaptığı zaman, 6 ay önce dünya evine girmiş İlham, kendi halkının imdadına yetişmek için sokağa koşmuştu. Bakü sokaklarında yatan yaralıları, Rus tanklarının paletleri altından kurtarmak için çabalamıştı. Pek çok yaralıyı güvenli yere taşıyan İlham, bir yaralının imdadına koşarken, düşman kurşunuyla Şehit olmuştu. 20 Ocak gecesi sevgili eşi Ferize, sabaha kadar pencerenin önünde yoldaşını sabırla beklemişti.
Sabah İlham’ ın kendisi değil de, cansız bedeni tabutla dönmüştü eve. İşte her şey de bundan sonra başlamıştı. Bir daha İlham’ ı göremeyeceğine emin olan Ferize’ yi kimse teskin edemiyordu. Akşama kadar sakinleşemeyen Ferize çok yorgun olduğunu söyleyip yan odaya geçiyor. Bir müddet sonra odaya girenler Ferize’ nin cansız bedeniyle karşılaşıyorlar. Odada bulunan notta şöyle yazmıştı Ferize; “Beni affedin, İlham’ sız yaşayamazdım, beni onun yanına gömün”.
Azerbaycan halkı âşıkların vasiyetini yerine getirip, ikisini yan-yana defnettiler.
İLHAM’ LA FERİZE
Bin dokuz yüz doksan, acıydı yıllar,
Ermeni’ yle Rus’ lar, kıydılar cana,
Yirmi ocak günü, bağlıydı yollar,
Düşmanlar dolmuştu kardeş Vatana.
Kahramandı İlham, asildi kanı,
Candan çok severdi ana Vatanı,
Kurtarmaya gitti bir sürü canı,
Dağılmıştı düşman gece her yana.
Acıdan benizler sararıp soldu,
Bakü sokakları şehitle doldu,
Acımasız kurşun İlham’ ı buldu,
Ağlar kaldı gece, yüzlerce ana.
Ferize İlham’ ı gelecek sandı,
Bir garip ümitle, boşuna kandı,
Geceden sabaha çok zor dayandı,
Bakü’ nün yolları boyandı kana.
İlham’ ı yitmişti, yüreği yandı,
Ayrılmamak için etmişti andı,
Kast etti canına, birden uzandı,
Bu acı yayıldı bütün Cihana.
Alın yazıları böyle yazıldı,
Acıyla birlikte büyü bozuldu,
Kabirler yan-yana öyle kazıldı,
İlham’ la Ferize döndü destana.
Ulvi YÜRÜK/ESKİŞEHİR