Kayıp Zamanın İzinde Ve Marcel Proust Hakkında

 ESER VE PROUST HAKKINDA ÖNEMLİ BİLGİLER 

À la recherche du temps perdu- Kayıp Zamanın İzinde adlı yedi ciltten oluşan roman Fransız romancı, deneme yazarı ve eleştirmen Marcel Proust (d. 10 Temmuz 1871 – ö. 18 Kasım 1922) tarafından yazılmıştır.

Annesi zengin bir Yahudi ailenin kızı, babası koleranın nedenlerini bulmaya çalışan bir tıp doktoru olan yazar dokuz yaşında iken astıma yakalanmış 1922 yılında Zatürreeden ölene kadar da astımdan kurtulamamıştı Hastalığı nedeni ile eğitimini de tamamlayamayan yazar, böylece edebiyata yönelmiş, eğlenceye düşkün ve disiplinsiz bir gençlik dönemi geçirmişti. [1]Hiçbir vakit düzenli bir işi olmayan Proust, annesi ve babası ölünceye kadar ailesinin kazancı ile, hatta on sene boyunca bile odasından dışarı çıkmayarak evlerinde yaşamıştı.

Dışavurumcu Fransız edebiyatının en önemli ismi olan Proust, 1905 yılında annesini kaybettikten sonra bu romanı yazmaya başlamış,  kitabı ilk cildi olan yazmaya başladığı kitabın ilk cildi olan Swann'ların Tarafı 1913 yılında yayımlanmıştı. Yazar ilk cildi yayınladıktan sonra eserin ikinci cildi olan Genç Kızların Gölgesinde adlı bölümü yazmaya başlamış ancak I. Dünya Savaşının çıkması yüzünden bu cildini de bitirmesi bir hayli uzun sürmüş bu eserini de ancak 1919 yılında bitirmeyi başarmıştı.  Proust,  serinin diğer ciltleri ilklerine nazaran çok çabuk tamamlamış, diğer beş cilt ilklerinin aksine 1919 ve 1922 yılları arasında ve üç yılda bitmiş ama bu defa da eserin yayınlanmasına yazarın ömrü kifayet etmedi.  Hayatı boyunca astım krizleri ile boğuşan yazar zatürree ’ye yakalanmış ve eserini tam da düzenleyemeden 1922 yılında hayata veda etmişti. [2]

Roman, yedi cilt olarak tamamlanmış,  Proust  bu romanın son düzeltmelerini yaptığı sıralarda ve başladıktan on yedi sene sonra 1922'de yaşamını yitirmiştir. Bu nedenle romanın basımı da onun ölümünden sonra gerçekleşmiştir.

Kayıp Zamanın İzinde,  adlı eser modern romancılığın en mühim eserlerinden birisi olarak kabul edilmiş, 3,000 sayfalık dev bir romandır.[3] Marcel Proust'un ömrünün son demine uzanan 17 yıllık süreçte yazdığı bu roman alışmamış bir kurguya ve alışılmamış bir uzunluğa dayanır.  “ On yıl boyunca odasından pek az dışarı çıktığı” sık yatağa bağımlı yaşamasından dolayı insanları algılamada seçici çeşitliliğini geliştiren ilginç bir yazar olan M. Proust’un  hem eşcinsel  olması, [4]hem de astımı yüzünden yatağa bağlı kalmaktan kaynaklanan psikolojik sorunlarının olduğu da ortadadır.

Fiziki ve psikolojik sorunları nedeni ile kendini eksik, esrik hatta aşağılık hissetmesi, onda kendinden üstün olduğuna inandığı insanlardan kabul görme arzularını kamçılamış, her erkek gibi bir kadınla birlikte olmak ve  baba olma duygularından da mahrum acılı bir iç dünyasında yaşamıştır.

20. yüzyıl edebiyatının en büyük eserlerinden biri olarak kabul edilir.  Bu eser Marcel Proust'un  diğer önemli yapıtı  olan Niteliksiz Adam  romanı ile birlikte  modern romanların baş yapıtları arasında görülmektedir.

Roman “eşcinsel olmakla birlikte  kadın-erkek ilişkilerini en iyi anlayan bir yazar “[5] olduğu düşünülen Proust’un uyku, yarı-uykululuk ya da yarı uyanıklık hali içinde kaybolan zamanların izini arayan bir hareket noktası içinde yazılmıştır.  Proust'un bu eseri kimileri tarafından psikolojik bir analiz romanı kimileri tarafından ise şizofrenik bir anlatı olarak gösterilmiş, şizofrenik bir sanat olarak görenler olmuş ama onun bu eseri psikoloji üzerine bir inceleme değil, bir anlatı metni olarak kabul görmüştür.

Kurgunun başkahramanı olan ve yazar olmak isteyen Marcel "belleğini" bulmakta zorlanan ve bir türlü yazamayan ve yazmaya başlayamayan, kayıp "belleğini"  bulduktan sonra "Gerçek cennetler, unuttuklarımızdır" diye umduğunu bulamayan biridir.

Bu kitap serisi hakkında pek çok inceleme yapılmış, bu eser kimileri tarafından olduça eleştiri almış, kimileri taarfından ise modern romancılığın başyapıtı kabul edilmiş hatta Le Monde'un Yüzyılın 100 Kitabı listesine de girmiştir.

KİTAP SERİSİNİN CİLTLERİ

Swann'ların Tarafı

Çiçek Açmış Genç Kızların Gölgesinde

Guermantes Tarafı

Sodom ve Gomorra

Mahpus

Albertine Kayıp

Yakalanan Zaman

KAYNAKÇA

[1] Bedriye Korkankorkmaz Trajedinin Başyapıtı: Marcel Proust –, https://www.insanokur.org/trajedinin-basyapiti-marcel-proust-bedriye

[2] Mefaret Aktaş, Kayıp Zamanın İzinde,Swann'ların Tarafı, https://dipnotkitap.net/ROMAN/Swannin_Aski.htm

[3] https://tr.wikipedia.org/wiki/Kay%C4%B1p_Zaman%C4%B1n_%C4%B0zinde

[4] Bedriye Korkankorkmaz Trajedinin Başyapıtı: Marcel Proust –, https://www.insanokur.org/trajedinin-basyapiti-marcel-proust-bedriye

[5] Kaya Genç, Bir şizofrenin hatıraları, https://www.radikal.com.tr/