Sözcük Vurgusu
Fransızca : accen de mot
İNGİLİZCE: Word- stress
Almanca : wortakzent
Osmanlıca:
Arapça :
Kelime türü: İsim –- Dilbilimde bir terim
FARKLI EŞANLAMLI TERİMLERİ :
TANIMLAR
Bir sözcükte bir hecenin öteki hecelerden daha baskılı olan vurgusu veya daha baskın, vurgulu söylenişine denir. [1]
Konuşmalar yapılırken hecelerden birinin diğerlerine göre daha baskılı, daha kuvvetli olarak telaffuz edilmesi vurguyu oluşturur, baskılı söylenen heceye de vurgulu hece denir.
Türkçe sözcüklerdeki vurgu genellikle sözcüğün başında veya sonunda olur. Türkçede aynı seslerde oluşan eş sesli kelimelerde vurgulu hecelerin değişmesi anlam farkı da yaratabilmektedir.
Örneğin Bebek kelimesinde vurgu ilk hecede olursa İstanbul’daki semt adıdır. İkinci hecesinde vurgu varsa insan yavrusu anlamındadır. Be bek
Türkçede vurgu fonemik yani anlam farkı oluşturan bir vurgudur.
Yalnız kelimesi edat görevinde ise ilk hecesi vurgulu söylenir; ikinci hecesi vurgulu söylenirse “ yalnız “ bu defa ise sıfat görevindedir.
Yer , şehir, ülke ve coğrafi adlarda vurgu genellikle ilk hecede olur: Ankara, Antakya, Adana, Sivas,, Erzincan, Türkiye, Amerika, Avrupa; İngiltere. Paris.
İkiden fazla heceli yer adlarında vurgu ikinci hecede olabilir:. Bandırma. Tekirdağ. Gümüşhane
{+istan} ile biten yer adlarında vurgu son hece üzerindedir: Türkistan, Arabistan, Yunanistan,
An cak,
an ne,
yap ma
[1] Prof. Dr. Vecihe Hatipoğlu, Dilbilgisi Terimleri Sözlüğü, AÜ. DTCF Yayınları, Ank. 1982