Kök Nedir Dilbilimde Kök Türleri
KÖK NEDİR
Fransızca : racine
İNGİLİZCE: root word
Almanca : Wurzel
Osmanlıca:
Arapça :
Kelime türü: İsim –- Dilbilimde bir terim
TANIMLAR
Bir sözcüğe ulanmış her tür ek çıkarıldıktan sonra geriye kalan anlamlı bölüm.
Kök durumundaki sözcükler yalın (basit) yapılıdır. Bir sözcüğün üzerinde bulunan bütün ekler atıldığında anlamlı olarak kalabilen en küçük parçadır.
Kökler, bir dilin anlamlı olan en küçük ve en önemli birimdir. Kökler ,bir dildeki tüm çekim ekleri, yapım eklerinden ayrılmış o kelime gövdesinin anlamı ile alakalı anlamlı en küçük dilbilgisi birimidir.
Kökün ek almış haline gövde denir.
Yol – ( cu – luk – lar – dan ) = gövde
Yol= İsim kökü
Yol - duk – lar- ı- nız- dan ( Gövde )
Yol- ( mak ) fiil gövdesi
El – ma – s – lar – ı ( (El ile elmas arasında anlam ilgisi yoktur. Kelimenin kökü Elmas )
Kökler anlam bakımından İsim kökleri ve fiil kökleri; yapı bakımından ise basit/türemiş/birleşik kelime kökleri, eş sesli ( sesteş) ve ortak kökler olmak üzere gruplara ayrılır.
İsim kökleri: o, el, beş, kırk = bal, sinek, masa, ok, kök, tavuk, yamuk,
Fiil kökleri: koş, al, ver , tut, gör, sev,
Ortak kökler: ( hem isim hem de fiil kökü olabilen kökler ) savaş, barış, sıva, boya, ekşi ,kas , tat , toz ,yama ,güven
Basit kökler: gel, koşuyor, anlamaz, sever, elma, Türkler, yoğurt
Bileşik kelime kökleri: Beşiktaş, Sarıyer, Çanakkale,
Türemiş kökler: ( Yapım eki almış kökler) Sucu, sulak, kurak koşucu, dolma, çekik, binek, satış,
SESTEŞ (EŞ SESLİ) KÖKLER: yazılışları ve okunuşları aynı olan ancak; anlamı ve görevi farklı olan kökler, yol, gül, kır, al, dal- diz- iç- in- it- kan- kaç- kazan-
Köklerimiz en az bir, en fazla üç heceden oluşur: o ( o zamiri) at, masa, pencere,
Köklerimizin tek heceli olanları en fazla dört sesten oluşur . o ( o zamiri) at, et, kış, kır, vur, taş, kırk , yurt, sert, fert
Tek hecelik olup da dört sesten fazla sese sahip kelimeler yabancı asıllıdır. Sfenks, prens, frank, kramp,.
