Kuralsız Cümle
İNGİLİZCE: canonical sentence
Kelime türü: İsim –- Dilbilimde bir terim
FARKLI EŞANLAMLI TERİMLERİ: devrik cümle
TANIMLAR
Türkçede yüklemi cümle sonunda bulunan cümlelere kurallı cümle, cümle sonu yüklem ile bitmeyen bir başka öğe ile biten cümle ise devrik cümledir.
Kuralsız cümle, yüklemi sonda olmayan cümle veya cümlelerdir. Bu tip cümlelere devrik cümle denir.
Kuralsız devrik cümlelerde yüklem cümlenin başında veya ortasında da bulunabilir, ama yüklem en sonda olamaz.
Türkçenin kurallı cümlelerinde yüklem sonda bulunur diğer ögelerse önemine göre ve yükleme göre dizilir.
Çoban çeşmesi bağdan bağ a gezer ( Yüklem sonda kurallı )
Gezer bağdan bağa, çoban çeşmesi ( Yüklem sonda değil kuralsız devrik cümle
Görmüyor musun sana doğru geldiğini? ( Yüklem sonda değil- devrik – kuralsız )
Sana doğru geldiğini görmüyor musun? ( Yüklem sonda kurallı )
ÖRNEKLER
Neden böyle düşman görünürsünüz, yıllar yılı dost bildiğim aynalar?
İki kapılı bir handa, gidiyorum (bilgi yelpazesi.net) gündüz gece.
Gezer bağdan bağa, çoban çeşmesi.
Gördüğüm, sihirbaz gibi geçtiğini üç kızın.
Gülme komşuna, gelir başına.
Sakla samanı, gelir zamanı.
Besle kargayı, oysun gözünü.