Mahcupluk İmtihanı Oyunu Kitabı ve Ömer Seyfettin

 Türk Edebiyatının günümüzde de en önemli hikayecisi olma vasfını sürdüren Ömer Seyfettin’in hikayeleri kendi sağlığında bir kitap haline gelmemiş ama hikâyeleri yazıldığı dönemlerde dergi, mecmua ve gazetelerde yayınlanmıştı.  

Hayata asker olarak başlayan Ömer Seyfettin,  Balkan Savaşlarından sonra askerlikten istifa etmiş, edebiyata ise şiirleri ile başlamıştı. 36 yıl süren kısacık ömründen sonra muhtemelen şeker hastalığı nedeni ile ölen Ömer Seyfettin bu kısa ömrüne rağmen edebiyatımızın hem en çok hikâye yazan yazarlarından birisi hem de hikâyeleri ile en uzun ömürlü bir öykücü olmayı da başardı.

Kendi hayatında kendi öykülerini kitap haline getiremeyen Ömer Seyfettin’in öykülerini ilk önce en yakın arkadaşı Ali Canip Yöntem derleyerek kitaplar haline getirtmişti.  Daha sonra diğer araştırmacıların çabası ile  bu külliyata sağda solda kalan eserleri de ilave edildi. Ömer Seyfettin’in Hikayeleri 36 yıllık ömrüne binanen 36 adet kitap haline getirildi.

Mahcupluk İmtihanı, Ömer Seyfettin’in yazmış olduğu komedi ve tiyatro türündeki yağana eseri olmaktadır. Bu oyunu Ömer Seyfettin Külliyatının sekizinci kitabının da adı olmuştur.    “Mahcupluk İmtihanı” adlı kitap oylumu içinde ise on hikâye bulunmaktadır.

1.       Mahcupluk İmtihanı,

2.       Harem

3.       Ant

4.       Beşeriyet ve Köpek

5.       Türbe

6.       Tavuklar

7.       Apandisit 

8.       Busenin İptidai Şekli

9.       Balkon

10.   Forsa

Mahcupluk İmtihanı, Ömer Seyfettin’in ölümünden kısa bir süre önce Darülbedayi’ye sunduğu “İhtiyar Olsam da” adlı oyununun sonraki adı olmaktadır.   Şerif Hulusi yazarın adı “ İhtiyar Olsam da” olan oyununa onun ölümünden sonra Mahcupluk İmtihanı adını vermeyi uygun görmüştür.

Kitaba da adını veren Mahcupluk İmtihanı, adlı oyun, Ömer Seyfettin’in yazdığı tek oyun örneği olmasına rağmen, sahnelenmek maksadı ile yazılmış, sahne tekniğine uygun tek perdelik komedidir. Yazar bu oyununda Bican Efendi tipi üzerinden devrinin gündelik sosyal hayatını dile getirmiş, Yazarın Babacan, deneyimli, görmüş geçirmiş bir halk adamı olarak betimlediği Bican Efendi karakteri üzerinden mizahi bir vaka düzeni oluşturmuştur.

Ömer Seyfettin, Mahcupluk İmtihanı adlı oyununda harp zengini bir memur üzerinden toplumsal bir eleştiri yapmıştır. Savaş sırasında vurgun yaparak servet kazanmış olan, elli beş yaşlarındaki bir karakter üzerinden karakter topluma ve bireylerin davranışlarına eleştiri yapılmıştır.  Eserde bir yandan savaş sırasında vurgun yaparak ve başkalarının haklarını çiğneyerek zengin olan kesimlerin ahlâki açıdan da ne kadar düştüklerini gözler önüne sererken diğer yandan da para ve servetin gücü önünde diz çöken yozlaşmış insanların tavırlarını mizahi bir dille eleştirmiştir.

 Oyun insanların hırsları, maddiyata düşkünlükleri, insanların kurdukları ilişkilerde ve tavırlarda beklentilerinin önemi, insanların fakirlere ve yoksullara göre edindiği davranma biçimleri sade bir dil ile Türkçe konuşmanın önemi gibi konulara değinmiştir.

"Başkasına ait sırmalı kaftanı giymekten ise kendi malım olan eski hırkayı tercih ederim." Ömer Seyfettin, Mahçupluk İmtihanı,

“İhtiyarlamamak için sağlam mide ile fena bir vicdan lazımdır. " Ömer Seyfettin , Mahçupluk İmtihanı,