MUĞLA

• DATÇA VE KNİDOS ANTİK KENTİ
• Fethiye ve Ölü Deniz
• Dalyan ve İztuzu Plajı
• Alabanda Antik Kenti, Aydın- Çine
• Afrodisias- Aydın
• Antiocheia Kenti- Isparta, Yalvaç
• Apollonia Kenti- Kaş, Kılınçlar Köyü
• Aperlai Antik Kenti, Kaş ve Kekova
• ARIASSOS ANTİK KENTİ ANTALYA
• Didyma, Didim ve Apollon Tapınağı
•  

1. GİRİŞ____________________________________________________________

   

2. İLİN TURİZM POTANSİYELİ___________________________________________

  

 2 - 1 Örenyerleri, Müzeler ve Diğer Tarihi Yapıtlar___________________________

•     Merkez Muğla Müzesi___________________________________________________
•     Asar Tepe (Masadağ Mobolla)__________________________________________
•     Stratonikeia__________________________________________________________
•     Lagina_______________________________________________________________
•     Sedir Adası___________________________________________________________
•     GemilerAdası___________________________________________________________
•     Kadyanda_________________________________________________________
•     Kaunos________________________________________________________________
•     Kayaköy_____________________________________________________________
•     Letoon________________________________________________________________
•     Oenoanda_____________________________________________________________
•     Pınara_______________________________________________________________
•     Sıdyma_____________________________________________________________
•     Telmessos___________________________________________________________
•     Tlos________________________________________________________________
•     Milas_________________________________________________________________
•     Gümüşkesen Mezar Anıtı________________________________________________
•     Milas Müzesi__________________________________________________________
•     Beçin________________________________________________________________
•     Euromos______________________________________________________________
•     Labranda_____________________________________________________________
•     Herakleia_____________________________________________________________
•     Iasos________________________________________________________________
•     Sinuri Mabedi__________________________________________________________
•     Hydai_________________________________________________________________
•     Bargylia________________________________________________________________
•     Hydisos_________________________________________________________________
•     Keramos________________________________________________________________
•     Saranda_______________________________________________________________
•     Kastabos______________________________________________________________
•     Amos____________________________________________________________________
•     Tymnus__________________________________________________________________
•     Loryma________________________________________________________________
•     Kıran Gölü______________________________________________________________
•     Knıdos_________________________________________________________________
•     Bodrum Kalesi___________________________________________________________
•     Çöllüoğllu Hanı__________________________________________________________
•     Serçe Limanı Cam Batığı____________________________________________________
•     Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi Ticari          Amphoraları________________________________
•     Karyalı Prenses___________________________________________________________
•     M.S. 7.Yüzyıl Doğu Roma Gemisi__________________________________________________     
•     Halikarnassos
•     Halikarnassos Tiyatrosu
•     Mavsoleion
•     Pedesa (Gökçeler )
•     Mindos(Gümüşlük )
•     Caunos

2.2 - İnanç Turizmi

•     Muğla Kurşunlu Camii____________________________________________
•     Hacı İlyas Camii________________________________________________
•     Ulu Cami
•     Firuzbey Camii___________________________________________________
•     Belen Camii______________________________________________________
•     Ağa Camii_________________________________________________________
•     Ahmet Gazi Medresesi ve Türbesi_______________________________________
•     Aşağı Kilise (Panayi Pirgiotissa Kilisesi)_________________________________
•     Yukarı Kilise (Taxiarthis Kilisesi)________________________________
•     Gemiler Adası Kiliseleri___________________________________________

 2.3 - Deniz Turizmi_______________________________________________

•    Bodrum_____________________________________________________
•     Mavi Yolculuk______________________________________________
•     Dalaman____________________________________________________
•     Datça_________________________________________________________
•     Fethiye_______________________________________________________
•     Köyceğiz_____________________________________________________
•     Marmaris_____________________________________________________
•     Ortaca______________________________________________________
•     Ula___________________________________________________________

 

2.4 - Yat Turizmi__

•     Yatçılık___________________________________________________________
•     Marinalar___________________________________________________________
•     Guletler________________________________________________________
•     Uluslararası Yat Haftası ve Yarışları__________________________________
•    

2.5 - Yayla Turizmi

•     Köyceğiz Ağla Köyü Yaylası________________________________
•     Fethiye Karabel ve Kuyucak Yaylaları___________________
•     Baba Dağı_______________________________________________
•     Dokuzgöl Yaylası_______________________________________
•     Gökçukuru Yaylası____________________________________
•     Yerküpe Yaylası__________________________________
•     Öteyaka Yaylası________________________________________

  

 2.6 - Spor Turizmi_____________________________________

•    Yamaç Paraşütü____________________________________
•     Rafting__________________________________________
•     Dalış_______________________________________________
•     Kanyoning________________________________________
•     Mağaracılık________________________________________

 

  2.7 - Milli Parklar___________________________________ 

•     Marmaris Milli Parkı_______________________________
•     Saklıkent Milli Parkı______________________________ 

 
2.8 - Geleneksel Muğla Evleri____________________

2.9 Yöresel Yemekler__________________________

 

 3. BAKANLIKÇA YÜRÜTÜLEN TURİZM ALTYAPISI ÇALIŞMALARI__

•     3.1 - Altyapı İnşa Çalışmaları______________________
•     3.2 - Sinek Ve Sivrisinekle Mücadele Projesi__________
•     3.3 - Mobil Vidanjörle Yat Ve Teknelerden Atıksu Ve Sintine Sularının Atılması Projesi   
•     3.4 - Akdeniz-Ege Turizm Altyapısı Kıyı Yönetimi (Atak) Projesi____________
•     4. BAKANLIKÇA YÜRÜTÜLEN ALTERNATİF TURİZM PROJELERİ_____
•     4.1 - Akarsu Sporları Turizmi Projesi_________________________________
•     4.2 - Atlı Doğa Yürüyüşü_________________________________________

   

5. MUĞLA'DA DÜZENLENEN YEREL ETKİNLİKLER__________

6.KAYNAK______________

 

1. GİRİŞ

 

Ege Bölgesinin güneyinde yer alan Muğla, Asar (Hisar) dağı eteklerinde ovaya doğru yayılmış, kendine has mimarisi, beyaz badanalı duvarları, kırmızı kiremitli damları, özgün bacaları ve daracık sokakları ile temiz, şirin bir turizm cennetidir.

 Bölgenin antik çağdaki adı Karya (Caria)'dır. Bu adın, M.Ö.3400 yıllarında yöreye gelen kavmin başında bulunan ve Argos Hükümdarı Kral Föreneus'un oğlu olan Kar’dan sonra ortaya çıktığı söylenmektedir. Bölgenin bilinen en eski sakinleri, varlıkları M.Ö. 3000 yıllarına ait kalıntılardan anlaşılan Lelegler ve Karlardır.

 Karya bölgesini, güneyde İndus (Dalaman) çayı ayırır. Kuzeyde Lidya bölgesi ile olan sınırını ise Büyük Menderes nehri oluşturur. Coğrafi olarak, Ege denizi ile Akdeniz’in Birleştiği kıyılarda yer alması nedeniyle de, her iki deniz hinterlandı da, uygarlığın etkisi altında kalmıştır. Dor, Lid, Karia, Helen, Roma, Bizans gibi İslam öncesi uygarlıklar ile, daha sonra gelen Selçuklu (Menteşe) ve Osmanlı Kültürleri, Bölgeyi tarihsel zenginlik bakımından dünyanın sayılı köşelerinden biri haline getirmişlerdir

Muğla Karya'daki en eski şehirlerden biridir. Kıyıda yer almadığı için, deniz ticaretinin getirdiği canlılığı yaşayamamış, bu nedenle de yöredeki pek çok antik kent gibi fiziksel özellik göstermemiştir. Şehirde kalıntı olarak sadece bazı mezarlar bulunabilmiştir.

Muğla, Arnos, Araxsa, Balbura, Euromos, Heraklia, Hydisos, İasos, Letoon, Labranda, Narasa, Olymos, Sdyma, Telmessos, Halikarnasos, Stratonikeia, Knidos gibi Yunan Mitolojisindeki kahramanların öykülerine konu olmuş antik kent kalıntılarının yanı sıra Muğla evi, Milas evi, Ula evi, Bodrum evi gibi çevre koşulları ve dönemlerinin kültürel yaşamı ile şekillenmiş insan-doğa birlikteliğinin en güzel örnekleri ile de canlı bir tarih hazinesi durumundadır.

  

2. İLİN TURİZM POTANSİYELİ

 

2 - 1 Örenyerleri, Müzeler ve Diğer Tarihi Yapıtlar

Merkez Muğla Müzesi

Müzenin "Turollan Parkı" bölümünde, Merkez İlçeye bağlı Özlüce Köyünün yaklaşık 1 km. Kuzeydoğusunda, Kaklıca Tepenin kuzey yamaçlarında bulunan 3 adet fosil yatağından getirilen fosiller sergilenmektedir. Turollan, günümüzden 5-9 milyon yıl kadar öncesine tarihlenen ve Doğu Asya'dan İspanya'ya kadar uzanan geniş bir alanda yaşamış ve yok olmuş canlıları içeren bir dönemdir. Adını, fosillerin ilk buluntu yeri olan İspanya'daki Teruel havzasından almıştır. Turollan Parkı'nın hayvan topluluğu büyük boyutlu toynaklılarla karakterize edilir. Bunlar; boynuzgiller, gergedangiller, hortumlu memeliler, domuzgilIer ve atgillerdir. Ayrıca, müzede Yatağan-Stratonikeia Antik Kentinden çıkan eserler da sergilenmektedir.

Asar Tepe (Masadağ – Mobolla)

Bugünkü Muğla kentsel sitinin üst yamaçlarında batı, güney ve doğuda dik bir şekilde yükselen ve üstü tıpkı düz bir yapı niteliği gösteren, halk arasında Masa Dağ olarak da bilinen Asar Tepe ender bir doğal doku göstermesinin yanında önemli arkeolojik kalıntıları barındırmaktadır.  Bugünkü Muğla çevresindeki antik yerleşimler içerisinde savunmaya en elverişli yüksek bir tepe üzerinde bulunan ve Hitit metinlerinde "Mobolla" adıyla anılan kalenin güneyinde irili ufaklı taşlardan oluşan ve büyük olasılıkla konut türü yerleşimlere ait yapı yıkıntıları görülür. Bu alanın önündeki alt düzlükte II. bin Anadolu Hitit ve I. Bin Frig ve Urartu geleneklerini yansıtan ve Karya-Lykia yöresinde varlığını geç dönemde de sürdüren açık hava kutsal alanları bulunmaktadır. Mobolla kalesinin dikdörtgen bloklardan oluşan sur kalıntıları oldukça iyi korunmuştur. Sur duvarından aşağıya doğru sürüklenen bazı bloklar üzerinde izlenen kenetler ve ahşap kenet yuvaları, büyük olasılıkla sur duvarlarının İ.Ö.5. yüzyıldan kalmış olabileceği yönünde ip ucu vermektedir.  Kuzeydeki düzlüğe yakın yerinde yüksek teraslar üzerine oturtulmuş ve en az üç katlı olan ve harçlı moloz taşlardan yapılma bir ortaçağ sarayı bulunan Mobolla'nın doğu ve batı üst yamaçlarında  ise kaya mezarları yer alır.

Stratonikeia

         Stratonikeia Antik Kenti, Muğla'nın Yatağan İlçesi'nin 6-7 kilometre batısındaki Yatağan-Milas karayolu üzerindeki Eskihisar Köyü sınırları içerisinde bulunmaktadır. Kent, I.Ö. 3. yüzyılda kurulmuştur. Yapılan araştırmalara göre; Suriye Kralı I. Seleukos eşi Stratonike'yi oğlu Antiokhos'a vermiş, Antiokhos da önce üvey annesi sonra eşi olan Stratonike adına kenti kurmuştur. Gezgin ve yazar Strabon'a göre, çok güzel yapılarla donatılan kent, bilinmeyen bir tarihte Rhodos'a armağan edilmiş, İ.Ö. 167 yılında ise Roma Senatosu'nca Karia'nın bağımsızlığına karar verilince, Rhodos egemenliği sona ermiştir. Yapılan kazılarda ele geçirilen sikkelerden, Stratonikeia sikkelerinin Rhodos'tan bağımsızlıgını kazandığı I.Ö. 167'den itibaren basılmaya başlandıgı ve Gallienus (I.S. 253-268) zamanına kadar devam ettiği anlaşılmaktadır.

 Kentin akropolü (Kalesi) güneydeki dağın tepesinde olup, çevresi bir halka hisarla çevrilmiştir. Kuzeyinde, yamaç üzerindeki bir teras üzerinde (şimdiki kentler arası yolun hemen altında), bir yazıtta imparator tapımına ayrıldığı yazılan küçük bir tapınağın kalıntıları göze çarpar. Bunun aşağısında da büyük bir tiyatro bulunmaktadır. Merdivenlerle 9 cuneusa bölünmüş olan tiyatronun tek diazoması vardır. Sahne binasının kalıntıları, yapılan kazılarda büyük ölçüde ortaya çıkarılmıştır.

Yerleşimin gerçekleştiği kent üzerinde günümüzde terkedilmiş Eskihisar Köyü bulunmaktadır. Kent surlarla çevrilmiş olup, günümüzde bu surların yalnızca önemsiz uzantıları görülebilmektedir. Yerleşim alanının kuzeydoğu köşesinde, büyük kesme taşlar ile kireç harçtan örülmüş güçlü bir kalenin yıkıntıları vardır. Katmanlarının düzgünce uygulanmasına karşın, yapının onarım gördüğü, diğer yapılardan alınma yazıtlı taşlar ve sütun gövdelerinden anlaşılmaktadır. Kentin kuzey kenarına açılan ana giriş kapısı büyük bloklardan, geniş ve ince taş duvarcılığı ile örülmüştür. Kalıntılardan, bir zamanlar üzerinde kemer olduğu anlaşılan kapı iki girişli olup bu girişler arasında bir nymphaion vardır. Kapıdan sonra sütunlu bir alanın ve yolun varlığı görülmektedir.

 Kentin tam ortasında, en çok göze çarpan yapı olan, Antik Yunan'da kent meclisinin toplandığı bouleterion bulunmaktadır. Bouleterion tiyatro benzeri küçük bir yapı olup hemen batısındaki tek başına duran kapı ise bu alanın giriş kapısıdır. Bunun Serapis Tapınağı olduğu ileri sürülmüştür, ancak, kazılarda bulunan yazıtlar bu görüşün yanlış olduğunu göstermiştir. Bouleterionun kuzeye bakan dış duvarında Diokletianus'un fiyat listesi ve bunun uygulanmasına ilişkin giriş kısmı Latince yazılmıştır. Bu yapının alttaki oturma sıraları korunmuştur. Kentin agorasının, bouleterionun batısında olduğu ileri sürülmüşse de, kuzey duvarındaki fiyat listesi ve yapılan kazıyla ortaya çıkarılan sütunlu caddesine bakılarak, agoranın, bouleterionun çevresinde olduğu anlaşılmıştır. Kentin batısında, Antik Yunan ve Roma'da gençlerin düşünsel ve bedensel yönden eğitildikleri ve spor etkinliklerinde bulundukları  gymnasion adı verilen yapı bulunmaktadır.

Kentin giriş kapısından itibaren başlayan kutsal yolun kenarlarında, oda mezarları bulunmuştur. Giriş kapısından başlayan kutsal yol nekropolden geçmekte ve Lagina'daki Hekate Kutsal Alanı'na ulaşmaktadır. Söz konusu nekropol sahası günümüzde kömür ocakları havzası altında kalarak yok olmuştur.  Stratonikeia Örenyeri'nde Prof. Dr. Yusuf Boysal başkanlığında kazılara devam edilmekte olup, Kazı buluntuları kazı evi avlusunda sergilenmektedir.

 

Lagina

 Lagina-Hekate Kutsal Alanı, Muğla İlinin, Yatağan İlçesi'ne bağlı Turgutreis Beldesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Yatağan-Milas karayolu üzerindeki termik santralin yanından sağa ayrılan asfalt yoldan 9 km. gidilerek Lagina Harabelerine varılır. Karialılar'ın önemli kült merkezi olan Lagina Kutsal Alanı'nın ünü zamanımıza kadar gelmiş olup, bu yöre halen Leyne ismi ile tanınır. Son yapılan araştırmalar, yörenin eski Tunç Çağı'ndan (I.Ö. 3000) günümüze kadar kesintisiz bir iskana konu olduğunu göstermektedir. Seleukos kralları büyük imar çalışmaları ile Lagina Kutsal Alanı'nı dini merkez ve buraya 11 km. uzaklıktaki Stratonikeia Kenti'ni de siyasi merkez yapmışlardır. Lagina'da ve Stratonikeia Bouleterionu duvarlarında halen mevcut olan yazıtlardan ögrenildiğine göre, bu iki kent birbirlerine kutsal bir yol ile bağlanmış, dini bayramlarda düzenlenen görkemli tören alayları ile tapınağın alanları Lagina'dan Stratonikeia'ya taşınmıştır. Lagina'nın tanrıçası Hekate, güneş soylu Titanlar'dan Kaios ve Phoibe'nin torunudur. Babası Perses, annesi Asterie'dir. Asterie ile Leto ikiz kardeştirler. Böylece, akrabalık zincirinde Apollon, Artemis ve Hekate kardeş çocukları olmaktadır.

 Lagina Kutsal Alanı'nda , "Propylon" (Anıtsal giriş kapısı), bu kapıya bağlanan kutsal yol, "Altar" (Kurban ve sunak yeri), "peribolos" (kutsal alanı çevreleyen duvar), Dorik Stoalar ve Hekate Tapınağı bulunmaktadır. Kutsal alan, aynı zamanda stoaların arka duvarını oluşturan iki metre yüksekliğe kadar ayakta kalmış duvarlarla çevrilidir. Üç girişli olan ve batı ucunda dört adet Ion sütunu ile taşınan apsis'i bulunan anıtsal giriş kapısı, stoaya da bir kapı ile bağlanmıştır. Anıtsal giriş kapısından altar'a giden taş döşeli yola bağlanan 10 adet merdiven sırası vardır. Beş merdiven sırası ile çevrili olan ve üzerinde attik ion kaideli, korinth başlıklı tek sıra sütun bulunan bir platform üzerine oturan tapınak, kutsal alanın tam ortasındadır. Tapınak pseudo dipteros planlı ve 8x11 sütunlu olup, korinth düzeninde inşa edilmiştir. Pronaos kısmında da iki adet ion sütunu yer alır.

Lagina Kutsal Alanı'nda yapılan arkeolojik kazılar, Türk bilim adamları tarafından yürütülen ilk kazılar olması açısından önem taşımaktadır. Bu kazıları Osman Hamdi Bey ve Halit Ethem Bey yürütmüştür. 1993 yılında Arkeolojik kazı ve restorasyon çalışmaları Muğla Müzesi Müdürlüğü başkanlığında, Mimar Arkeolog Ahmet Tırpan'ın bilimsel danışmanlığında tekrar başlatılmıştır.

Tapınağın frizleri Osman Hamdi Bey tarafından İstanbul Arkeoloji Müzesi'ne götürülmüş olup, günümüzde aynı müzede sergilenmektedir. Frizlerde dört ayrı konu işlenmiştir. (Doğuda; Zeus'un yaşamı ile ilgili sahneler, batıda; Tanrılar ile Gigantların savaşı, güneyde; Karia Tanrılar Toplantısı, kuzeyde; Amazonların Savaşı.)

 

Sedir Adası  

 Ula İlçesi sınırları içerisinde, Gökova Körfezi'nde yer alan Sedir Adası (Kedriai Antik Kenti) arkeolojik doğal yapısı ile yörenin kültür turizminin en yoğun yaşandığı bölgelerden birisidir. Sedir Adasına, Gökova - Akyaka Beldesi'nden ya da Çamlıköy'den teknelerle ulaşılabilmektedir.

Düzgün kesme taştan çok sayıda kulesi, sur duvarları, Apollon Tapınağı ve onun yerinde sonradan yapılan kilisesi, hala ayakta duran iyi korunmuş tiyatrosu ve izleri görülebilen agorası ile oldukça zengin arkeolojik veriler sunan Sedir Adası'nda antik liman kalıntıları da görülebilmektedir.

Bu kıyılarda ülkemizin yer aldığı coğrafi kuşak içinde ender sayılabilecek kumların oluşumu dikkat çekicidir. Deniz suyuna karışan karbonatça zengin tatlı sulardaki karbonat, ince bir kum tanesi etrafında halkalar halinde birikerek oolit ve pizolit denilen kumları oluşturmaktadır. Ula Yöresi'nde de kalsiyum karbonat, dalga hareketleriyle, ufak kırıntılar üzerinde birikmekte ve dalga hareketiyle yuvarlanan taneler giderek çevrelerine daha fazla karbonat almaktadır. Bu oluşum, Anadolu iklim kuşağında ve denizlerinde rastlanmayan bir oluşumdur ve başka örneği yoktur. Bu kumun oluşumu oldukça uzun bir sürede ve az sayıda olmakta ve bu nedenle çeşitli şekillerde eksilen kumun yeri doldurulamamaktadır. Ünlü Mısır Kraliçesi Kleopatra'nın güzelliğini bu kumlara borçlu olduğu söylenir. Bu nedenle, adaya 'Kleopatra Adası' da denmektedir.

Gemiler Adası 

 
Fethiye'ye takriben 9 kilometre güneyinde bulunan adaya Gemile Koyu'ndan deniz yoluyla ulaşılabilir. Ortaçağda Sybola adıyla bilinen Ölüdeniz Havzası içinde yer alan Gemiler, diğer bir deyişle Aya Nikola Adası M.S. 5. yüzyıldan itibaren özellikle dinsel içerikli yerleşimlerin oluşmasıyla önemli bir konuma gelmiştir. Avrupa ve Doğu Akdeniz  ticaret ve seyahat gemilerinin uğrak yeri haline gelerek bir hac merkezi olan adada birçok kilise ve sapel yanında din eğitimi veren okullar da açılmıştır.

 Adanın ismi ile ilgili çeşitli tartışmalar vardır. Adanın en yüksek noktasındaki kilisenin Aziz Nikolas'a ithaf edildiği ve Ortaçağ Dönemi'ne ait bir denizcilik rehberinde rastlandığı bilinmektedir. Ancak bu Nikolas'ın Demre'de doğduğu sanılan ve Noel Baba olarak bilinen St. Nikolas olup olmadığı konusunda mevcut bazı bilgilerin henüz doğruluğu veya reddi kesinlik kazanmamıştır.

1990 yılından bu yana bir Japon ekip tarafından yüzey araştırması yapılan ada ve çevresinde 11 kilise tespit edilmiştir.  Bunlardan dördü Gemiler, biri Karacaören Adası'nda, diğerleri ise Ölüdeniz ve Karaören Koyu civarındadır. Gemile Adası ve çevresi, Hristiyanlık Âlemi için çok önemli bir merkez olarak görülür. Adadaki dini yapıların dışında, barınak olarak kullanılan evler de bulunmaktadır. Adanın kayalık olması nedeniyle, kilise ve evlerin temelleri kaya içine oyulmuş olup, deniz dibinde de kalıntılar devam etmektedir. Dini özellikleri nedeniyle özellikle Hıristiyan turistler tarafından yoğun ilgi gösterilen ada, birinci derece sit alanı olarak korunmaktadır.

Kadyanda

 Fethiye'ye 24 kilometre uzaklıkta olup, büyük bir bölümü asfalt, 8 kilometre'lik kısmı stabilize bir yolla ulaşmak mümkündür. Likçe kitabelerde ismi Kada Wanti olarak okunan Kadyanda'nın ismindeki "–ND" takısı nedeniyle, kuruluş tarihinin M.Ö.3. binlere kadar indiği ileri sürülmektedir.       

Ancak antik kentten günümüze ulaşan yüzeydeki en eski kalıntılar M.Ö. 5. yüzyıldan daha eskiye gitmez. Kadyanda Örenyeri'nde kenti çevreleyen sur duvarlarının bir bölümü, kaya mezarları ve bazı kitabeler en erken dönemlere tarihlenen kalıntılardır. Bunlardan ayrı olarak, Roma Dönemi'nde onarılarak kullanılmış olan Hellenistik tiyatro, hamam, koşu pisti, agora, hangi tanrıya ait olduğu bilinmeyen tapınak kalıntısı ve yoğun sivil yapı izleri, Kadyanda Örenyeri' nin antik dönemde yerleşim geçirmiş bir kent hüviyetini ortaya koymaktadır

 Kent dik yamaçlı arazinin topografyasına göre birçok kez inşa edilmiş, sur duvarları ile çevrelenmiştir. Bu duvarlardan özellikle güneydeki kısım ayakta kalmıştır. Tiyatro alanına istinat oluşturan poligonal sur duvarı Hellenistik Dönem'e ait olup kaliteli bir işçilik göstermektedir.

  Kaçak kazı izlerinin yoğun olarak izlendiği nekropol alanı kentin güney bölümünde, sur duvarlarının dışında kalmaktadır. Antik kentte sayılarının çokluğu ile dikkat çeken yapı kalıntılarının bir başkası ise sarnıçlardır. Tapınağın doğu kesiminde geniş bir alanın altında inşa edilmiş, birbirine geçmeli dört büyük sarnıç, antik dönemde kentin su sorununun ne kadar etkili olduğunu ve belki de bu sorun nedeniyle terkedilmiş olabileceğini akla getirmektedir. Kadyanda'da izlenen yapı kalıntılarnın büyük çoğunluğu Roma Dönemi'ne aittir.

Kent M.S. 7. yüzyıla kadar iskana sahne olmasına karşın, geç döneme ait kalıntılar fazla yoğun olarak hissedilmez. Antik kentte 1992 yılında Fethiye Müze Müdürlüğü'nce bir kurtarma kazısı yapılmış olup, bu çalışma sırasında örenyerini rahatlık ve kolaylıkla gezebilmek için takriben 2.5 kilometre uzunluğunda bir gezi yolu inşa edilmiştir.

Kaunos

 Köyceğiz ilçesi sınırları içerisinde kalan antik kente, Ortaca İlçesi, Dalyan Kasabası'ndan karayolu ile ulaşılabildiği gibi, ayrıca deniz yolu ile de ulaşılabilmektedir.

 Antik şairlerden Ovidius'un anlattığı bir mitolojiye göre; Miletos'un ikiz çocukları olan Kaunos ve Byblis birlikte büyürken, Byblis ikizini öyle sevmekte ve beğenmektedir ki, her an onunla birlikte olmak ister. Bu sevginin doğa dışı olduğunu bilen Byblis, aşkını bir mektupla Kaunos'a bildirince bu durumu öfke ve tiksintiyle karşılayan efsanevi kral, ikizini bir daha görmemek için Milet'ten kaçıp Karya ile Likya sınırına gelerek Kaunos Kenti'ni kurar.

Strabon "Kent, kapatılabilen bir limana ve tersanelere sahiptir." diyerek Kaunos'un Antik Çağdaki konumunu bize açıklamaktadır. Ancak Anadolu kıyılarında bulunan pek çok liman kenti gibi bugün Kaunos da kıyıdan bir hayli içeride kalmıştır. Antik kente ilk varıldığında dikkat çeken kalıntılar, kayalara oyulmuş kral mezarlarıdır. Büyük ve görkemli olanlar cepheden inantis planlı Iyon tapınak yapılarını hatırlatmaktadır. En doğudaki yarım bırakılmış kaya mezarı bu tür eserlerin yapım aşamasını göstermesi açısından hayli ilginç bir örnektir. Kentte dikkati çeken diğer bir alan yukarı akropoldür. Güney yamacı tamamen sarp olan akropolün zirvesinde kulelerle desteklenmiş ortaçağdan kalma bir sur duvarı bulunmaktadır.

 

Kayaköy

Fethiye'ye 8 km. mesafede bulunan Kayaköy'ün geçmişi filolojik açıdan M.Ö. 3. binlere kadar gitmesine rağmen Antik Dönem kalıntılarından günümüze M.Ö. 4. yüzyıla tarihlenen az sayıda lahit ve kaya mezarları ulaşmıştır. Kentte, yamaca dayalı olarak izlediğimiz yapı gruplarının tamamı, Osmanlı İmparatorluğu'nun geç dönemlerinde azınlıklara tanınan haklarla 19. yüzyılın 2. yarısı ile 20. yüzyılın ilk çeyreğinde iskan edilen Rumlar'ca yapılmıştır. Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş yıllarında bölgede yaşayan Rumlar'ın, Batı Trakya'daki Türkler ile mübadele edilmesi sonucu boşaltılan kentteki yapıların ahşap kapı, pencere ve üst örtü sisteminin doğal etkenlerle tahrip olmasıyla kent bir hayalet şehir görünümü almıştır.

 Terk edilen kentte, kullanıldığı dönemde her biri 50 metrekareden büyük olmayan, manzara ve ışık açısından birbirinin önünü kapatmayan, genellikle alt katları kiler hüviyetinde ikişer katlı ve girişte çatıdaki yağmur sularının toplandığı zemin altı sarnıçların olduğu, 350 ila 400 konut bulunmaktadır. Konutların yanı sıra evlerin arasına serpiştirilmiş çok sayıda şapel, iki büyük kilise, bir okul binası ile bir gümrük binası yer almaktadır.

Letoon

Fethiye - Kaş karayolunun 65 km. güneye sapılan yoldan takriben 3 kilometre gidildiğinde Letoon Antik Kenti'ne ulaşılır. Şair  Ovidius'un anlattığı bir efsaneye göre, Zeus'tan hamile kalan tanrıça Leto, ikiz çocukları Artemis ve Apollon'u Delos'ta doğurur. Sonra Xantos Nehri'nin denize ulaştığı yere gelip, nehir boyunca, bugünkü Leto Tapınağı'nın bulunduğu yerdeki kaynağa varıncaya dek yürür. Kaynakta çocuklarını yıkamak isteyen, fakat yerli halk tarafından engellenen tanrıça, yöre halkını lanetler. İşte Letoon Örenyeri' nin kuruluşu bu mitolojiye dayanmaktadır. Letoon Örenyeri'nde 30 yıldır yapılan kazılarda ele geçen buluntulara göre ilk yerleşim M.Ö. 7. yüzyıla kadar gitmektedir. Buradaki kalıntılar ve ele geçen kitabeler Letoon'un, Likya Birliği döneminde politik ve dini bir merkez olduğunu göstermektedir. Antik kent merkezinde, yan yana dizilmiş üç tapınak mevcut olup, bunlardan en batıdaki olanı Leto'ya, daha küçük olan ve ortada yer alan tapınak Artemis'e, en doğuda, Dor düzenindeki tapınak ise Apollon'a aittir. Apollon Tapınağı yakınındaki Hellenistik çöplük alanı içinde bulunarak bugün Fethiye Müzesi'nde sergilenen üç dilli kitabe çok büyük bir önem taşımaktadır. Likçe, Aramice ve Grekçe ile yazılmış olan kitabe, Likya dilinin çözülmesinde çok büyük bir rol oynamıştır. Tapınakların güneybatısında, Nymphae kültüne adanmış çeşme binası ile bu çeşmenin doğu kenarında erken hıristiyanlık dönemine ait kilise yer almaktadır. Örenyeri içerisinde ayrıca, Stoa ve tiyatro da görülmeye değer kalıntılar arasında yer alırlar.

Oenoanda

Fethiye-Korkuteli yolunun 60. kilometresinde İncealiler Köyü'nün üst kısmında kurulmuş olan antik kente köyden yaklaşık yarım saatlik bir yaya yürüyüşü ile ulaşılır.

 Oenoanda, bir yerleşim adı olarak, ilk kez Hitit metinlerinde geçer. Ancak antik kentten günümüze ulaşan kalıntıların en erkeni M.Ö. 3. yüzyıldan daha önceye tarihlenemez.

Oenoanda asıl ününü M.S. 2. yüzyılın ilk yarısında kentte yaşamış Epikürcü Filozof Diogenes'e borçludur. Diogenes, düşüncelerini uzun bir yazıt halinde kentteki kuzey stoanın duvarlarına kazımıştır. Ancak, yapının yıkılıp, parçaların dağıtılması nedeniyle, kentin her yerinde bu yazıttan parçalar görmek mümkündür.

  Antik kentten günümüze ulaşan en erken kalıntı, kentin güneyinde yer alan ve M.Ö.200 yıllarına tarihlenen sur duvarıdır.  Duvar son derece güzel taş işçiliği ve beşgen kulesi ile dikkat çekicidir. Roma Dönemi'nde şehre, yukarı agorayı tepeden görecek konumda inşa edilen ve muhtemelen Augustos dönemine ait dorik bir tapınak inşa edilmiştir. Bu yapının içinde imparator Augustos için yazılmış bir yazıt parçası ele geçmiştir. M.S. 70 yıllarından itibaren Flavius döneminde yukarı agoraya çıkan yolun güneyine, şehirdeki iki Gymnasium - hamam kompleksinin küçük olanı inşa edilmiştir. Büyük Gymnasium - Hamam kompleksi ise M.S.140'larda, Rhodiapolis'li Opramoas tarafından bağışlanan paralar ile yukarı Agora'nın batısına yapılmıştır. Yapıya daha sonra III. yüzyıl başlarında sütunlu bir avlu eklenmiş ve yapı imparator Septimius Severus ile Caracalla'ya adanmıştır. Sehrin güneyindeki su kemeri de büyük olasılıkla Flavius'lar döneminde yapılmıştır.

Erken Bizans döneminde şehir, en büyüğü aşağı Agora'nın hemen doğusunda, tapınağın yerine inşa edilen kiliselerin yapımına tanıklık etmiştir. Kent, tepe yamaçlarına inşa edilen ve Roma Dönemine tarihlenen mezarlarla çevrilidir. Bunların en büyüğü M.S. 2. yüzyıl'ın II. yarısında Licinnia Flavilla tarafından yaptırılan Hereonedur. Bu anıt mezarda I. Flavilla'nin ailesinin soyağacını veren bir yazıt yer almaktadır.

Pınara

 Antik kent, Fethiye'ye 40 kilometre mesafede, Fethiye-Kaş karayolu üzerinde, Minare köyü yakınlarında olup, köyden 2 km. stabilize bir yolla ulaşılmaktadır. Antik yazarlardan Stephanos, Byzantion Menekrotes'den alıntı yaparak "Xanthos'un nüfusu çok artınca yaşlılardan bir grup, Kragos dağının yüksek olan tepesinde bir kent kurup adına da yuvarlak anlamına gelen Pınara ismini verdiler" diyerek kentin kuruluşunu anlatmaktadır. Kentin erken döneme ait kalıntıların bulundugu yukarı akropolün gerçekten yuvarlak bir şekilde olması bu mitolojiye gerçeklik payı kazandırmaktadır. Kentin ismi Likçe kitabelerde Pinale olarak okunmaktadır.

Günümüzde ise antik kentin yakınında bulunan köyün ismi, Pınara'yı çağrıştırır bir değişimle Minare olarak yaşamaktadır. Strabon, Artemidoros'dan alıntı yaparak Likya Birliği meclisinde 3 oy hakkına sahip 6 kentten birinin Pınara olduğunu bildirmektedir. Antik kente doğru yaklaşıldığında yukarı akropolün sarp olan doğu yamacında bir dantel gibi oyulmuş yüzlerce kaya mezarları dikkati çeker. Yukarı akropol kısa sürede yetersiz kalınca ulaşımın daha kolay sağlandığı aşağı akropol yerleşime açılmıştır. Aşağı akropolün yamaçları geçit vermeyecek derecede dik olmasına karşın gerek terasın oluşturulması, gerekse tahkimat açısından yer yer sur duvarı ile desteklenmiştir. Kent Surun güneyindeki kapıdan geçerek dolaşıldığında, arkasını yamaca dayamış olan Odeon ve önündeki düz alandaki Agora, kentin odağını oluşturmaktadır.

 Aşağı akropolün alt kesimindeki su kaynağı çevresinde, kentin antik çağda geçirdiği depremlerle büyük oranda tahrip olmuş pilyeli mezarlar ve kayalara oyulmuş pek çok mezar dikkati çeker. Buradaki kaya mezarlarının büyük çoğunluğu konut cepheli olup içlerinden birisi, alınlığındaki ve ante duvarı içlerindeki kabartmalar nedeniyle önemlidir. Bu mezarın içinde bir klinenin oluşu ve eğitim içerikli kabartmaların bulunması bir prens mezarı olabileceği kanısını güçlendirmektedir.

 Aşağı akropolün doğu yamacında sur duvarlarının dışında plan ve konum açısından Likya bölgesinin pek çok kentinde benzerlerine rastlanabilen, Roma dönemi bir hamam kalıntısı bulunmaktadır. Kentte sur dışında bulunan ikinci yapı ise akropol ve hamamın karşısında yer alan, arkasını doğal yamaca dayamış tiyatrodur. Bu yapı plan ve konum itibariyle Hellenistik Dönem özelliklerini yansıtmaktadır.

Sıdyma

 Kente, Fethiye-Kaş karayolunun 50. kilometresinde batıya ayrılan, genellikle stabilize olan yoldan 12 km. gidildikten sonra ulaşılır. Kentin ismi, tarih sahnesinde M.S. 450 - 457 yıllarında imparator olan Mercian'in başından geçen bir olayla ilgili olarak anılır. Mitolojiye göre; basit bir asker olarak Persler'e karşı savaşa katılan Mercian yolda hastalanınca birliğinden ayrılıp Sidyma'da kalır. Kentte iki erkek kardeşle dostluk kuran Mercian'a kardeşler, hastalığı boyunca bakarlar. Biraz iyileştiğinde kardeşlerle ava çıkan Mercian, öğle vakti dinlenmek üzere uzanıp uykuya dalınca, güneşte kalan bedenine büyükçe bir kartalın havada kanatlarını iki yana açarak gölge yaptığını gören kardeşler olayı uyandığında Mercian'a anlatırlar. Bunun imparatorluk belirtisi olabileceği şeklinde yorumlarlar. Mercian da bunun mümkün olamayacağını ancak ileride böyle bir durum olursa iki kardeşi kentin ulu kişileri yapacağı yönünde söz verir. Yıllar sonra II. Theodosius'un ölümünden sonra tahta geçen Mercian, kardeşlere verdiği sözü tutarak onları Likya'nin en yüksek mevkilerine getirir.

Kentin batısında yükselen tepe şehrin ilk yerleşimi olan akropolüdür. Ancak üzerindeki kalıntılar daha geç döneme tarihlenmektedir. Tepenin güney doğu eteğinde yaklaşık 400 metre uzunluğunda sur duvarları bulunmaktadır. Sur duvarlarının istinat oluşturduğu doğu uçta, birkaç oturma sırasının izlenebildiği küçük bir tiyatro kalıntısı yer almaktadır. Antik kentten günümüze ulaşan kalıntılar bugünkü köy evleri arasında yer yer seçilebilmekte olup, kalıntıların büyük bir çoğunluğunu mezar anıtları oluşturmaktadır. Kentin doğu kesimindeki nekropolde, Klasik Çağ'dan başlayarak Roma Dönemi'ne kadar devam eden sürece ait pek çok lahit, kaya mezarı ve anıt mezarlar görülebilmektedir.

Telmessos

Akdeniz kıyı bandında, kurulmasından günümüze dek yerleşimin kesintisiz olarak sürdürüldüğü tek merkez durumundaki Telmessos antik kenti tarihinin, filolojik bazı tespitlere göre M.Ö. 3. binlere kadar gittiği tahmin edilmektedir. Suidas'in kentin kuruluşu ile ilgili olarak anlattığı bir mitolojiye göre, Troya Savaşı'nın başladığı dönemde, Atinalilar'dan elçi olarak gelen Odysseus ile Menelaos'u evine kabul eden Antenor'un kızına aşık olarak,  ilişki kuran Apollon'dan olma çocuğa Telmessos adı verilir. Bu çocuğun adına izafeten Likya sınırlarında aynı isimle Telmessos kenti kurulur. Böylece Apollon, çocuğunu bu yeni kente kâhin olarak tayin eder.

Her el değiştirmede yakılıp yıkılan ve antik çağlardan itibaren tanık olduğu depremlerle hayli tahrip olan antik kentten günümüze, kaya mezarları ile birkaç lahit mezarın dışında pek kalıntı ulaşmamıştır. Varlığı 19. yüzyıl gezginlerinin anılarında ve gravürlerinde geçen Telmessos tiyatrosu, yakın zamana kadar örtülü iken Fethiye Müzesi'nin yaptığı kazı çalışmaları ile insanlarla kucaklaştığı döneme tekrar dönmüştür. Tiyatro konum ve plan itibariyle Hellenistik Dönem özelliklerini yansıtmasına rağmen günümüze ulaşan kalıntılar daha çok Roma Dönemine aittir.

Antik kentten günümüze ulaşan en eski kalıntı grubu, kaya mezarlarıdır. Bunlardan en önemlisi doğu ante duvarı orta bölümündeki "Hermapios Oğlu Amynthas" yazısı nedeniyle Amynthas Mezarı olarak isimlendirilen kaya mezarıdır. Cephesi tümüyle bir iyon tapınak cephesini hatırlatan bu mezarın, doğu yönündeki yamaçta bir grup kaya mezarı daha dikkati çeker. Bunlardan iki tanesi tıpkı Amynthas mezarında olduğu gibi tapınak cephelidir. Modern kentin güneyinde devşirme malzeme kullanılarak ortaçağda inşa edilmiş büyük bir kale kalıntısı bulunmaktadır. Büyük bir bölümü ana kaya üzerine kurulu kalede, iskan izlerine pek rastlanmamaktadır. Daha çok savunma amaçlı yapılmış ve kullanılmıştır.

Tlos 

Antik kent Fethiye'ye 40 km. uzaklıkta bulunan Yaka Köyü sınırları içinde bulunmaktadır. Yazar Panyasis, Kragos hariç tamamı Xanthos vadisinde birer kent olarak kurulu bulunan Tlos, Pınara, Xanthos ve Kragos'u, bir Nymphae olan Praxidike ile Tremile'nin çocukları olarak tanıtmaktadır.

 M.Ö. 14. yüzyılda Hitit metinlerinde geçen, Lukka topraklarındaki Dlawa, daha sonraki dönemde Likçe yazıtlarda geçen Tlawa ve Grekçe metinlerdeki Tlos kentinin, aynı şehir olduğu ve kuruluşunun M.Ö. II. binlere kadar gittigi kabul edilmektedir. Kente yaklaşıldığında akropolün hakim görüntüsü ziyaretçileri hayli etkiler. Dik yamaçlarla doğal açıdan korunaklı akropol tepesinin çevresi,  yer yer sur duvarları ile takviye edilerek tahkim edilmiştir. Akropolün kuzey-doğu yönündeki erken döneme ait sur duvarları ile kaya mezarları Likya kültürünün örneklerindendir. Daha çok doğu ve güneydoğu kesiminde izlenen sur duvarları ise Roma Dönemi'nde inşa edilmiş olup, Bizans Dönemi'nde, bir çok yapı ve hatta bazı Lahit mezarlarının malzemesi kullanılarak onarılmıştır.

En üstte devşirme taşlarla yapılan geç dönem yapı grubu, 19. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu'nca görevlendirilmiş bir bey'in yerleşimine ait duvarlardır. Yukarıda bahsi geçen kalıntılar, akropol tepesinin geçirdiği kültür evrelerini bir anda dar bir mekanda sergilenmesi açısından ilgi çekicidir. Akropolün doğu yamacında, özenle işlenmiş Roma Dönemi sur duvarlarının istinat oluşturduğu alanda, sur duvarlarına paralel devam eden 12 oturma sırasına kadar krepislerin sayılabildiği bir stadyum bulunmaktadır. Stadyum karşısında izlenen yapı grupları Roma Dönemi'ne ait olup, bugün fonksiyonları tam olarak ifade edilememekle birlikte, agora ve bölümlerine ait oluğu tahmin edilmektedir. Bu alanın güney kesiminde izlediğimiz kalıntılar gymnasium, palestra ve hamam yapılarına aittir.

Sit'in en doğusunda daha çok tonozlu galeriler üzerine kurulu Roma Dönemi'ne ait bir tiyatro bulunmaktadır. Tek diazomalı olan bu tiyatronun sahne binası kuzey kesiminde üçüncü kata kadar ayakta kalabilmiştir. Kuzey parodostaki Likçe yazıt blokları, devşirme malzeme kullanılarak genişletme veya onarım görmüştür.

Milas

Stephanos Byzantinos, Ethnica adlı eserinde, Mylasa'nın adını Sisyphos Aiolos torunu Khrysaor oğlu Mylassos'tan aldığını yazar. Eski Yunanlılar Karlar'ı Leleg ve Plasglar'la birlikte Ege'nin en eski halkı olarak gösterirler. Homeros' un destanlarında Karlar ve Lelegler Asya kökenli olup, Truva Kralı Priamos'un safında savaşa girmişlerdir. Halikarnassoslu tarihçi Herodotos, Karlar'ın savaş kıyafetinde yaptıkları üç yenilikten söz eder. Bunlar o zamana kadar boyuna ve sol omuza deri bantlarla asılan kalkanların yerine daha fazla hareket serbestisi veren, kola geçirilen kalkanların icadı, kalkanların dış yüzlerinin resimlerle süslenmesi ve miğferlerinin üzerine sorguç takılmasıdır. Karia sözcüğü savaşlarda miğfer üzerine takılan sorguç anlamındadır ve Strabon'a göre Karia kelimesinin kökü sorguçlu miğferden gelir.

Mylasa, M.Ö. 5. yüzyılda İonia ihtilali'ne ve Pers Savaşları'na karışır. M.Ö. 446'da Berymidon Savaşı'ndan sonra, Persler'in hakimiyetinden kurtularak Attika - Delos Deniz Birliği'ne dahil olur. M.Ö. 334'de Asya seferine çıkan Büyük İskender, Güneybatı Anadolu'yu ve dolayısıyla Milas'ı da almış, fakat hemen sonra elde ettiği toprakları Karya Kraliçesi Ada'ya vermiştir. M.Ö. 189'da Suriye Hükümdarı Antiochos, Roma'ya yenildiği zaman Rodoslular'a Mylasa dışındaki bir çok Karia şehrini bırakmak zorunda kalmıştır. Mylasa, M.Ö. 143'de Roma İmparatoru Macmilius'un isteği üzerine bir sınıf anlaşmazlığına hakemlik etmiş ve bu tarihten sonra Roma Valilerinin başkanlık ettiği mahkemelerin merkezi haline gelmiştir. Son Bergama Kralı III. Attalos ülkeyi M.Ö. 129'da Roma'ya bağışlayınca Milas, Asya eyaleti içinde Roma'ya bağlanmıştır.

Bizans Dönemi'nde piskoposluk merkezi olan Milas 13. yüzyılda Türkler'in eline geçmiş ve 1392 yılında Menteşeoğullarının yönetim merkezi olmuştur.

Gümüşkesen Mezar Anıtı

Muhtemelen M.S. 2. yüzyıla tarihlenen bu anıt dikdörtgen bir mezar odası ile bu odanın üzerindeki paye ve sütunların taşıdığı piramit tarzı gittikçe daralan bir örtüden ibarettir. Anıt, iki basamaklı bir krepis üzerinde olup mezar odasına bir kapı ile girilmektedir. Odanın içinde üst katın döşemesini destekleyen dört paye vardır. Üst katın tabanında yer alan bir delikten aşağıda yatan ölünün üzerine şarap döküldügü tahmin edilmektedir. Açık bir sütun dizisi ile çevrili olan üst katın her köşesinde birer kare sütun, bunların arasında ikişer oval sütun yer almaktadır.

Milas Müzesi

 Milas Müzesi ilk kez 1983 yılında, Kültür Bakanlığı onayı ile Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi'nden devredilen eserler ve ilçe sınırları içerisindeki kazılardan çıkan eserlerin bir araya toplanmasıyla oluşturulmaya başlanmış ve 04.04.1987 tarihinde ziyarete açılmıştır. Müze bahçesinde kurtarma kazıları temel hafriyatları ve yüzey araştırmalarında bulunan mermer eserler sergilenmektedir. Teşhir salonundaki vitrinlerde kronolojik bir sıra ile heykel başları ve gövdeleri yer almakta olup iç kısımda ise, Eski Tunç Çağı'ndan Bizans Devri'ne kadar bir süreci yansıtan, seramik, cam, bronz ve altın eserler ile mermer heykel başları ve gövdeleri sergilenmektedir.

 

Beçin

Beçin, Milas'ın 5 km. güneyindeki ovada, 200 metre yüksekliğindeki bir  platonun kenarına, Menteşeoğullar'ı tarafından kurulmuş bir Ortaçağ şehridir. Kent, Antik Dönem ve Bizans Dönemi'nde önemli bir yerleşim merkezi olmamakla beraber, kalesi'nin duvarlarında antik devir yapı kalıntıları devşirme olarak kullanılmıştır. Kalenin iç kapısının sağ tarafındaki duvar ise bir tapınağın altı basamaklı mermer krepisi üzerine oturmaktadır.

Şehrin ismi Ortaçağ İtalyan kaynaklarında "Pezona", Türk ve İslam metinlerinde "Barçin", daha yenilerde ise "Peçin" olarak geçer. Evliya Çelebi Seyahatname'sinde, Beçin'in, kale içinde 20 evden ibaret Milas'a bağlı bir nahiye olduğunu, ve hapishane olarak kullanılan kalesinde ise muhafız olarak bir dizdar ile 20 nefer bulunduğunu yazmaktadır.

 Beçin Örenyeri, platonun kenarında yuvarlak ve sarp bir kayanın üzerinde yükselen kale ile bu kalenin güneyinde etrafı 1.50 metre kalınlığında surlarla çevrili bir şehri ihtiva eder. Üç tarafı sarp kaya olan kaleye, ancak güneyden tek bir giriş ile girilmektedir. Kalenin girişini büyük bir kule ve kısmen yıkılmış, arka arkaya iki duvar müdafaa eder. Evliya Çelebi burada, simdi toprakla dolmuş olan 10 kulaç derinliğinde bir hendek ile bu hendeğin üzerinde zemberekli bir köprü görmüştür. Kalenin batısındaki mağaralara inen gizli merdiven de bugün tıkanmış haldedir.

         Bölgenin 13. yüzyılın ikinci yarısında Türk hakimiyetine girdiği bilinmektedir. Bölgeyi ele geçiren Menteşoğulları başlangıçta Milas'ı başkent yapmışlar, ancak 14. yüzyılın başlarında savunması daha kolay olduğu için hükümet merkezini Beçin'e taşımışlardır. Beçin, Tacettin Ahmet Gazi'nin hükümdarlığı süresince beyliğin başkenti olarak kalmış, bu kişinin 1391'de ölümünden sonra yöre, Yıldırım Beyazıt tarafından Osmanlı topraklarına katılınca, hükümet merkezi Balat'a (Milet) taşınmıştır. Kentte, günümüze ulaşan yapı kalıntıları Milas ovasına bakan iç kalede, surlarla çevrili dış kalede, surların dışında güneydeki Kepez ve Sigmen mevkilerinde yoğunlaşmaktadır.

 Euromos

 Milas İlçe merkezine 10 km mesafede İzmir karayolu üzerinde yer alan Euromos, antik çağda Mylasa'dan sonra yörenin en önemli kenti kabul edilmektedir. Kentin adı M.Ö.5 yüzyılda "Kyramos" ya da "Hyramos" biçiminde telaffuz edilmekte olup, Yunanca'da "Güçlü" anlamına gelen Euromos'un, Mausolos'un Hellenleştirme politikası sonucu kullanılmaya başlandığı tahmin edilmektedir.

Kent kalıntıları çok yıpranmış olmalarına karşın, Asya'nın en iyi korunmuş yarım düzine  tapınağından biri, Euromos' daki Zeus Tapınağı'dır. M.S. 2.yüzyıldan kalma yapı, cephelerde 6, yanlarında 9 sütunlu olarak, korinth düzeninde yapılmıştır. Yapının kuzey kenarındaki üç sütun ile güney batı köşesindeki sütunun yivsiz oluşundan, süsleme işinin yarıda bırakıldığı anlaşılmaktadır. Kuzeye ve batıya bakan yüzlerdeki sütunların tümünde adak yazıt taşıyan panolar vardır. Sütunlardan beşi fizikçi ve kamu görevlisi Menekrates ile kızı Tryphania, yedisi de Leo Quintos adlı başka bir kamu görevlisi tarafından sunulmuştur. Büyük ama oldukça kötü durumdaki tiyatro ovanın hemen üzerindeki yamacın girintisi içinde yer almaktadır. Görülebilen beş oturma sırasının kuzey kesimleri iyi korunmuştur. Düz bir alan üzerindeki agorayı çevreleyen stoanın birkaç sütunu görülebilir durumdadır. Daha batıda bir başka stoa daha mevcut olup, sütunlarından birinde Kallisthenes adlı kişinin kente yaptığı parasal yardım ve Iasos'un yandaşlığı üzerine bilgi veren uzun bir yazıt yer almaktadır.

  Zeus Tapınağı ve çevresinde 1970'li yıllarda Prof.Dr.Ümit Serdaroğlu tarafından kazı ve restorasyon çalışmaları yapılmış ancak daha sonraki yıllarda bu çalışmalar yarım kalmıştır.

 Labranda

 

 Zeus Labrandos'un kutsal alanı olan Labranda, Milas'ın 14 km. kuzey doğusunda yer almaktadır. En eski buluntular yaklaşık M.Ö. 600 yılına ait olup,  kutsal alan, sonradan tapınak terası olarak kullanılan küçük suni bir düzeltiden oluşmaktadır. Bölgedeki araştırmalarda bulunan bir yazıtta, M.Ö. 497 yılında, kutsal alanda bir savaş yapıldığı ve Karia ordusunun müttefikleri Miletliler'le beraber Pers ordusuna yenildikleri anlatılmaktadır.

 M.Ö. 4. yüzyıl tapınağın en önemli devri olup, Mausolos (377-352) ve Idrieus (351-344) adlı satraplar zamanında yeni bir görünüm kazanmıştır. M.Ö. 355 yılında, Labranda'daki yıllık kurban şöleninde Mausolos kendisine yapılan bir suikastten son anda kurtulur. Bu mutlu kurtuluş nedeniyledir ki alanda, bir dizi suni teras, küçük bir Dor bina, anıtsal merdiven, iki geniş ziyafet salonu (Andronlar), sundurmalı yapı (Oikoi), stoa ve etrafı sütunlu Zeus Tapınağı gibi geniş çapta inşaat faaliyetleri başlatılmış ancak, 344'de Idrieus' un ölümüyle bu imar faaliyetleri son bulmuştur. Kutsal alanın kült yeri olarak kullanılması M.S. 4. yüzyılda meydana gelen büyük yangın felaketiyle sona ermiştir. Labranda'daki kutsal alana Mylasa'dan başlayan ve 8 metre genişliğinde olan kutsal yol ile ulaşılmaktadır. Alana iki giriş binasından biriyle geçilir. Dor binası diye adlandırılan yapı dikdörtgene yakın düzensiz oluşumuyla güney propylon binasının hemen doğusunda yer almakta olup, Kuzeye dönük, dört sütunlu ön avlulu, mermer cepheli, Dor düzeninde inşa edilmiş bir yapıdır. Roma Dönemi'nde bu küçük bina, hamam külliyesine dahil edilmiştir. Propylon bölgesi, kuzeyde etkileyici bir duvarcılık gösteren, üzerindeki dört geniş getle uzun odalara açılan bir duvarla sınırlanır. Bu uzun odalar depo veya hazine odaları olup geniş bir yapı külliyesinin bir parçasını oluştururlar. Bu yapı doğuda ve daha üst seviyede yer alan kutsal yemek için kullanılan altı dörtgen odalı, sundurmalı bina ile sınırlanmaktadır.

 Mausolos'un Andronu'nun (Andron B) bulunduğu orta terasa, 12 metre genişliğindeki bir yolla ulaşılmaktadır. Bu, Hekatomnos Sülalesi'nin inşa ettiği ilk yapı olup, dörtgen sellası ve arka kısımda bulunan geniş dikdörtgen girintisi ile mabet benzeri bir binadır. Bu girintide, Mausolos'un karısı ve kızkardeşi olan Artemisia'nin ve Zeus'un heykellerinin saklandığı tahmin edilmektedir. En üst terasta yer alan Zeus Mabedi doğuya dönük olup, en eski evresi 4. yüzyıla tarihlenir. İkinci evreye, sellanın boyutlarına uydurabilmek için 6 cephede, 8 yanlarda olmak üzere bir sütun dizisi ve sellanın arkasına da Opisthodomos adı verilen bir mekan  eklenmiştir. Düzenindeki ayrıntılar ve genel konumu nedeniyle bu mabed Priene'deki Athena Mabedi' yle benzerlikler göstermektedir ki, bu da her iki mabedin mimar Pytheos tarafından yapıldığına işaret eder. Mabedin güney batısında ve yakınında Idrieus'un Andronu (Andron A) bulunmaktadır.

Andron, yerleşmenin en iyi koruna gelen binası olup, güney duvarı döşeme seviyesinden 7.9 metre yükseklikdedir. Plan olarak Mausolos'un Andronu'nun aynısıdır. Sellanın içinde kutsal ziyafet sırasında kullanılan sedirlerin yer aldığı alçak sıvalı şekilerin izlerine rastlanır. Arka duvarda yer alan nişte ise, kral ailesi Idrieus'un, kızkardeşi ve karısı Ada'nın ve Zeus'un heykelleri saklandığı tahmin edilmektedir.

   Oikoi, anteler arasında yer alan, dört dor sütunlu sundurmanın arkasındaki, boyutları eşit olmayan iki dikdörtgen odadan oluşmaktadır. Bu binanın çatı kaplaması da kısmen Dor, kısmen Ion düzenlerinin karışımıyla oluşmuştur. Bina muhtemelen, hem kutsal alanın arşivi olarak hem de rahiplerin çalışma yeri ve kutsal ziyafet için kullanılmıştır. Kutsal alanın kuzeyinde dik bir yokuş bulunmakta ve bunun güney yamacında mabedin üzerinde 15 metre uzunluğunda bir mezar yer almaktadır. Çatısı dor düzeninde granitten yapılmış olan mezar odası ve girişi çıkıntılı tonozludur. Kutsal alanın 200 metre batısında arkası istinat duvarıyla takviyeli olan stadyum bulunmaktadır. Her iki başta da yarışların başlama ve bitiş taşları hala mevcut olup,  kutsal alanda yapılan beş günlük şölen sırasında burada da yarışların düzenlenmiş olması gerekmektedir.

         Labranda kazısı 1948 yılında İsveç Uppsala Üniversitesi'nden A.W. Persson tarafından başlatılmış ve aralıklarla hala devam etmekte olup, günümüzde kazılar P. Hellström tarafından yürütülmektedir.

        

Herakleia

Herakleia antik kentine, Milas - Söke karayolu üzerindeki Çamiçi Beldesi'nden ayrılan bir yolla ulaşılmaktadır. Kent bugünkü Kapıkiri Köyü içerisinde kalmakta olup, Milas'a 39 km. uzaklıktadır. Antik çağda kentin kıyısında kurulduğu, Ege Denizi'nin bir uzantısı olan Latmos Körfezi, Menderes Nehri'nin getirdiği alüvyonlarla dolması sonucu bugünkü Bafa Gölü'ne dönüşmüştür.

Adını ünlü mitoloji kahramanı Herakles'ten alan kent, M.Ö. 8. yüzyılda, Persler zamanında, Karya Satrabı Mausolos'un eline geçmiştir. İskender'in Asya seferi sonucu İskender İmparatorluğu'nun, daha sonra Seleukoslar'ın egemenliğine bağlanan kent M.Ö. I. yüzyılda denizle ilişkisinin kesilmesi üzerine eski önemini kaybetmiş, ulaşımındaki güçlük nedeniyle hıristiyan keşişlerin gizlenme yeri olarak kullanılmıştır. Engebeli ve kayalık bir arazi üzerine kurulan antik kentin etrafı, 65 kule ile takviye edilen 6.5 kilometre uzunluğunda bir sur ile çevrilmiştir. Düzgün dikdörtgen ve kare taş işçiligi gösteren sur duvarları Hellenistik Dönem'de yapılmıştır. Hippodamos şehir planına göre iskan edilen Herakleia, birbirini dik kesen ızgara biçimli parsel ve sokak planının iyi uygulandığı örneklerden birisidir

 Limanın arkasında uzanan kayalık arazi üzerinde yer alan Athena Tapınağı kentin en iyi korunmuş yapılarından birisidir. Tapınak, antis tarzında yapılmış, iki sütunlu bir Hellenistik Dönem yapısıdır. Athena Tapınağı'nın doğusunda yer alan agora iki katlı olup, günümüzde birinci katı ayakta kalmıştır. Yapı plan olarak, dikdörtgen biçiminde olup, etrafı portikolarla çevrilidir. Güney tarafındaki duvarlar özenli bir taş işçiliği göstermektedir.

 Agoranın doğusundaki köşeli "U" planlı yapı, Bouleteriondur. Yapının kuzey doğu çevre duvarları oldukça iyi durumdadır. Kentin kuzey doğusunda yer alan tiyatronun Skene binasına ait duvarlar ile 1. kaveaya ait oturma sıraları oldukça iyi bir şekilde korunmuştur. Kentin sahiline ve adalara giden yolun kenarında,  Endymion Kutsal Alanı'nın apsidal sellası ve pronaosu görülebilmektedir.

Bafa Gölü içerisinde yer alan adacıklarda ve Latmos Dağı kayalıklarında toplam 13 manastır bulunmaktadır. Yapılan araştırmalara göre, bölgedeki ilk manastır, Sina Yarımadası ve Yunanistan'dan gelen rahipler tarafından, M.S. 7. yüzyılda inşa edilmiştir. Korunmaları için, Bizans Devri'nde  Bafa Gölü kenarına bir kale inşa edilen bu manastırların en ünlüleri, Yediler, Stylos, Soteros, Menet Adası, İkizce Adalar ve Kahve Aşar Adası manastırlarıdır.

 Ayrıca manastırlar etrafına yayılmış keşişlerin tek başına yaşadığı pek çok mağara veya çilehane vardır. Bunlardan manastırlara yakın olanların tavanları ve duvarları zengin freskler ile süslenmiş olup, bu freksler İsa'nın hayatını, Meryem'i ve azizleri tasvir eder. Herakleia Antik Kenti'nde Alman Arkeolog Anneliese Peschlow tarafından yapılmakta olan yüzey araştırmasına her yıl devam edilmektedir.

    

    Iasos

 İasos, Milas'a 28 km. uzaklıktakı Kıyıkışlacık Köyü içerisindeki üç tarafı denizle çevrili bir yarımada üzerine kurulmuştur. Mitoloji'de, Argos'tan gelenler tarafından kurulduğu ve ismini kolonistlerin başı Iasos'tan aldığı söylenmektedir. M.Ö. 5. yüzyıla kadar Iasos hakkında eski kaynaklarda bilgi yoktur. Kentin kurulduğu alan önceleri bir ada iken daha sonra adanın denizle birleştiği berzah dolmuş ve ada, yarımada haline dönüşmüş olup, antik kente ait önemli yapılar bu yarımada üzerinde yer almaktadır. Büyük sur, su kemerleri ve mezarları çevrelemekte, balık pazarı olarak adlandırılan yapı ise sur dışında yer almaktadır. Iasos'da yapılan kazılarda kentteki en eski yerleşimin M.Ö. üç binli yılların sonuna kadar uzandığı tesbit edilmiştir.

Kentle ilgili anlatılan bir öyküye göre; bir zamanlar kenti ziyaret eden müzisyen, tiyatroda bir resital verir. Bu resital sırasında balık pazarının açıldığını bildiren çan sesi duyulunca tüm kent halkı tiyatrodan ayrılır. Yaşlı adamın yanına gelen müzisyen "Bana ve sanatıma gösterdiğiniz saygıdan ötürü size teşekkür borçluyum; çünkü çan sesini duyan tüm dinleyiciler çekip gittiler" der.  Bunu duyan yaşlı adam, "Yoksa çan mı çaldı ? " "Öyleyse izninizle efendim..." der ve gözden kaybolur. Strabon bu öyküyü bereketsiz topraktan ürün alamayan Iasoslular'ın balığa olan düşkünlüklerini belirtmek için anlatmaktadır.

Iasos antik kentinde 1960 yılından bu yana İtalyan Arkeoloji Heyeti'nce düzenli kazılar yapılmaktadır. Bu kazı çalışmaları sonucunda birçok eser ortaya çıkarılmıştır. Bu eserlerden Roma Dönemi'nde inşa edilen agoraya kemerli bir kapıdan geçilerek girilir.  Dört tarafı revaklarla çevrili olan bu yapının güney batısında bouleterion yer alır. Kent meclisi olarak kullanılan yapı, daire biçimli orkestra ve onun arkasında yer alan dört merdivenle üç bölüme ayrılmış olup, oturma sıralarının altı tonozlarla desteklenmiştir. Agoranın doğu köşesinde 17 x 13 metre boyutlarında, önü sütunlu dikdörtgen planlı yapı, Caesareon olarak tanımlanır. İçinde yapılan kazılarda bulunan eserler, Orta Bronz Çağı'na kadar uzanmakta olan Agoranın etrafını saran stoalar, M.S. 130 yıllarında yapılmıştır. Agoranın güney batı köşesindeki geniş düzlükte ise Artemis Astias Tapınağı yer almaktadır.

          Kentin ortasında yer alan yükseltinin kuzey doğu yamacında kurulmuş olan tiyatronun skene binasının cephesi yaklaşık 61 metredir. Günümüzde, Hellenistik Çağ orijinli tiyatronun, Roma Dönemi'nde yapılan tadilat ve eklentileri görülebilmektedir. Kentin en yüksek kesiminde ve tam ortasında yer alan Orta Çağ kalesi, kareye yakın bir plana sahip olup, kalınlığı 2 metreyi bulan sur duvarları ile çevrilidir. Oldukça sağlam bir yapıya sahip olan kalenin içinde bir de sarnıç bulunmaktadır.

Yarımada ile kara arasında bulunan liman, yaklaşık 850 metre uzunluğundadır. Liman ağzında yer alan kule, mendirek kulesi olup, bir orta çağ yapısıdır.

Iasos'ta biri kenti koruyan diğeri de büyük sur olarak bilinen ve kentin kuzey batısında yer alan iki sur bulunmaktadır. Kent savunmasından çok bölge savunması için yapılmış olan büyük sur, yaklaşık 3.5 kilometre uzunlukta olup, mahalli blok taşlardan yapılmıştır. Yer yer değişiklik göstermekle birlikte, ortalama yüksekliği 3.5 metre olan sur, muntazam kulelerle desteklenmiştir.

Roma Devri mezarlığının batısındaki yamaçlarda, kayaya oyulmuş kaya mezarları ile bina şeklinde yapılmış mezarlar yer almaktadır. Kentteki en ünlü mezar ise, halk arasında Balık Pazarı olarak bilinen, Roma Dönemi'ne ait anıt mezardır. Portiklerle çevrilmiş dörtgen bir avlunun ortasında, yüksek bir podyum önünde, ön cephesi dört sütunlu korinth tarzı bir tapınak yükselir. Önünde geniş bir pronaosu olan, dışta üçüz yivlerle süslü duvarları ve plasterli antelere sahip  çok az derinlikteki sellaya, doğudan, bir basamak çıkılarak girilir. Kemiklerin korunduğu yer işlevini üstlenmiş olmaları gereken küçük seki ve nişler duvarlara sabitlanmiştir. Uzun portik plasterler üzerinde taşınan kemerlerden oluşan yapının batı bölümündeki özgün tonozlu çatısı halen korunmaktadır.

Balık Pazarı anıt mezarı, sağlanan ödenekle 1993 yılı sonunda restore edilmeye başlanmış ve restorasyon çalışmaları sonucunda İtalyan kazı ekibince Iasos kazılarında bulunan mimari parçalar ve diğer eserlerle, galeriler içeresindeki teşhir tamamlanarak anıt mezar, Balık Pazarı Açıkhava Müzesi olarak 11 Ağustos 1995 tarihinde ziyarete açılmıştır. Iasos kazıları 1960 yılında Prof. Dr. Doro Levı başkanlığındaki İtalyan Arkeoloji Heyeti tarafından başlatılmış olup, halen Dr. Fede Bertı tarafından devam ettirilmektedir.

Sinuri Mabedi

 Milas'ın 14 kilometre güneyindeki Yukarı Kalınağıl Köyü'nde dağlar arasında bulunan tapınakta, Kar ismini muhafaza eden ilah Sinuri'ye ibadet edilmektedir. Tapınağın yanında Labranda'da olduğu gibi bir rahip ailesine ait olması muhtemel büyük bir mezar anıtı vardır.

Hydai

 Karaoğlan Dağı eteğindeki Damliboğaz Köyü içerisinde küçük bir şehirdir. Sehrin ismi Yunancada su demek olan "Hydor" kelimesinden gelir. Hydai'nin tarihine ait pek az bilgi vardır. M.S. 2. yüzyıla ait bir sikkede sehir önünden geçen Sarı Çay'ı temsil eden sakallı nehir ilahı, bir testiye yaslanmış, elinde bir saz tutmaktadır. Testiden akan suyun içinde üç balık yüzüyor görünmektedir.

 

Bargylia

 Bargylia, Güllük Limanı'nın ağzında, kara içine giren ince ve derin bir koyun meydana getirdiği yarımadanın doğu ucunda, çift zirveli küçük bir tepe üzerine kurulmuştur. Stephanus Byzantinus'un bildirdiği efsaneye göre Bargylia'yı Yunan mitolojisindeki kahramanlardan Bellerophon kurmuştur. Pegasos adındaki meşhur kanatlı atının, arkadaşı Bargylos'u çifte ile öldürmesi üzerine, onun hatırası için sehre Bargylia ismini vermiştir. Sehrin M.Ö. 1. yüzyılda bastığı sikkeler üzerinde bu efsanenin kahramanları Pegasos ile Bellerophon'un tasvirleri bulunmaktadır.

Hydisos

Milas'ın 29 km. güneyinde Karacahisar Köyü'nün doğusundaki çift zirveli çamlı bir tepe üzerinde yer almaktadır. Şehrin baş ilahı Zeus Areios bir savaş tanrısı olup, sikkeler üzerinde ya sakallı ve miğferli bir büst olarak veya bütün silahlarını kuşanmış halde ayakta tasvir edilmiştir.

Keramos

Milas'ın 45 km. güneyinde bugünkü Ören Beldesi sınırları içerisindedir. Keramos'ta elinde çift yüzlü balta tutan genç bir tanrıya ibadet edilmekte olup, sikkeler üzerinde başına veya yarı çıplak halde ayakta tasvirine rastlamak mümkündür. Roma İmparatorluk Devrine ait bir kaç sikkede ise tanrı, komşu Stratonikeia'nın ve Koinon Khrysaores'in ilahı Zeus Khrysaoreus ile birlikte görülmektedir.

 

Physkos

         Marmaris ilçe merkezinin 3 km. kuzeyinde, Beldibi Köyü, Ergöz mevkiinde, Asartepe üzerinde yer almaktadır. Strabon, Physkos'un Mylasa kentinin limanı olduğunu söylemektedir. Sur duvarları arazinin eğimi esas alınarak inşa edilmiş olup, temel izleri çoğunlukla toprak ve bitki örtüsü altındadır.

 

 Saranda

 Marmaris ilçesine 45 km. uzaklıkta, Sögüt Köyü'nün güneyinde yer alan Saranda'ya virajlı bir yolla ulaşılır. Hellen, Roma ve Bizans Dönemlerinde kesintisiz bir şekilde iskana sahne olan kentte, Polygonal duvarlı bir akropol kalıntısı vardır..

Kastabos

 Marmaris ilçesi, Hisarönü Köyü, Pazarlık Tepesi üzerinde yer almaktadır. Kentteki Bir kaide üzerine yapılan ion düzenindeki Hemithea Tapınağı M.Ö. 4. yüzyıla tarihlenmektedir. Tarih yazarı Diadoros tarafından bahsedilen Hemithia Kutsal Alanı Prof. J. Cook'un burada bulduğu bir yazıtla doğrulanmaktadır. Kentin güney yamacında, oldukça yıkık durumda olan bir tiyatro bulunmaktadır.

Amos

Marmaris ilçesi Turunç Köyü, Hisarburnu yakınında, Kumlubük koyunun kuzeybatısında, Asar Tepe üzerindedir. Yakınına kadar araçla ulaşmak mümkündür. Kalıntıların yoğun olduğu tepe kısmına zorlu olmayan bir tırmanma ile ulaşılır. Kentte çeşitli dönemlerden kalma, Sur, kule ve tiyatro kalıntıları ile, çeşitli yapılara ait temel izleri görülebilmektedir.

Tymnus

Saranda'nın kuzeybatı yakasında Söğüt Köyü'nün yakınında yer alan Tymnus'da,  Zeus ve Hera Dini Kültü olduğu yazıtlardan öğrenilmektedir. Ayrıca kurban edilen hayvanların dağıtımını yapan din adamları için bir stoa bulunmaktadır. Stoa içinde ateş yakmanın ve çivi çakmanın yasak ve cezasının 100 Drahmi olduğu yine yazıtlardan öğrenilmiştir.

Loryma

Loryma Antik kenti Taşlıca, Bozukkale yakınında, Karaburun üzerinde yer almaktadır. Kente ulaşım, Bozukkale limanına kadar deniz yoluyla yapılmakta, daha sonra kalıntılara kadar, yaklaşık bir saat süre ile tırmanmak gerekmektedir.

 M.Ö. 4. Yüzyılda, "Rodos Peraia'sı" kentleri içinde önemli bir merkez olduğu bilinmektedir. Büyük bir koya sahip olan antik kentte Alman Arkeolog Dr. Winferd Held başkanlığında bilimsel yüzey arastırmaları 1995 yılından beri sürdürülmektedir. Küçük bir kent olan Loryma, M.Ö. 7. yüzyılda kurulmuş, Arkaik ve Klasik dönemlere tarihlenen iki evreli bir surla çevrilmiştir. Kentin yukarı kısmında yine iki evreli bir surla çevrili olan Akropolis bulunmaktadır. Dar ve uzun liman kalesi koyun girişini kontrol eder konumdadır.

Loryma'nın konutları, yamaçta özenle örülmüş teraslar üstünde bulunmaktadır. Kentin batısındaki ovada "Artemis Soteria" Kutsal Alanı yer almakta olup, koyun batısındaki, güneye doğru uzanan nekropol alanı tapınağa bitişik durumdadır. Nekropolün güneyindeki ovada ise Apollon Kutsal Alanı bulunmaktadır. Bizans döneminde, bir donanma üssü ve silah deposu olarak kullanılan Loryma Akropolü üzerine, antik dönem malzemeleri de kullanılarak, üç kilise ve çok sayıda ev yapılmıştır. Kent M.S. 7. yüzyılda Arap istilasından sonra tamamen terk edilmiştir.

 Kıran Gölü

 Marmaris'in güneybatısında, güneyde Loryma liman kentine komşu olan, 30 metre çapındaki bir kuru göl yakınında yer alan yerleşime deniz yoluyla ulaşım mümkündür. Bozukkale limanında sona eren deniz yolculuğundan sonra kalıntılara 2 saatlik bir tırmanışla ulaşılmaktadır.

 1995 yılında Dr. Zeynep Kuban ve Dr. Turgut Saner tarafından yapılan bilimsel araştırmalarda, tapınak ve tiyatro yapıları ile işlevleri henüz kesin olarak bilinmeyen 5 adet yapı kalıntısı belirlenmiştir. Ayrıca bölgeye özgü, basamaklı piramit mezarları ve üstleri beşik çatı biçimli kapaklarla örtülmüş büyük blok taşlardan yapılmış oda mezarlarına da rastlanmaktadır. Merkezin, Bozburun yarımadasında olduğu düşünülen Attika Deniz Birliğine vergi ödeyen kent grupları tarafından toplantı ve kült yeri olarak kullanılmış olabileceği araştırmacılar tarafından ifade edilmektedir.

Burgaz

         Burgaz ören yeri Datça İlçe merkezinin 2 kilometre kuzeydoğusunda yer almaktadır. İlk kez Bean ve Cook tarafından bilim dünyasına tanıtılan Burgaz ören yerinin, eski Knidos kenti olduğu düşünülmektedir.

Yaklaşık 1400x400 metrelik bir alanı kaplayan ören yeri, deniz kıyısı boyunca uzanmakta olup, Hellenistik dönem öncesi önemli bir merkez olduğu kabul edilmektedir. Kent sur duvarları ile çevrelenmiştir. Kentin, M.Ö. 4. yüzyıla tarihlenen iki limanının kalıntıları, günümüzde deniz kenarında izlenebilmektedir.

  Kazı çalışmaları sonucunda, Burgaz yerleşiminin geometrik dönemden itibaren var olduğu, M.Ö. 4. yüzyılda kısmen terkedildiği ancak deniz kenarında depolama ve liman yükleme çalışmalarının sürdürüldüğü belirlenmiştir. daha iç kısımlarda ise tarıma bağlı bir yaşamın ve Nekropol kullanımının sürdüğü bilinmektedir .

 

Knıdos

Datça Yarımadası'nın en uç kısmında Ege ve Akdeniz'in birleştiği noktada Tekir Burnu üzerinde yer alan Knidos antik kenti Batı Anadolu kıyı kentlerinin en önemlilerinden biridir. Muğla İli, Datça İlçesi, Yazı Köyü sınırları içinde bulunan kente, turizm sezonu boyunca gezi tekneleri ve yatlarla ulaşılabilmektedir.

 Bölgenin Pers hakimiyetinde olduğu  M.Ö. 360 tarihlerinde Knidoslular, kentlerinden ayrılarak, yarımadanın en uç noktasında Hippadamos planında yeni bir Knidos kenti kurmuşlardır. Kent, Rodos Adası'ndaki Lindos, Iasos, Kamiros ile Kos Adası ve Halikarnassos ile birlikte Antik Rodos Devleti'ni oluşturmuştur. Strabon,  Knidos'un teraslar üzerine kurulduğunu, bir tiyatro gibi kıyıdan akropolise yükseldiğini ve hem kara, hem de ada yerleşimi ile "çift kent" görünümünde olduğunu yazmıştır.

Gelişmiş ticareti ile şarap ihraç eden Knidos Kenti, daha sonra, Kap Krio Adası ve anakarayı dolgu ile birleştirerek iki limana sahip olmuştur. Kentin güneyinde ticaret limanı yer almaktadır. Kuzeydoğusunda yer alan küçük limanın ise girişi koridor şeklinde olup, en dar yerinde karşılıklı, yuvarlak planlı iki kontrol kulesi bulunmaktadır. Strabon "Kadırga Limanı" olarak adlandırdığı bu limanda 20 savaş gemisinin konaklayabileceğini söylemektedir.

 Kap Krio Adası'nın batısında, 70-80 metreye ulaşan derin uçurumda sur izine rastlanmamıştır. Kuzey batısında ve kuzeyinde ise kulelerle desteklenmiş yer yer arazinin doğal yapısına uyarlanan sur duvarı, adanın batısına kadar inmektedir. Adanın sırtında bulunan teraslara, yan yana yerleştirilmiş yapılar inşa edilmiştir. Plan özellikleri, duvar örgü teknikleri ve kanalizasyon sistemleri, yapıların M.Ö. III. yüzyıl sonu ile II. yüzyıl başında planlanarak inşa edildiğini ve yerleşime açıldığını göstermektedir. Yapılan araştırmalarda, adadaki yerleşimin bir yangınla son bulduğu ve bölgenin bu felaketten sonra terk edildiği anlaşılmıştır.

Anakarada ise, aks üzerinde doğu batı yönünde uzanan bir cadde mevcut olup, bu caddenin yanlarında, kamu yapıları, aşağı ve yukarı tiyatrolar, Demeter Kutsal Alanı, küçük bir odeon, Aphrodite Tapınağı, Korinth Tapınağı, Roma Mezarı, Agora, Anıtsal Yapı, Hellenistik Stoa, Dionisos Mabedi ve Bizans Kilisesi, Roma Dönemi Bouleuterionu, Propylon ve basamaklı cadde gibi yapı kalıntıları yer almaktadır. Birden çok kült yapısının bulunduğu kutsal alanda yapılan kazı çalışmaları kutsal alana girişin bir kapı yapısı ile sağlandığını ortaya çıkarmıştır. Dört sütunlu bir avlusu olan propylonun kapısı batı cephesindedir ve kapı eşiği yoğun kullanım nedeniyle aşınmıştır. Knidos Antik Kenti içinde yer alan kült yapılarından en ünlüsü, zamanında Knidos Aphroditi'nin korunduğu varsayılan yuvarlak planlı mabettir.

Antik Ege'de bütün sanatçılar Aphrodite'yi anlatabilme çabası içinde olmuşlardır. Bunlardan, ressam Apelles'in "Aphrodite Anadiyomen" adlı tablosunun ve heykeltıraş praxiteles'in "Knidos Aphrodite'si " isimli heykelinin ünü günümüze kadar gelmiştir. M.Ö. IV. yüzyılda yapılan ve Anadolu'nun en önemli eserlerinden biri sayılan Knidos Aphrodite'i henüz bulunamamıştır.

 Knidos Antik Kentinde, Prof.Dr.Ramazan Özgan başkanlığında yapılmakta olan son dönem kazılar, arkeoloji literatürüne Knidos Aphrodite'i adıyla girmiş bu ünlü heykele adandığı düşünülen, Yuvarlak Mabed'in ve doğusundaki altarın işlevini anlamak amacıyla bu bölgede yoğunlaştırılmıştır. Korinth mimari tarzında inşa edilen tapınak ve altarın mimari özellikleri, bu kutsal yapının M.Ö.2. yüzyıla tarihlenmesine neden olmaktadır. Yapının çevresinde bulunan küçük eserler, genellikle Geç Hellenistik ve Erken Roma Dönemlerine tarihlenmektedir. Bu da yuvarlak yapının, Praxiteles'in Aphrodite'i için yapılmadığını göstermektedir. Ayrıca, bu alanda yapılan çalışmalarda açığa çıkartılan Apollon'a ait bir Omphalos ile Dionysos yazısının okunduğu yazıt parçası, bu kutsal mekanın sadece bir tanrıya ait olmadığını göstermektedir. Bu yuvarlak yapının, Praxiteles'in Aphroditesi için inşa edildiğini kanıtlayacak bir somut bir bilgi henüz elde edilememiştir.

Bodrum Kalesi

Kale iki liman arasında kayalık bir alan üzerinde kurulmuştur. Antik Çağ'da önce ada olan bu alan sonraları anakaraya bağlanarak yarımada şeklini almıştır. 1406 - 1523 tarihleri arasında St. Jean Sövalyeleri tarafından inşa edilen kale, kare planlı olup, 180 x 185 metre ölçülerindedir. İç kısımda değişik ülke adları verilmiş kuleler yer almaktadır. Bunlardan en yükseği, deniz seviyesinden 47.50 metre  yükseklikteki Fransız Kulesi'dir.

Bu kuleden başka; İtalyan, Alman, ve İngiliz kuleleri de bulunmaktadır. Kalenin doğu duvarı dışında kalan bölümleri çift beden duvarları olarak takviye edilmiştir. İç kaleye 7 kapıdan geçilerek ulaşılır. Kapılar üzerindeki armalar  haç,  ejder ve aslan figürleri ile süslenmiştir. İç kalede, şapelin altı dahil olmak üzere 14 sarnıç vardır. Kale koruganı, duvarlararası su hendeği, asma köprü ve kontrol kulesi kalenin göze çarpan yerlerindendir.

   Bodrum Kalesi, 19. yüzyıl sonunda kalenin hapishane olarak kullanıldığı dönemde, bir hamam yapısı ile Osmanlı niteliği kazanmıştır. Kale bugün Sualtı Arkeoloji Müzesi olarak kullanılmaktadır. Müze kolleksiyonlarında bulunan eserler Türk Hamamı, Amphora Sergilemesi, Doğu Roma Gemisi, Cam Salonu, Cam Batığı, Sikke ve Mücevherat Salonu, Karyalı Prenses Salonu, İngiliz Kulesi, İşkence ve Katliam Odaları ve Alman Kulesi gibi bölümlerde sergilenmektedir. Ayrıca, 33.5 dönüm genişliğindeki bir arazi üzerine kurulmuş olan kalede, açık mekanlarda da eser sergilemesi yapılmaktadır.

  Çöllüoğllu Hanı

Hisarbaşı Mahallesi'nde olan han, 1719 yılında yaptırılmış, 1738 yılında Abdülaziz Ağa tarafından, Ağa Camii yakınında yaptırılan medreseye vakfedilmiştir. Han, iki katlı, avlulu ve dikdörtgen planlıdır. Alt katı kemerli olup, üst kat bu kemerler üzerine oturmaktadır. Ancak, bunlar oldukça tahrip olmuş durumdadır. Yapıda bol miktarda devşirme malzeme ve moloz taş kullanılmıştır. Yapının alt katı tipik Osmanlı hanlarında olduğu gibi hayvanların bağlandığı açık alanlardan oluşmaktadır. Bunların önü sütunlarla desteklenmekte, sütunların üzerine üst katın sundurması oturmaktadır. Tavan oluklu kiremitli çatı ile kaplanmıştır. Yapı büyük ölçüde, özgün mimari karakterini korumaktadır.

Serçe Limanı Cam Batığı

Sualtı Araştırma Enstitüsü (INA), Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi ile birlikte Türkiye'nin güney kıyılarında bir doğal koy olan Serçe Limanı'nda, 1977 - 1979 yaz aylarında, Ortaçağ'a ait bir batıkta sualtı kazısı yapmıştır. Fatimiler tarafından yönetilen Suriye'nin güney kıyılarından M.S. 1025 yıllarında yelken açan tekne çeşitli yüklerin yanısıra üç ton ağırlığında kırık cam ve mamul cam taşımaktaydı. Cam külçeler Bizans İmparatorluğu'nun sınırları içinde bulunan büyük olasılıkla Kırım ya da Aşağı Tuna yöresindeki bir cam atölyesine sevkedilmekteydi.

İki Latin yelkenle yol alan yaklaşık 16 metre boyundaki bu tekne nehir seyrine uygun altı düz bir yapıya sahiptir. Karinası sağlam kalmamasına rağmen, gemi yapım tarihi yönünden büyük önem taşıyan arkeolojik bir bulgudur. Tekne tasarımında kullanılan geometrik formüllere göre, modern yapım tekniği ile inşa edilmiş en eski örnektir.

Serçe Limanı batığından çıkartılan cam, seramik ve madeni eserler, aynı döneme ait en büyük buluntu topluluğudur. Bu derleme, diğer Ortaçağ İslam kazılarından elde edilen benzer eşyaların tarihlerinin daha doğru saptanmasına katkıda bulunmakta ve İslam Sanatı tarihindeki belli  bir döneme yeni bakış açıları getirmektedir.

Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi Ticari Amphoraları

Müzedeki ticari amphoraların büyük bir bölümü sualtı buluntusudur. Bu amphoralar, sünger avlamak için su altına dalan süngerciler ve kangavacılar tarafından çıkarılarak müzeye armağan edilmiştir. Bunların yanında Sualtı Arkeoloji Enstitüsü (INA)'nün yaptığı sualtı kazılarından gelen amphoralar da bulunmaktadır. Bu kazılar, M.Ö. 1200 Gelidonya Burnu Batığı, M.S. IV. yüzyıl ve M.S. VII. yüzyıl Yassıada Batıkları, M.S. XI. Yüzyıl Serçe Limanı Cam Batığı, M.Ö. III. yüzyıl Hellenistik Batık ve M.Ö. XIV. yüzyıl Kas Batığı kazılarıdır.

 Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi'ndeki ticari amphoralar, dünyanın en büyük amphora kolleksiyonudur. Değişik kökenli amphoraların ancak onda biri, aşağı avlu sundurmasında, yaşayan müzecilik anlayışına uygun olarak sergilenmektedir. Müze kolleksiyonunda bulunan pek çok amphoranın, ne taşındığı ve gemilere istifleniş biçimi, tablolarla desteklenerek gösterilmiştir. Ayrıca sergilemenin sonunda bir Ortaçağ cam dükkanı bulunmaktadır.

Karyalı Prenses

 1989 yılı Nisan ayında, Bodrum girişinde, temel kazısı sırasında bir mezar odası bulunmuş ve Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi uzmanlarınca açılmıştır. Mezar odası içinde günümüze kadar hiç soyulmadan gelen bir lahit ortaya çıkarılmıştır. Lahit kapağı yüzlerce kişinin gözü önünde kaldırılmış ve oldukça iyi durumdaki bir iskeletle karşılaşılmıştır. Mezar odasıyla lahit arasında siyah sırlı yonca ağızlı bir kap (Oinochoe) bulunmuştur. Üç kadeh (60 cc.) şarap alabilen bu sürahi, muhtemelen ölen kişinin en sevdiği kaptır. Bunun yanı sıra lahit içerisinde, bir altın taç, iki altın kolye, altın elbise süsleri, üç yüzük ve iki bilezik bulunmuştur.

Paleoantropologlarca kemikler üzerinde yapılan inceleme sonucunda, iskeletin birden fazla doğum yapan bir kadına ait olduğu ve kadının 40 yaşlarında öldüğü anlaşılmıştır. Buluntular, M.Ö. 360-325 yıllarına tarihlendirilmektedir. "Karyalı Prenses" diye adlandırdığımız bu soylu kişinin Hekatomnos sülalesinin bir üyesi olduğu sanılmaktadır.

 Karya Satrabı Mavsolos, M.Ö. 355'te Milas Labranda kutsal kentinde bir şölen evi (Andron) yaptırmıştır. Prenses'in burada düzenlenen bayramlara katıldığı düşünülmektedir. Karyalı Prenses,  Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi'nde, Mavsolos şölen evi benzeri bir salonda, lahit buluntuları ve yeniden canlandırılmış yüz görünümüyle sergilenmektedir. Şölen evinde, Karyalı Prenses altın süslemeli uçuşan elbisesiyle konukları karşılamakta, nedimesi yonca ağızlı sürahiden şarap sunmakta, lahidin başında tütsü yakılmakta ve bir zamanlar kutsallığına inanılan, kahin yılan balıkları, dönemine ait unutulmuş bir geleneği tekrar yaşatmaktadır.

Anadolu'da her yıl birçok kazı yapılmakta, yüzlerce mezar ortaya çıkarılmaktadır. Buluntular, yaşayan müzecilik anlayışıyla, çok az müzede değerlendirilebilmektedir. Dünya müzeciliginde ilk defa, Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi, Karyalı Prenses Salonu'nda, ziyaretçiyi, zaman tünelinden geçer gibi 2400 yıl önceye götürmekte ve tüm duyulara hitap ederek geçmişi yaşatmaktadır.

M.S. 7.Yüzyıl Doğu Roma Gemisi

Sünger avcısı Kaptan Kemal Aras tarafından 1958 yılında bulunan gemide, 1961-1964 yılları arasında Pennsylvania Üniversitesinden Prof.Dr. George F.Bass başkanlığında Türk ve Amerikalı uzmanlardan oluşan bir ekip kazı çalışmaları yapmıştır. Kazı sonucu çıkarılan eserler 30 yılı aşkın bir süredir Bodrum Kalesi'nde korunmaktadır. Geminin kıç bölümü Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi ve INA uzmanlarının çalışmalarıyla 1:1 ölçeğinde yapılmış ve böylece dünya müzeciliğinde ilk kez, gemi ve batık bir arada sergilenebilmiştir.

Halikarnassos

Antik Çağ'ın en ünlü kentlerinden biri olan Halikarnassos'un, M.Ö. 11. yüzyılda kurulduğu tahmin edilmektedir. Kent Dor Kolonistleri tarafından kurulmuş olmasına karşın, tam bir iyon kenti görünümündedir.

M.Ö. 5. Yüzyılda Pers Satrabı Mavsolos, Halikarnassos'u Karya Bölgesi başkenti yapmış ve halkı üç büyük kentte oturmaya mecbur etmiştir. Bu sehirler Halikarnassos, Myndos ve Theangela'dır. Mavsolos'un 353 yılında ölümünden sonra yerine karısı ve kız kardeşi Artemisia geçmiş ve kocası adına Dünyanın Yedi Harikası'nden biri sayılan mezar anıtını tamamlamıştır.

M.Ö. 129'a kadar bağımsız kalan kent, bu tarihten itibaren Roma'nın Asia Eyaleti'ne bağlı küçük bir şehir olarak varlığını sürdürmüştür. M.S. 14. yüzyılda kısa bir süre Türklerin elinde kalmış, 1402 yılından sonra St. Jean sövalyelerine verilmiştir. Bodrum 1523 yılında Kanuni Sultan Süleyman'ın Rodos seferi sırasında Osmanlı İmparatorluğu'na bağlanmıştır.

 

Halikanassos Tiyatrosu

Halikarnassos antik kentinin kuzeyinde yer alan ve, M.Ö. 4. yüzyıla tarihlenen görkemli bir yapıdır. Roma İmparatorluk Çağı öncesi tiyatrolarının tüm özelliklerini taşıyan tiyatro 3 bölümde ele alınabilir.

1- Kavca : Oturma kademeleri ana kayaya atnalı şeklinde oyularak biçimlendirilmiş ve üzeri mermerle kaplanmıştır. Oturma sıraları ortadan yatay olarak geçen bir yolla enine ikiye ayrılmıştır. Alt bölümü sağlam bir biçimde günümüze kadar gelmiş olan kavcanın, üst bölümü ise doğa ve insanların yaptığı tahribat nedeniyle harap bir durumdadır. Oturma sıraları ayrıca dikine 11 merdivenle 12 bölüme ayrılmaktadır. Bu yatay ve dikey geçişler tiyatronun dolup boşalmasında kolaylıklar sağlamak üzere yapılmıştır. Eldeki verilere göre alt bölümde 30, üst bölümde 25 olmak üzere toplam 55 sıra bulunmaktadır. Bu özelliği nedeniyle tiyatronun 12000-13000 kişi kapasiteli olduğu düşünülebilir. Oturma bölümünün yarım daireden büyük olması, Erken Çağ Tiyatrolarının karakteristik bir özelliğidir.

2-Orkestra bölümü : Tiyatronun ortasında yer almakta olup, oturma sıraları bölümüne uygun olarak yarım daireden daha büyük bir biçimde yapılmıştır. Antik Çağ'da oynanan oyunları, şarkılarla ve bir çeşit kareografi ile destekleyen koro, bu bölümde yer almıştır. Ortada oturma sıralarının hemen önünde yer alan sunak, Anadolu'da ortaya çıkmış bir tanrı olan Dionysos'a yapılan sunular için inşa edilmiştir. Roma Çağı'nın sonlarına doğru, gladyatör dövüşleri ve vahşi hayvan dövüşleri yapılan bu alanda, seyircileri dövüşçülerden ayıran korkuluk levha kalıntılarını görmek mümkündür.

 

     3- Sahne Yapısı : Tiyatronun güney kısmında yer alan bu bölüm, at nalı biçimindeki oturma bölümünün açık kısmını kapatacak biçimde inşa edilmiştir. Dikdörtgen planlı olan yapı, İki katlı olup, orkestraya bakan kısmında bir sahne önü podyumu bulunmaktadır. Bu bölümün arka tarafındaki duvar üzerinde oynanacak oyuna göre değişen portatif dekor levhalarının asıldığı oyuklar görülebilmektedir. Sahne yapısındaki kapılar oyunda yer alan oyuncuların ve protokolün kullandığı kapılardır. Sahne binası ile oturma bölümü arasında yer alan paradokslar yani girişler izleyicilerin giriş ve çıkışlarına ayrılmıştır. Tiyatro, kazı ve onarımının tamamlanabilmesi için Bosav Vakfı'na tahsis edilmiştir.

Mavsoleion

Antik Dünya'nın bilinen 7 harikasından biri olan Mavsoleion, antik adı Halikarnassos olan Bodrum İlçesi'nde bulunmaktadır. M.Ö. 350 tarihinde, eskiden de mezarlık olarak kullanılan bir alanda, Karyalı Pers Satrabı Mavsolos tarafından inşaatına başlanmış, ölümü üzerine kız kardeşi ve aynı zamanda karısı olan Artemisia tarafından bitirilmiştir. Anıt 105 mt. X 242 mt. boyutundaki bir teras üzerine yapılmıştır. Antik Çağ'da yaşamış olan yazarlar bu anıtın mimarının Pytheos olduğunu yazarlar. Ayrıca bu görkemli anıtı süsleyen kabartmaların da o dönemde yaşamış olan en ünlü heykeltraşlardan Leokhares, Bryakuis, Skopas ve Timotheos tarafından yapıldığı gene antik yazarlardan öğrenilmektedir.

Anıtın temelleri, kayaya oyularak oluşturulan yaklaşık 5 metre derinlikteki bir çukur içine oturtulmuştur. Antik kaynaklara göre, tepedeki basamaklı çatısı ile birlikte yaklaşık 50 metre yüksekliğinde olan anıtın, yukarı kısmında dört yanı çevreleyen 36 sütundan oluşmuş bir sütun sırası bulunmaktadır. Tepede 24 basamaklı bir çatı, en üstte de dört atlı bir araba ve arabanın içinde de Mavsolos ve Artemisia'nın heykelleri yer almaktadır. Çatının en alt basamağı üzerinde koruyucu aslan heykelleri bulunduğu belirtilmektedir. Sütunlar arasında heykeller bulunan sütun sırasının altında yapının gövdesi üzerine de ünlü Amazon Frizi yerleştirilmiştir. Anıtın tamamı yeşil taş bloklarla inşa edilmiş olup, dış yüzü beyaz mermer ve mavimsi kireç taşıyla kaplanmıştır.

Uzun yıllar doğa ve insan tahribatına karşın ayakta duran mezar anıtı M.S. 1304 yılında tüm Batı Anadolu'yu sarsan depremle yıkılmıştır. 1846'da Lord Stratford'un ve 1857-1862 yılları arasında Newton'un sürdürdüğü kazılarda ortaya çıkan eserlerle, 19. yüzyıl başlarında St. Jean Şövalyeleri'nin kaleyi yaparken duvarda kullandığı eserler Newton tarafından İngiltere'deki British Museum'e götürülmüştür. Frizinden iki orjinal parça da Mavsoleion anıtı alanındaki müzede bulunmaktadır.

1966-1972 yılları arasında Danimarka Aarhus Üniversitesinden Prof. Dr. Kristian Jeppesen başkanlığındaki Danimarkalı kazı kurulu burada bilimsel arkeolojik kazıları sürdürmüş ve şimdi elimizde olan değerli arkeolojik bilgileri oluşturmuştur. Yine Prof. Dr. Kristian Jeppe-sen'in bilimsel ve maddi katkılarıyla bu alanda küçük bir müze yapısı oluşturulmuş ve 1982 yılında ziyarete açılmıştır.

Müzenin kapalı bölümünde, Mavsoleion'a ilişkin ayrıntılı bilgiler, Mavsoleion'un tarihinin aşamaları ve günümüzde yapılan arkeolojik araştırmaların evreleri ve buluntuları izlenebilmektedir. Yarı açık kısımda ise, halen British Museum'da bulunan friz kabartmalarının alçı kopyalarını görmek mümkün olmaktadır. Ayrıca bu bölümde bir kısım mimari ayrıntılar da buluntular ışığında sergilenmeye çalışılmıştır. Müze yapısında önümüzdeki yıllarda bir revizyon ve sergilemede yeniden düzenleme çalışmaları planlanmaktadır. Bu çalışmalar sonucunda orijinali British Museum'da bulunan tüm yontuların 1/1 kopyaları müzede sergilenebilecektir.

Pedesa (Gökçeler)

Bodrum'un kuzeyinde yer alan bu Leleg yerleşmesi, M.Ö. 6-5. yüzyıllarda önemli bir merkez olarak karşımıza çıkmaktadır. Pedesa, sur duvarları ile çevrili kulelerle takviye edilmiş, tepede iç kalesi bulunan bir kent konumundadır. Dini bir merkez olan şehrin Athena Tapınağı sur duvarları dışındadır. Pedasa çevresinde büyük bir mezarlık alanı vardır. Burada gömülmek bölge halkı için bir onur sayılmıştır.

Mindos (Gümüşlük)

Mindos, önce Lelegler tarafından Bozdağ Doruğunda kurulmuş, daha sonra ise Mavsolos zamanında sahile taşınmıştır. Surlarla çevrili kentin korunaklı bir limanı bulunmaktadır. Bizans Dönemi Kilisesi, suyun içinde kalan dalgakıran ve kule kalıntısı bugün göze çarpan kalıntılar arasındadır. M.Ö. 44'de Sezar'ın katilleri Brutus ve Cassius, Mindos'u karargah olarak kullanmışlardır.

Caunos

Bodrum, Marmaris, Fethiye, Köyceğiz ve Dalyan’dan tutulan teknelerle veya tekne turları ile gidilebilen Caunos, Köyceğiz Gölünü Akdeniz’e bağlayan Dalyan Kanalı’nın (Antik ismi Colbis) hemen kenarında kurulmuş bir antik liman kentidir. Mitolojik metinlerde, Miletos’un oğlu Caunos tarafından kurulduğu belirtilen kentin tarihi, arkeolojik buluntulara göre M.Ö. 10. yüzyıla kadar gitmektedir. M.Ö. 4 yüzyılda yaşayan coğrafyacı Skylaks, Caunos’un bir Karya kenti olduğunu belirtmektedir. Ancak; tarihçi Heredot, Caunosluları değişik geleneklerinden dolayı Karya ve Likyalı’lardan ayrı tutmaktadır. Diğer taraftan; ele geçen yazıtlardan, Caunos dilinin Karya diline çok benzemekle birlikte, değişik öğeler  taşıdığı anlaşılmaktadır.

Caunos, Akropol ve aşağı şehirlerden oluşmaktadır. Kurulduğu yıllardan beri liman kenti olan bu ören yerinde Arkakik, Klasik, Hellenistik, Roma ve Bizans Dönemlerine ait yapı kalıntıları mevcuttur. Diğer taraftan ören yerinin kuzey yönündeki sarp kayalara oyulmuş kaya mezarları da ilgi çeken ögeler arasındadır.

 Yaklaşık 150 m. yüksekliğindeki akropolün güney yamaçları sarp kayalıktır. Kuzey ve batı kesimlerinde, Orta Çağ'dan kalma kulelerle destekli bir sur duvarı görülür. Akropol’e göre daha aşağıda yer alan uzun sur duvarı ise Antik limanın (Sülündür Gölü) kuzeyinden başlayıp önce kuzeye, sonra kuzey-doğuya uzanarak devam etmektedir.

Caunos ören yerinde en ilgi çekici yapılardan biri de tiyatrodur. Doğu kesimi kayalara oyulmuş yarım daireyi aşan biçimi ile Grek tipinin bir örneğidir. Tiyatronun batısında Bazilika tipinde bir kilise yer almaktadır. Kilisenin batısında ise Roma Dönemine ait bir hamam bulunmaktadır.
 

2.2 - İnanç Turizmi

Muğla Kurşunlu Camii 

 

Esseyit Sucaadin tarafından 1493 yılında yaptırılan cami, merkezi planlı ve büyük kubbelidir. Yanlardaki iki küçük kubbesi, Hacı İbrahim Ağazade Hamdi Bey tarafından onarılırken kaldırılmıştır. Bu onarım sırasında kubbenin kurşunları yenilenmiş, nakışları Rodos'tan getirilen boyalarla işlenmiştir. Camiye 1900 yılında Şerif Efendi tarafından son cemaat yeri eklenmiştir.

Hacı İlyas Camii

Milas Merkez Hacı İlyas Mahallesi'nde bulunan cami, Menteşeoğulları zamanında, 1330 yılında Şucaaddin Orhan Bey tarafından yaptırılmıştır. Tek mekanlı bir ibadet alanı ve önünde üç bölümlü son cemaat yeri bulunmaktadır. Kubbeleri ve çatısı oluklu kiremitle örtülüdür.

Ulu Camii

Hocabedrettin Mahallesi'nde bulunan cami 1378 tarihinde inşa edilmiş olup, Milas'ın en büyük camisi durumundadır. Yan duvarları büyük payandalarla desteklenmiş olan caminin yapımında bolca devşirme malzeme kullanılmıştır. Plan itibariyle, kıble duvarına dikey iki paye sırası ile üç sahına ayrılmıştır. Sekiz köşeli olan soldaki birinci payeden başka bütün payeler kare kesitlidir. Sağ ve orta sahın, beşik, sol sahın ise çapraz tonozla örtülüdür. Sol sahın tonozları kemerler vasıtası ile doğrudan doğruya duvarlara istinat ettiği halde sağ sahını örtenler kısa destekler üzerine oturur. Orta sahında mihrabın önünde dışı kurşunla kaplı bir kubbe bulunmaktadır. Ulu Cami, düz bir çatıdan tonoza ve tonozdan kubbeye geçişin temsil edildiği iyi bir örnektir. Üst örtüsü kiremitli kırma çatıdır.

Firuzbey Camii

Merkez, Firuzpaşa Mahallesi'nde olup, Menteşe Valisi Hoca Firuz Bey tarafından 1394  yılında yaptırılmıştır. Ters "T" planlı olan caminin bahçesinde medrese odaları yer almaktadır. Kubbe üzeri kurşunla kaplı olduğundan halk arasında Kurşunlu Camii olarak da bilinmektedir. Giriş portalı, son cemaat yeri, kemer ve kemer araları, mihrap, minber ve pencereleri çok güzel taş işçiliğine sahiptir. Giriş portalı ve pencere üstlerinde kırmızı beyaz taş kullanılmıştır. Mihrap mukarnaslarla, arabesk ve sülüsle yazılmış Kuran ayetleri ile bezenmiş olup iki yanında döner sütunceler bulunmaktadır. İbadet mekanındaki kubbe ise kalem işi süslemelidir.

Belen Camii

Muhtemelen 14. yüzyıl yapısı olup, şehrin ortasındaki Hisarbaşı tepesinde bulunmaktadır. Plan bakımından Ulu Camii'ye benzemekte olup, üçerli iki sıra sütunla üç sahına ayrılmıştır. Giriş kapısı kuzey cepheden olup, batıda daha küçük bir yan kapısı bulunmaktadır. Duvar örgüsü tuğla-taş karışımı, üzeri ahşap tavanlıdır. Minaresi 1811 yılında Abdülfettah Oğlu Ömer Ağa tarafından yaptırılmıştır.

Ağa Camii

Hacıapti Mahallesi'nde bulunan cami, Abdülaziz Ağa tarafından 1737 yılında yaptırılmıştır. Dikdörtgen planlı olan cami, son cemaat yeri ve kırma çatısı ile basit bir yapıdır. Minaresi 1885 yılında Refia Hanım tarafından yaptırılmış olup, cami ile aynı yerdeki medrese günümüzde tamamıyla ortadan kalkmıştır.

Ahmet Gazi Medresesi ve Türbesi

Kapısı üzerindeki kitabeye göre 1375 yılında Ahmet Gazi tarafından inşa ettirilen medrese şehrin en sağlam kalmış abidelerinden biridir. 9.10 x 12.50 metre ölçülerinde bir avlunun etrafında sıralanmış on odayı ihtiva eden bu medreseye, Gotik mimarisi tarzında yapılmış güneydeki anıtsal kapıdan bir eyvan vasıtasıyla girilir. Kapının tam karşısında Ahmet Gazi'nin üzeri yüksek bir kubbe ile örtülü türbesi yer almaktadır. Türbe, Gotik hatlar ihtiva eden sivri bir kemerle medrese avlusuna açılmaktadır. Bu kemerin dış köşelerinde bayrak tutan iki aslan kabartmasından sağdakinin elindeki bayrakta Ahmet Gazi'nin ismi yazılıdır. Kuzeydeki küçük kemerli kapı türbeden medrese dışına geçit vermektedir. Türbenin içinde Ahmet Gazi'nin mezarının benzeri olan ikinci mezarın kime ait olduğu kesin olarak tespit edilememiştir.

Üzeri beşik tonozla örtülü medrese odaları loş ve küçüktür. Her odanın bir ocağı, iki veya üç dolabı bulunmaktadır. Odaların damı toprakla örtülerek ayazlık haline getirilmiştir. Buraya iki yandaki koridorlar ve merdivenler vasıtası ile çıkılır. Kubbesi kiremitle örtülü olan türbenin sağında ve solundaki büyük odaların üzerinde, ikinci katta günümüzde harap durumda olan birer oda bulunmaktadır.

Medresenin cephesi, doğu duvarı, batı duvarının cepheden itibaren 6 metresi, avluya bakan iç duvarlar, koridorlar ve kapı içleri kesme küfeki taşı ile kaplanmıştır. Kuzey tarafında batı duvarının yarısı ile medrese odalarında kaplama olmadığı gibi sıva da yoktur. Medrese inşaatının bitiminden sonraki bir tarihte türbenin doğusundaki odanın dış duvarına bitişik olarak, aynasında karşılıklı iki aslan kabartması olan kemerli küçük bir çeşme ilave edilmiştir. Avlunun ortasındaki dört köşe mermer döşeme vaktiyle burada şadırvan olduğunu göstermektedir.

Aşağı Kilise (Panayia Pirgiotissa Kilisesi)

 Kaya Köyü sınırları içerisinde bulunan kilise, büyük oranda ayakta olup, yakın zamana kadar kullanılmıştır. Kilisenin naosuna, kuzey yönden açılan giriş kapısının önündeki mozaik üzerinde 1888 tarihi okunmakta olup, bu tarihin onarım tarihi olduğu tahmin edilmektedir. 4 nefli olarak inşa edilmiş olan kilisede, nefler ortada beşinci bir nef yerine geçecek bir kubbe ile kuvvetlendirilmiştir. naos kısmına biri narteksten, diğeri kuzey yönde bulunan iki kapı ile girilmektedir. Kuzey yöndeki kapının ahşap olan orjinal kanatları, halen Fethiye Müzesinde sergilenmektedir. Hz. İsa ve 12 havarisinin fresklerinin büyük bir bölümü korunmuş durumdadır.

Yukarı Kilise (Taxiarthis Kilisesi) 

Kaya Köyünde bulunan kilisenin inşa tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte, Aşağı Kilise'den daha önce yapıldığı tahmin edilmektedir. Beş nefli olan kilisede üst örtüyü duvarlarla birlikte inşa edilmiş yarım sütunlar taşımaktadır. Kilisenin içi, dışa göre daha fazla tahrip olmuştur. Apsis ile naos arasındaki bölme tamamen yıkılmıştır. Atriuma göre çok daha küçük çakıl taşları ile oluşturulan taban mozaiği kısmen tahrip olmasına rağmen özgünlüğünü yitirmemiş durumdadır.

Gemiler Adası Kiliseleri 

Kaya Köyü, Gemiler Adası üzerindeki M.Ö. 5.yüzyıla ait yoğun kalıntılar arasında dört büyük kilise ve bir çok şapel bulunmaktadır. Adanın zirvesinde bulunan iki büyük kilise ile doğu yönde yer alan kiliseyi birbirine bağlayan üzeri tonozlu, yaklaşık 80 m. uzunluğundaki tünel ilginç bir görünüm oluşturmaktadır. Bölgede araştırma yapan Japon Heyeti bu yapı grubunun özel bir dini seromoni ile ilgisi olabileceğini tahmin etmektedir. Kiliseler planları itibari ile kısmen korunmuş bir durumda olmasına rağmen, duvar ve üst yapı elemanları büyük oranda tahrip olmuştur.

 

 

2.3 - Deniz Turizmi

 

  

Bodrum

Güvercinlik, Torba, Gölköy (Kadiyanda), Türkbükü, Gündoğan (Farilya), Yalıkavak (Pasanda), Gümüşlük (Myndos), Kadıkalesi (Pedasos), Turgutreis, Akyarlar, Karaincir, Bağla, Yahşi-Ortakent yalısı, Bitez, Gümbet, Bardakçı (Salmakis), Salih adası, Adaboğazı, Orak Adası ve Kara Ada, doğal güzellikleri ve nefis kumsalları ile mutlak surette görülmesi gereken bölgelerdir.

Mavi Yolculuk

Uzunluğu 1100 Kilometreyi aşan kıyı şeridinde, billur mavisi bir deniz ve sık çam ve günlük ağaçlarının içiçe geçtiği tabiat harikası koylara sahip Muğla ilinde Bodrum, Marmaris ve Fethiye Limanlarından başlayan "Mavi Yolculuk” turu, gerçek bir doğaya dönüş olarak nitelendirilebilir.

Bodrum’dan kiralanan bir tekne ile veya iştirak edilen bir turla, Gökova, Knidos, Palamutbükü, Mesudiye, Datça, Bozburun, Çiftlik, Kumlubük, Turunç, Marmaris, Ekincik, Göcek, 12 Adalar, Hamamkoyu, Katrancı, Fethiye, Ölüdeniz, Kıdrak, Patara, Kalkan ve Kaş koylarına yapılan yolculuk tam bir serüven haline gelebilmektedir.

Dalaman

Dalaman’ın dağlık ve ormanlık kesimleri, yayla ve av turizmi açısından son derece elverişli koşullar sunmaktadır. Kıyı şeridinde ise "Mavi Yolculuk" güzergahının en güzel köşeleri olan Sarsala, Büngüş, Poruklu, Akbükü, Boynuzbükü, Taşyaka, Sıralıbük, Hamamlar ve Kurşunlu bulunmaktadır.

Datça

Kargı, Palamutbükü ve Mesudiye koyları, Datça Yarımadasının görülmeye değer en güzel yerlerdir.

 

Fethiye

Fethiye Körfezinde 12 adalar olarak bilinen pek çok ada ve adacıklar bulunmaktadır. Bunların başlıcaları Şövalye, Kızılada, Tersane, Domuz, Katrancık, Yassıcılar, Göçek, Delikli, Gemiler, Şeytanlık ve Karacaören adalarıdır. Adalara ulaşım günlük tekne turlarıyla sağlanmaktadır.

Çalış Plajı :Kent merkezine 5 kilometre mesafede, Şövalye Adası karşısındadır. 4 km’lik kumsal boyunca Oteller, Pansiyonlar, Kampingler ve Restaurantlar bulunmaktadır. Çalış Plajı, yeryüzünde gün batımının en güzel izlendiği yer olarak nitelendirilir.

Değirmenbaşı : Fethiye’ye 7 kilometre uzaklıkta, Fethiye-Üzümlü karayolu üzerinde bulunmaktadır. Sık çam ağaçları, yılın her mevsimi akan deresi, güzel kameriyeleri, salıncakları ve nilüfer çiçekleri ile bezeli havuzlarıyla şirin bir orman içi dinlenme yeridir. Geleneksel Hıdırıllez şenlikleri her yıl burada yapılır.

Ölüdeniz : "Tanrının Dünyaya bağışladığı Cennet” olarak nitelendirilen Ölüdeniz, 3 kilometrelik bir kumsala sahip bulunmaktadır. Ölüdeniz'de, açık ve koyu mavinin, açık ve koyu yeşil ile iç içe girdiği bir renk armonisi içinde yüzmenin doyumsuz mutluluğu tadılabilir. Yılın on ayı ılık ve durgun suyu ile doğal lagün görünümündeki Ölüdeniz; yerli ve yabancı turistler tarafından en çok tercih edilen yerlerden birisidir.

Fethiye’ye 14 kilometre uzaklıktaki Ölüdeniz ile Belcekız Plajını, Kumburnu birbirinden ayırır. Belcekız’daki çok sayıda pansiyon, kamp, motel ve restaurant yılın her mevsimi hizmete açık bulundurulmaktadır.

Çam ağaçları ile kaplı tertemiz kumsalı ve berrak denizi ile Kidrak buraya 3 km uzaklıktadır.

Göcek : Fethiye’ye 30 kilometre uzaklıkta, Muğla karayolu üzerinde, şirin bir balıkçı köyü görünümünde, dünya güzeli bir dinlenme yeridir. Muhteşem doğası, tertemiz, pırıl pırıl denizi, enfes havası ile özellikle yatçılar için ideal bir limandır.Son yıllarda sayıları hızla artan modern konaklama tesisleri ve marinası ile eşsiz bir turizm cenneti olma yolunda olan Göcek, Dalaman Havaalanı’na 20 km. mesafededir.

Saklıkent : Fethiye’ye 50 kilometre mesafede, Muğla-Antalya il sınırını teşkil eden Karaçay deresi kenarında, uzunluğu 18 kilometre yüksekliği yer yer 600 metreyi bulan muhteşem bir kanyon içine gizlenmiş eşsiz bir doğa harikasıdır.

Günlük (Küçük Kargı): Fethiye’ye 18 kilometre uzaklıkta, Muğla karayolu üzerinde bulunan koy dünyada eşine az rastlanan, güzel kokulu ve sık ”Günlük Ağaçları”yla bezenmiştir. Pek çok hastalığın (Kaşıntı, Astım, Bronşit, Ülser ve Mide rahatsızlıkları) tedavisinde ve parfümeri sanayiinde kullanılan Sığla Yağı, günlük ağacının salgısıdır.

Köyceğiz

Ekinci Koyu : Köyceğiz’in güneybatısında, 40 kilometre uzaklıkta olup, karadan ve denizden her zaman ulaşmak mümkündür. Doğal bir yat limanı olan Ekinci Koyu'na günde ortalama 50-60 yat demirlemektedir. Mavi yolculuğun en önemli duraklarından biri olan koy, plajı ve kumu ile ziyaretçilerin ilgi odağı olmaktadır.

 

Marmaris

Günlücek Milli Parkı ve Orman İçi Dinlenme Yeri , Yalancı Boğaz, Cennet Adası, Akvaryum, İçmeler, Turunç, Kumlubük, Kadırga Köyü, Çiftlik Köyü, Bozukkale, Bozburun, Hisarönü, İngiliz Limanı, Söğüt ve Gelibolu Marmaris'in mutlaka görülmesi gereken turizm merkezleridir.

        

Ortaca

İztuzu : Çam ormanları ile iç içe kumsalı, temiz mavi denizi ve bol güneşinin yanı sıra, dünyada nesli tükenmekte olan Caretta Caretta kaplumbağalarının üreme ve barınma alanı olması ile dünya çapında üne kavuşmuştur.

 

Ula

Gökova : 600 metre yükseklikteki Muğla platosundan karayolu ile Gökova’ya inilirken, Sakartepe geçidinden deniz seviyesindeki Gökova’yı yüksekten seyretmek ziyaretçilere unutulmaz anlar yaşatmaktadır.

Turizm sezonda her gün Gökova’dan Bodrum ve Marmaris'e tekne turları düzenlenmekte olup körfezin hemen ucunda, Akyaka köyündeki iskeleden kalkan teknelerle yeşil ile mavinin kucaklaştığı  koyları  görmek mümkün olmaktadır.

 

 

2.4 - Yat Turizmi

 

Yatçılık

Muğla 1124 kilometre kıyı şeridi ve 100’e yakın sayıdaki koylarıyla yatçıların özellikle tercih ettikleri dinlenme ve uğrak yerleri arasındadır. Muğla’da yolculuk, Kleopatra’nın özel plajına, Kaunos’un edebi ateşine ve eski uygarlıkların yüzlerce arkeolojik kalıntısına götüren bir zaman tüneli niteliğinde olup aynı zamanda ziyaretçilere kara yerine deniz perspektifinden tarihi deneyim kazandıracaktır.

Ayrıca Muğla'da yapılacak yatçılık faaliyetleri, yatçılar ile kıyı kasabalarının sevimli ve konuksever halkı ile yararlı bir  kültürel etkileşim imkanı sağlayacaktır.

Marinalar

Muğla, Bodrum, Datça, Marmaris, Göcek, Fethiye ilçeleriyle, Ege ve Akdeniz kıyılarında en donanımlı marinalarına sahiptir.  Dalaman, Bodrum-Milas, Havaalanları tüm Türk Marinaları'na süratli bağlantı kurabilmekte kolay bir uçuştan sonra  deniz yolculuğuna başlanabilmektedir.

 

Guletler

Yörede imal edilen ahşap teknelere Gulet denilmektedir. Guletler, Bodrum’da, Datça’da, Marmaris’te ve özellikle Bozburun’da yöre ustaları tarafından yapılmaktadır. Bodrum’da, geleneksel hale getirilen yelkenli gulet yarışları, kasım ayında yapılmaktadır.

Uluslararası Yat Haftası ve Yarışları

Marmaris’te Uluslararası Yat Kulübü tarafından düzenlenen hem yaz başında hem de yaz sonunda 500 dolaylarında yabancı yatçının katıldığı, bareboat denilen fiberglas yatların yarıştığı bir dizi etkinliktir.

 

2.5 - Yayla Turizmi

 

Köyceğiz Ağla Köyü Yaylası

Köyceğiz'in doğusunda yer alan yaylaya, 4 kilometresi asfalt, 8 kilometresi stabilize olan toplam 12 kilometrelik bir yol ile ulaşılmaktadır. Asırlık çam ve çınar ağaçları, meyve ve sebze bahçeleri ile içice olan yayla köyü, yerel halk tarafından yoğun olarak tercih edilen bir dinlenme merkezidir. Kır kahvesi, lokanta, PTT acentası, market, kasap gibi günlük ihtiyacı karşılamaya yönelik birimlerin sezon boyunca hizmet verdiği köyde, ağustos ayının 13'den sonraki ilk perşembe günü 'Mahya Şenlikleri' yapılmaktadır. Yayla ile Çiçekbaba Yaylası arasındaki 18 kilometrelik alan, fiziki özellikleri itibariyle trekking için elverişli koşullar sunmaktadır.

 

Fethiye Karabel ve Kuyucak Yaylaları

Yaylaya, Fethiye - Korkuteli - Antalya karayolunun 49. kilometresinden güneye dönülerek 3 kilometrelik stabilize yolla ulaşmak mümkündür. Hiç yapının bulunmadığı, tamamen bakir olan yayla; dağ çayırları, kır çiçekleri, sedir ve asırlık ardıç ağaçları ile kaplıdır. Anadolu'da yayla geleneğini yüzyıllardır sürdüren Yörükler, yüksekliği 1.300 metre olan bu bereketli yaylada, kıl çadırlarını kurarak  hayvanlarını otlatmaktadırlar.

 

Baba Dağı

Yaylaya, Fethiye'den - Ölüdeniz'e giden asfalt yolun 6. kilometresinden güneydoğu istikametine dönülerek çam ormanları içinden geçen 17 kilometrelik dağ yolundan ulaşılmaktadır. 1.950 metre yüksekliğindeki Baba dağı, yamaç paraşütü sporu için uygun fiziki yapısı ile, bu sporu yapan sporcular tarafından en çok tercih edilen yerlerin başında gelmektedir. Mayıs ayı sonunda doğal ortamda yetişen kırmızı renkli Toros Lalelerinin ve diğer kır çiçekleri süslediği Baba Dağı Muğla'nın ve Türkiye'nin mutlaka ziyaret edilmesi gereken doğal cennetlerinden birisidir.

Dokuzgöl Yaylası

Fethiye'nin 25 kilometre güneydoğusunda bulunan yayla köyüne, yaz aylarında, günün belirli saatlerinde Fethiye'den kalkan minibüslerle ulaşmak mümkündür. Fethiye halkının ve civar köylerden gelen yörüklerin yaz tatillerini geçirmek amacıyla tercih ettikleri yerlerden birisi olan Dokuzgöl Yaylası, tamamen bakir olan ormanları temiz havası ve zengin doğası ile görülmeye değer bir yayladır.

Gökçukuru Yaylası

Kavaklıdere İlçesinin güneydoğusunda bulunan yaylaya, orman içinden geçen 14 kilometrelik stabilize bir yolla ulaşım sağlanmaktadır. 1.700 metre yükseklikte bulunan yayla,  çam ağaçları, dağ çayırları ve kır çiçekleri ile kaplıdır. Doğal ortamda yetişen Toros Lalelerinin (kırmızı ve ebruli renkli) bulunduğu yaylada, Kavaklıdere İlçesinde üretilen bakır elsanatlarından hediyelik eşya satın almak da mümkündür.

        

Yerküpe Yaylası

Menteşe Beldesi'nin güneydoğusundaki yaylaya, 8 kilometrelik stabilize yolla ulaşılmaktadır. Ayrıca beldeden ulaşım aracı bulunabilmektedir. Çam ormanları ve çınar ağaçları ile çevrelenmiş olan yaylada yöre halkının kullandığı basit yayla evleri bulunmaktadır. İçinde sarkıt ve dikitlerin bulunduğu, iki çıkışı olan yeraltı mağarası da yaylaya farklı bir özellik vermektedir.

Öteyaka Yaylası

Menteşe Beldesi'nin kuzeybatısındaki yaylaya 4 kilometrelik stabilize yolla ulaşılmaktadır. 900 metre yüksekliğindeki yayla çam ormanları ile çevrelenmiştir. Meyve ağaçları ve sebze bahçeleri ile bütünleşmiş yayla evleri, taş ve ahşap malzemeden yapılmıştır. Yaylada yöre halkı tarafından dokunan ünlü Menteşe halılarından satın almak mümkündür.

 

2.6 - Spor Turizmi

Yamaç Paraşütü

Muğla İli hudutları dahilinde, yükseltisi 1500 metrenin üzerinde olan, 10 civarında dağ bulunmaktadır. Bunlardan ikisi Köyceğiz, 8’i de Fethiye İlçe sınırlarındadır. Yamaç paraşütü denince akla ilk gelen yer ise Babadağ’dır. Muğla’nın, şirin kasabası olan Ölüdeniz’de yapılan yamaç paraşütü, yöreye macera hevesi ile gelen yerli yabancı turistlerin vazgeçilmez tutkusu halindedir. Hem doğal güzellikleri hem de rüzgarın uygunluğu dolayısı ile bölge, yamaç paraşütü için eşsiz bir fiziki yapıya sahiptir.

Yüksekliği 1950 metre olan Babadağ'dan yapılan atlayış sonrası, yükseklik 2800 metreye kadar çıkmaktadır. Daha sonra bulutların arasından  süzülerek, Ölüdeniz’e inilir. Muğla’da yamaç paraşütü ile Tandem Uçuşu yaptıran 7 seyahat acentesı bulunmaktadır. Bu sayede yaz aylarında takriben 10.000 kişi uçuş yapabilmektedir.

Avrupa’da 150.000 dolaylarında lisanslı yamaç paraşütçüsü vardır. Bu  sporcular kendi başlarına ya da gruplar halinde, özellikle turist yoğunluğunun az olduğu aylarda gelmeyi tercih etmektedirler.  Ölüdeniz’de, yılın yaklaşık 300 gününde, fiziki koşullar ve hava şartları, bu sporun yapılabilmesine olanak sağlamaktadır.

  

Rafting

Muğla İlinde bu spor, Türkiye’nin en elverişli ırmağı olan Dalaman Irmağında yapılmaktadır. Nisan ve Mayıs aylarında karların erimesi ve artan su debisi ile yöredeki yerli ve yabancıların en az bir kez denedikleri heyecanlı bir etkinliktir. Geçtiğimiz yıllarda Almanya ve Avusturya rafting milli takımları ülkemize gelerek çalışmalarını Dalaman Çayı’nda yapmışlardır.

Dalaman bölgesinde, üç seyahat acentası tarafından yapılan turların, tehlikesiz ve eğlenceli olması, tercih edilme sebeplerinin başında gelmektedir. Akarsu sporları ile uğraşan otoriteler, Türkiye'de bu tür etkinlik yapılan akarsulardan, tehlike derecesinin en az olanının Dalaman Çayı olduğu belirlenmiştir.

Dalış

Turist yoğunluğu olan yerleşim birimlerinde, birçok lisanslı dalış firması, dalış yasağı olmayan sahalarda, turistlere verdikleri kısa bir eğitim sonunda tüplerle denizin diplerine keşif dalışları yapmaktadırlar. Dalışa götürülen turistler için yerel otoritelerden izin alınmaktadır.

Ünlü coğrafyacı Strabon'un "Tanrı çok sevdiği kulunu ömürlü olsun diye Datça Yarımadasına gönderir" dediği Datça'da harika dalış alanları bulunmaktadır. Kara incir açıklarında bulunan irili ufaklı adacıklar etrafında, Köpekbalığı, Yunus, Akdeniz Foku ve Müren gibi deniz canlılarına rastlamak mümkündür. Bu dalış merkezleri arasında en çok tercih edileni, Datça yat limanına sonradan bağlanmış  küçük bir adacık olan Esenada ve çevresidir.

52 dalış noktası ve çeşitli antik kalıntıların yer aldığı Marmaris'in derinlikleri, her dalıcıyı mutlu edecek zenginlikler içermektedir. Dış boğaz,  Kütük Burnu, Cennet Adası, Kadırga Feneri ve Kargı Adası başlıca dalış noktalarıdır. Cennet adası yamaçlarından yapılan duvar dalışı, birbirinden güzel bitki ve makro yaşam birimlerini gözlemlemek açısından ilgi uyandıran bir etkinliktir.

Dünyanın sayılı sualtı müzelerinden birini barındıran Bodrum, bütün güzellikleri yanında sualtı turizminde de Türkiye'nin dışarıya açılan penceresidir. Bodrum'un doğusundaki Orak Adası derinliği, mağaraları, rengarenk süngerleri ve 100 metreyi geçen doğu duvarıyla bir dalış cennetidir. Sığ yerlerdeki taş formasyonu da ayrı bir zenginliğe sahiptir. Antik kalıntıya da rastlanabilen Kargı ve Köçek Adalarının 20-30 metre derinlikleri, makro fotoğrafçılık için uygun irili ufaklı pek çok canlı barındırmaktadır. Köçek Adası yolunda bulunan 19 metredeki resif, dalınması gereken bir noktadır. Bu resifte avlanma yapılmadığı zamanlar her türlü canlı görülebilmektedir. Çatal Çdası ve karşı sığlıklar ve Gemitaşı Bahçesi'nin kıyıları dalış için sayılabilecek diğer ilginç noktalardır.

Kanyoning

Ula Kanyonu, Kelebekler Vadisi ve Saklıkent, Muğla yöresindeki belli başlı  kanyonlardır. Ancak bu yörede henüz keşfedilmemiş 30’a yakın kanyon bulunmaktadır. Muğla’da Doğa Sporları Kulübü üyeleri zaman zaman düzenlediği faaliyetlerle bu sporun ve yörenin tanınmasına ve sevilmesine katkıda bulunmaktadır.

Mağaracılık

İli, kireç taşı olan kaya yapısından dolayı, mağara açısından zengin bir bölgedir. Bölgede keşfedilmeyi bekleyen pek çok mağara bulunmaktadır. Bu sporu yapanlar tarafından en çok tercih edilen mağaralar, Milas-Menteşe dağ sırasında bulunan Gökçe Mağarası (345metre) ve Kavaklıdere Yerküpe Mağarasıdır.

 

2.7 - Milli Parklar

Marmaris Milli Parkı

 Milli Park alanı Muğla ili, Marmaris ilçesi sınırları içerisinde yer almakta olup, hem karadan hem de denizden ulaşım mümkündür. Sahanın jeolojik yapısı genel olarak magmatik ve kalker kayaçları ile alüvyon ve yamaç molozlarından oluşmuştur. Kuzeybatısında mostra veren, kretase yaşlı magmatik kayaların okside olması kızıl renkli görünümlere yol açmaktadır. Kalkerler ise sahanın doğusunda geniş mostra verirler. Kalker mostralarının batı kısmı tabakalı , doğu kısmı ise masif durumdadır.

Milli Parkın orman formasyonunu, kızılçam (Pinus Brutia) oluşturmaktadır. Bununla birlikte endemik bir tür olan sığla ağacı, sahanın belirli bölgelerinde yayılım gösterir. Sığla ağaçları, bölgenin derin, nemli ve ağır topraklı taban arazilerinde yetişmektedir. Vadi içerisinde ise kızılçam , meşe, çınar ve kızılağaç gurupları, etkileyici bir görünüm sunmaktadır. Ayrıca pırnal meşesi, kemes meşesi, yabani zeytin, kocayemiş, tesbih, sumak, keçiboynuzu, melengiç, zakkum ve defne gibi ağaçcık formlu Akdeniz bitkileri de Milli Park alanında geniş yayılış alanları göstermektedirler.

Saha, yaban hayatı bakımından da zenginlik içermekte olup, özellikle Marmaris-Köyceğiz arasında bulunan ve nesli tükenme tehlikesi altında olan yaban keçilerinin yanı sıra ayı, karakulak, tilki, sincap, gelincik gibi memeli hayvanlara da rastlanmaktadır.

Milli Park sahasında; Antik Physkos Kenti (Marmaris) ve Amos (Hisarönü) kenti yeralmakta olup, Antik Çağ'da bu bölge Karia Bölgesi olarak adlandırılmıştır. Bölgede Rhodos Kolonisi izleri görülmektedir. Bir Karia Kenti olan Amos'da tiyatro, tapınak ve bazı heykel kaidelerine rastlanmakta olup, kentin etrafı aynı dönemden kalma bir sur duvarı ile çevrilmiştir. Physkos Antik Kenti'nde ise Hellenistik çağda inşa edilmiş sur duvarları yer alır.

Milli Park sahası içerisinde, flora ve fauna açısından zenginliği ile başta Cennet Adası olmak üzere diğer adalar ve koylar görülmeye değer yerlerdir. Ayrıca bitki zenginliği ile peyzaj değerleri yüksek olan vadi boyları da ziyaretçilere doyumsuz görüntüler sunar.

 

Saklıkent Milli Parkı

Saklıkent Milli Parkı, Muğla İli Fethiye İlçesi sınırları içerisinde, Eşen Çayının bir kolu üzerinde yer almaktadır. Saklıkent'e, güneyden Kalkan-Yeşilova yol ayrımından Palamut Köyü ile kuzeyden Kemer yolu ile ulaşılmaktadır.

 Milli Parkın ana özelliğini, 1000-1100 metre yüzeyi içerisinde gelişen ve oldukça dik vadi yamaçlarına sahip olan Saklıkent Kanyonu oluşturmaktadır. Kanyon iki havza arasında uzanan, Antesedan bir özellik sunmaktadır. Yöredeki irili ufaklı kanyonların meydana gelmesinde tektonik olayların yanında kast oluşumun da önemli rol oynadığı görülmektedir. Özellikle Saklıkent Kanyonu içerisinde , bazı kesimlerde, karstik tünellerin çökmesi ilginç bir fiziki yapılanma meydana getirmiştir. Bu tür yerler vadi yamaçlarının birbirine doğru hafif ters şekilde eğimlendikleri ve tabanda önemli oranda enkaz deposunun varlığı ile vadinin diğer kesimlerinden ayrıldıkları bölgelerdir.

Yöre tektonik kontrollü bir jeomorfolojik gelişime sahip olup, özellikle düşey yönlü tektonizma, kanyonundaki gelişme seyrini etkilemiş ve bugünkü görünümünü almasında önemli ölçüde yardımcı olmuştur.

 Milli Park alanında, orman formasyonu, kızılçam (PinusBrutia), karaçam (Pinus Nigra) ve sedir (Cedrus Libani) ağaçlarından meydana gelmektedir. Kanyon girişine yakın kesimlerde kızılçam yaygınlık gösterirken , özellikle Milli Park'ın güneydoğu kesiminde 1000 metrenin üzerindeki zonlarda, karaçam;  Dumanlıdağ ve yakın çevresinde ise sedir ağaçları görülebilmektedir. Ayrıca Aktez Yaylasının güneydoğu kesimi , soğanlı bitkilerin (Sıklemenlerin) endemik olarak yerleştikleri ve yetiştikleri sahadır.

Milli Park sahasında; Milli Parka ismini veren ve ziyaretçileri vahşi yapısıyla çeken Saklıkent Kanyonu görülmeye değerdir. Ayrıca parkın yüksek rakımlı bölgelerinde yer alan yayla gelişimleri hem sosyal-kültürel yaşam şekilleri  hem de doğal güzellikleri ile doğanın ziyaretçilere sunduğu eşsiz değerlerdir.

2.8 - Geleneksel Muğla Evleri

Özellikle Hisar Dağı eteklerine doğru yoğun bir şekilde yer alan bu evler, kentsel siluetli kırmızı kiremitli çatı, beyaz duvar ve üzerlerinden taşan yeşil ağaçlar üçlüsünün oluşturduğu armoni içinde, geleneksel dokuyu yansıtan yapılardır. Büyük çoğunluğu avlulu ve iki katlıdır. Bazılarının sofaları sonradan kapatılmış, bazı yakın devirde inşa edilenler ise, doğrudan kapalı sofalı olarak yapılmışlardır.

Genel özellikleri, aile mahremiyeti anlayışının bir ürünü olarak içe dönük olmalarıdır. Özellikle zemin katlarında sokağa penceresi olan ev yok denecek kadar azdır. Buna karşılık avluya bakan pencerelerin çokluğu dikkat çeker. Bu pencereler, açık, yarı açık yaşam mekanlarıyla ve geniş saçaklarla zenginleştirilmiştir. Güneş hakimiyetini  dengelemek üzere, evler parsellerin yukarı köşelerine ve kuzeye kapalı, güneye açık olarak yerleşmişlerdir.

Plan tipleri, sofa ile bunun etrafında yer alan odaların ve üst kata çıkan merdivenin yerine göre değişiklikler göstermektedir. Üzerlerinde yer aldıkları parsellerin biçimi ve komşu binaların konumu da planların oluşumunda etkili olabilmektedir. Ancak, genel hatlarıyla sofa içindeki yerlere göre ortadan ve yandan merdivenli tipler olarak sınıflama yapmak mümkündür.

Evlere, sokaklardan "kuzulu kapı" ile girilir. Bu kapılar, geniş iki kanadı olan ve bunlardan genellikle girişe göre sağ taraftakinin içinden ikinci bir küçük kapı açılan, 2.30 metre yükseklikteki avlu duvarının yüksekliği ile orantılı olan ve  üzerinde iki tarafa meyilli kiremit örtülü ahşap çatısı bulunan kapılardır.

Evin bir duvarına bitişik olarak veya yarım bir konumda tek katlı müştemilat bulunur. Müştemilat içinde evin asıl mutfağı, ocağı, kileri ve bazen de banyosu yer almaktadır. Ayrıca, temiz su havzaları da bu binanın içinde veya dışındadır olabilmektedir.

Yapılar genellikle taş veya ikinci derecede ahşaptır. Tüm taşıyıcı duvarlar, avlu duvarları ve özellikle zemin katlar, kireç harcı, kırma- moloz taş duvarlarla inşa edilmektedir. Çatı örtüsü olarak alaturka kiremit kullanılır. Çatı dışındaki duvar üstleri ve ocak çıkıntılarının baca halinde daraldığı girintilerin üst kısımları, bu kiremitle örtülüdür. Ayrıca, günümüzde Muğla'nın sembolü olarak kabul edilen karakteristik bacalar, alaturka kiremitlerle yapılan kendine özgü bir şapka ile kapatılmıştır.

 

2.9 Yöresel Yemekler

Muğla ve ilçeleri zengin yemek çeşitleri ile Türk Mutfağı’nın özelliklerini yansıtır. Özellikle sebze yemeklerinde ve hamur işlerinde görülen çeşitlilik şaşırtıcı düzeydedir. Tarhana, ara ve dutmeş (çorbalar); çopur, döş, çızdırma, gürlen kebabı, sura, ballı kavurma, dövme köfte ve karın-kumbar dolması (et yemekleri);  her tür balık ızgara ve buğulama, kalamar, pirinçli balık (balık);  turp, hardal haşlaması, börülce kavurma, sirken otlaşı, ekşili biber, galli patlıcan (sebze); ahtapot pilavı, vekilharç, bulgur böreği ve keşkek, zerde, ballı kabuk, üzüm köftesi, hoşmerim, pekmez reçeli, üzüm, domates, patlıcan ve kabak reçeli (tatlılar) yöreye has mutfak kültürü ürünleri olarak tadılmaya değer lezzette yiyeceklerdir.

 

 

 

6- TURİZM BÖLGE  ALAN ve MERKEZLERİ İLE TAHSİSLİ ARAZİLER

        

6.1 - Turizm Bölge Alan Ve Merkezleri 

         Muğla Bodrum Marina Turizm Merkezi 07.11.1985 tarih, 85/10036 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile turizm merkezi ilan edilmiş olup söz konusu turizm merkezinde fiziksel planlarla yaklaşık  650 yat kapasitesi öngörülmektedir.

         Muğla Bodrum Karaada Turizm Merkezi 07.11.1985 tarih, 85/10036 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile turizm merkezi ilan edilmiş olup söz konusu turizm merkezinde fiziksel planlarla yaklaşık  3000 yatak kapasitesi öngörülmektedir.

         Muğla Bodrum Türkbükü Doğusu Turizm Merkezi 11.09.1987 tarih, 87/12106 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile turizm merkezi ilan edilmiş olup söz konusu turizm merkezinde fiziksel planlarla yaklaşık 18049 yatak kapasitesi öngörülmektedir.

Muğla Bodrum Yalıçiftliği Turizm Merkezi 11.09.1987 tarih, 87/12106 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile turizm merkezi ilan edilmiş olup söz konusu turizm merkezinde fiziksel planlarla yaklaşık 9100 yatak kapasitesi öngörülmektedir.

Muğla Bodrum Yalıkavak Limanı Turizm Merkezi 11.09.1987 tarih, 87/12106 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile turizm merkezi ilan edilmiş olup söz konusu turizm merkezinde fiziksel planlarla yaklaşık 2700 yatak kapasitesi öngörülmektedir.

Muğla Milas Çamlimanı Turizm Merkezi 11.09.1987 tarih, 87/12106 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile turizm merkezi ilan edilmiş olup söz konusu turizm merkezinde fiziksel planlarla yaklaşık 5000 yatak kapasitesi öngörülmektedir.

         Muğla Milas Kazıklı Koyu Turizm Merkezi 11.09.1987 tarih, 87/12106 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile turizm merkezi ilan edilmiş olup söz konusu turizm merkezinde fiziksel planlarla yaklaşık 4500 yatak kapasitesi öngörülmektedir.

         Muğla Milas Akbük Kazıklı Koyu Kıyı Bandı Turizm Merkezi 30.08.1989 tarih, 89/14499 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile turizm merkezi ilan edilmiş olup söz konusu turizm merkezinde fiziksel planlarla yaklaşık 4000 yatak kapasitesi öngörülmektedir.

         Muğla Marmaris ve çevresi Turizm Alanı 30.08.1989 tarih, 89/14499 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile turizm alanı ilan edilmiş olup söz konusu turizm alanında fiziksel planlarla yaklaşık 39507 yatak kapasitesi öngörülmektedir.

         Muğla Sarıgerme Turizm Alanı 25.08.1982 tarihli Turizm İşleri Yüksek Koordinasyon Kurulu Kararı ile turizm alanı ilan edilmiş olup; 15.12.1994 tarih, 94/6345 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla tevsii edilmiştir. Sözkonusu turizm alanında fiziksel planlarla yaklaşık 10390 yatak kapasitesi öngörülmektedir.

         Muğla Milas Çökertme Turizm Merkezi 23.09.1997 tarih, 97/9985 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile turizm merkezi ilan edilmiş olup söz konusu turizm merkezinde fiziksel planlarla yaklaşık 28140 yatak kapasitesi öngörülmektedir

 

 

3. BAKANLIKÇA YÜRÜTÜLEN TURİZM ALTYAPISI ÇALIŞMALARI

 

3.1 - Altyapı İnşa Çalışmaları

 

Turizm Bakanlığı'nca 2002 yılında yapılması planlanan turizm altyapı çalışmaları çerçevesinde Muğla İline ilişkin olarak:

Muğla-Bodrum Gümbet Atıksu Arıtma Tesisi İnşaatı, Muğla-Bodrum Türkbükü Atıksu Arıtma Tesisi Tevsii İnşaatı ve Muğla Sandras Kış Turizm Merkezi altyapı uygulamaları sayılmaktadır.

 

3.2 - Sinek Ve Sivrisinekle Mücadele Projesi

         Turizm Bakanlığı  ile Sağlık Bakanlığı arasında 22.08.1995 tarihinde imzalanan protokol ile “Turizm Öncelikli Bölgelerde Sinek ve Sivrisinekle Mücadele Projesi” 01.01.1996’da yürürlüğe girmiştir.

 

         Bu proje çerçevesinde öncelikle ele alınacak illerden biri olan Muğla ilinin Sarıgerme İlçesi, projenin pilot bölgesi olarak tespit edilmiştir.

 

3.3 - Mobil Vidanjörle Yat Ve Teknelerden  Atıksu Ve Sintine Sularının Atılması Projesi

 

         Sahillerimizde, yatların atıksuları ve sintinelerinden kaynaklanan kirliliğin önlenmesi için, 1997 yılında Muğla İlinde başlatılan  Proje,  Antalya, İzmir, Aydın ve Balıkesir kıyı illerinde de devam etmektedir Sözkonusu Proje kapsamında;

 1997 yılında 10 adet Vidanjör imal ettirilerek  Fethiye, Marmaris, Bodrum, Datça ve Göcek Belediye marinalarına teslim edilmiştir.

 

3.4 - Akdeniz-Ege Turizm Altyapısı Kıyı Yönetimi (Atak) Projesi

 

         Ege ve Akdeniz kıyılarında yeralan turizm yoğunluklu yerleşimlerin, içme suyu, kanalizasyon, atıksu arıtma ve katı atık imha tesisleri gibi altyapı sistemlerinin yerel yönetimlerle işbirliği içinde gerçekleştirilmesi amacıyla, Çanakkale-Balıkesir il sınırından Antalya-İçel il sınırına kadar uzanan yaklaşık 2000 km uzunluğundaki kıyı kesiminde yeralan yerleşimlerin altyapı sistemlerinin gerçekleştirilmesi için 1989 yılında başlatılan Akdeniz-Ege Turizm Altyapısı Kıyı Yönetimi (ATAK) Projesi  uygulamalarına devam edilmektedir.

Proje çalışmaları sırasında, kıyı bandındaki yerleşimler tek tek ele alınmamış, bunun yerine en ekonomik hizmet alanı anlayışı içinde 100’e yakın yerleşim,  25 havza bazında değerlendirilmiştir.  Bu havzalardan, 10  yüksek öncelikli havzanın fizibilite, 15 ikincil öncelikli havzanın da ön fizibilite çalışmaları tamamlanmıştır.  Bu kapsamda yapılan alyapı sistemlerinin yapımını, bakımını, onarımını ve işletmesini üstlenecek Altyapı Hizmet Birliklerinin  kurulması, İçişleri Bakanlığı ile koordinasyon sağlanarak bir çok havzada tamamlanmıştır.

 

4. BAKANLIKÇA YÜRÜTÜLEN ALTERNATİF TURİZM PROJELERİ

 

4.1 - Akarsu Sporları Turizmi Projesi

Ülkemizin sahip olduğu zengin doğal kaynaklarından birisi de akarsularımızdır. Akarsularımızın önemli bir bölümü kısaca "akarsu turizmi" olarak tanımlayabileceğimiz rafting, kano ve nehir kayağı için çok elverişlidir.

Doğa turizminin önde gelen dallarından biri olarak akarsu turizmine yönelik ülkemizin sunduğu bu büyük potansiyelin  geliştirilmesi ve geniş kitlelere hitap edecek şekilde tanıtımının yapılması önem   taşımaktadır.

Akdeniz'deki akarsularımızdan Antalya-Köprüçay, Alara ve Dim Çayı ile Muğla Dalaman Çaylarında seyahat acentalarınca günübirlik kano ve rafting turlarına başlanmış ve bu turlar büyük ilgi görmüştür.

 

4.2 - Atlı Doğa Yürüyüşü

 Sahip olduğumuz zengin turizm potansiyelini tanıtmak dolayısıyla talebi çeşitlendirmek, yatırım ve işletmecilerin dikkatini yeni turizm türlerine ve iç bölgelerimize çekerek yerel kaynakları değerlendirmek ve arzın ülke içinde dengeli dağılımını sağlamak, kırsal bölgelerimizdeki halkımızın turizme katılımını özendirmek ve sosyo ekonomik gelişmesine katkıda bulunmak amacıyla Eko Turizm Projeleri uygulanmaktadır. Bu Projelerden biri olan “Atlı Doğa Yürüyüşü” ülkemizde Kapadokya, Kastamonu, Antalya, Muğla gibi yörelerimizde seyahat acentaları tarafından düzenlenmektedir.Bu projenin amacı, yerli ve yabancı medya kaynakları aracılığıyla geniş bir çevreye tanıtımını sağlamak, yatırımcıların, işletmecilerin, turizm sektörüyle ilgili kuruluşların, halkımızın, at ve doğa severlerin ilgisini çekmektir.

         5. MUĞLA'DA DÜZENLENEN YEREL ETKİNLİKLER      

        

Uçurtma Şenliği	22-23 Nisan
Marmariz Yat Festivali	7-13 Mayıs
Babadağ Beşkaza yaylaları Şenliği	1-5 Haziran
Milas Şenliği	1-30 Haziran
Menteşe Yepküre Beşpınar Yağlı Pehlivan Güreşleri	1-30 Haziran
Ortaca Festivali	10-12 Haziran
Turgutreis'I Anma Şenlikleri	23 Haziran
Dalyan Turizm Caretta-Caretta Festivali	1-3 Temmuz
Uluslararası Üniversiteler Beach Handball Turnuvası	13-17 Temmuz
Datça Kültür Sanat Festivali	1-31 Ağustos
Yatağan Bıçakçılık Festivali	1-31 Ekim
Uluslararası Bodrum Kupası Yelkenli Ahşap Yat Yarışları	1-31 Ekim
Ölüdeniz Hava Oyunları ve Yamaç Paraşütü Şenliği	1-31 Ekim
Marmaris yat Yarışları Haftası	1-4 Kasım

 

6.KAYNAK

Www.turizm.gov.tr/

https://www.mugla.gov.tr/

https://www.turkiyemcennetim.8m.com/

https://koycegiz.cjb.net/

https://www.turgutreis-bld.gov.tr/

https://www.marmaris-online.com/

 

İLGİLİ SAYFALAR

• ADANA'NIN TARİHİ VE TURİSTİK YERLERİ
• ADIYAMAN, TARİHİ VE TURİZMİ
• AFYON'UN TARİHİ VE TURİSTİK YERLERİ
• AĞRI'NINTARİHİ TURİZMİ VE TURİSTİK YERLERİ
• Aksaray'ın Tarihi ve Turistik Yerleri
• Amasya'nın Tarihi ve Turistik Yerleri
• Ankara'nın Tarihi ve Turistik Yerleri
• Antalya'nın Tarihi, Turizmi ve Antik Yerleri
• Artvin'in Tarihi, Turizmi, Yayla ve Vadileri
• Aydın'ın Tarihi, Turizmi , Antik ve Doğal Güzellikleri
• Balıkesir:Tarih, Turizm ve Gezilecek Yerler
• Bartın'ın Tarihı Turizmi , Görülecek Yerleri
• BATMAN'IN TURİZM, TARİH VE DOĞASI
• Bayburt'u Gezelim mi?
• Bilecik'i Gezelim mi?
• Bingöl ve Güzellikleri
• BİTLİS'İ GEZİP GÖRELİ,M
• BOLU'YU GEZİP GÖRELİM
• BURDUR'UN TARİH DOĞA VE KÜLTÜRÜ
• Bursa'yı Gezip Görelim
• Çanakkale: Tarihi, Turizmi ve Doğası
• Çankırı'nın Tarihi Turistik ve Doğal Güzellikleri
• Çorum , Tarihi, Turizmi ve Doğal Güzellikleri
• DENİZLİ , TARİH TURİZM VE DOĞAL GÜZELLİKLERİ
• Elâzığ Tarih Turizim Doğal ve Diğer Özellikleri
•  

İliniz, ilçeniz hatta köylerinizin, doğal güzellikleri hakkında yazılar yazabilir, Turistik, tarihi ve doğal güzellikleri fotoğraflarınız ile  paylaşabilirsiniz.

 BAŞVURU İÇİN : ESA, İLETİŞİM  veya [email protected]