Mukatta ve Huruf u Mukatta Nedir

Arapça yazılışı, mukatta  : المقطّعة

Arapça yazılışı : Huruf u mukatta : المقطّعة الحروف

Mukatta sözcüğü  Arapça kökenlidir.  Arapçada “kesilmiş, ayrılmış” kesmek, bir şeyi bütününden ayırmak” manasına gelen kat‘ kökünden türemiş bir sözcüktür.  

Arap alfabesinde kendinden sonra gelen harfle bitişmeyen harfler (elif, dal, zel, re, ze, vav) Kuran-ı Kerimdeki sûre başlarında bulunan anlamları ve kullanım amaçları bilinmeyen şifreli harflere mukatta denir.

Mukatta Kur'an-ı Kerîm'de yirmi dokuz surenin başında yer alan ve sadece harflerden oluşan müteşâbih âyetlerede denmektedir. Arapça, مقطعات "Mûkattâ'at"  denilen harflerin” bileşimlerinden oluşan bu âyetler, ikinci ya da üçüncü âyetler öncesinde zikredilmekte, bazen de birinci âyetin içerisinde yer alan harflerden oluşmaktadırlar. Gerçek mânâları bilinmeyen bu harfler, bâtınî anlamlar ihtivâ eden ilâhî âyetler olarak kabul edilmektedirler.”[1]

“söz konusu harfler kelimeyi oluştururken okundukları gibi değil kendi isimleriyle telaffuz edildiklerinden “bağımsız ve ayrı harfler” anlamında “hurûf-ı mukattaa” diye anılmıştır…Kur’ân-ı Kerîm’in sûrelerinde söze nasıl başlandığı sorusuna cevap veren “Fevâtihu’s-süver”, “Evâilü’s-süver” vb. başlıklar taşıyan bölüm içinde hurûf-ı mukattaa önemli bir yer tutar.”[2]

Huruf u mukatta : “bağımsız ve ayrı harfler” anlamına gelir. Hurûf-ı mukattaa Arap alfabesindeki on dört harften (ا، ح، ر، س، ص، ط، ع، ق، ك، ل، م، ن، هـ، ى) oluşur. Bu harfler Kur'ân-ı kerîmin bazı surelerinin başlarında bulunan ve manası gizli olan veya manası bilinmeyen ikisi üçü bir arada veya tek başına yazılı harfler olmaktadırlar.  [3] Bu harfler bazı surelerin başında bazen üçü tek, dördü iki, üçü üç, ikisi dört, ikisi de beş harfler şeklinde bulunur ve ayrı ayrı okunurlar.  Elif lâm mîm, Yâsîn, Elîf lâm râ, Ha mim ... gibi.

Aynı zamanda Arap alfabesindeki harfleri heceler halinde kesik kesik yazmaya da huruf u mukatta denir.

KAYNAKÇA 

[1]https://tr.wikipedia.org/wiki/Mukattaa_harfler[

2] M. ZEKİ DUMAN, MUSTAFA ALTUNDAĞ, “ HURÛF-ı MUKATTAA “https://islamansiklopedisi.org.tr/huruf-i-mukattaa

[3] M. ZEKİ DUMAN, MUSTAFA ALTUNDAĞ, “ HURÛF-ı MUKATTAA “https://islamansiklopedisi.org.tr/huruf-i-mukattaa