MÜLAKAT NEDİR?

 

Mülakat kelimesinin sözlüklerdeki anlamları “buluşma, görüşme”, “bir işe alınacak kişiyi seçmek ereğiyle, adaylarla tek tek ve yüz yüze konuşmak, görüşmek.” Anlamlarındadır.

İşe adam almak amacıyla yapılacak olan mülakatlar konumuz dışındadır. Bizi ilgilendiren yönü ise yazılı halde olan veya yazıya geçirilerek yazı türü haline dönüşen  görüş, alışveriş, bilgi paylaşımı, kültür edebiyat, sanat amaçlı mülakatlar olmaktadır.

Mülakata her ne kadar kişiler arasında yapılan sözlü bilgi alışverişi olsa da edebi, kültürel sanatsal amaçlı yapılan mülakatlar ünlü kişilerle yazıya geçirmek amaçlı yapıldığında edebi bir metin haline de gelir.  Yazı türü olsun diye yapılan mülakatlar, belli bir alanda tanınmış bir kişinin sanatı, ürünleri, eserleri, hayatı hakkında elde edilmek isten önemli bilgiler için yapılır. Bu tip bir bilgi alışverişi planlanmış, soruları hatta cevapları bile önceden hazırlanmış soru cevap mantığı ile hatta röportaja benzer bir şekilde yapılmış mülakatlar olmaktadır. İki tarafın da konuşma ve dinlemesini içerir. Mülakat ile röportaj bir birleri ile çok alakadar ve yakın türlerdir.

Tanınmış kişilerin özel hayatlarını az, bilinen yönlerini, sanat anlayışlarını vb ortaya çıkarmak amaçlı yapılan mülakatlar ile iş görüşmesi, işe adam almak vb. için yapılan mülakatlar ile karıştırmamak gerekir. Örneğin, Atatürk, Sait Faik veya Ressam Turgut Zaim ile sanatı , özel hayatı, çocukluk günleri vb ile yapılmış mülakatlar sonradan büyük değer kazanacak  ve belge niteliğinde bir çalışma olacaktır.

Edebi veya sanatsal mülakatı hazırlayan kişinin sorduğu özel sorular, verilen cevapların kalitesi bu tip mülakatları edebi ve sanatsal hale getirir.

Sıradan ve gündelik hayatın içindeki mülakatlar ile haber konulu mülakatlar herhangi bir sosyal konu ya da sorun üzerinde, uzman kişi ya da kişilerle yapılmış konuşmalar olmaktadır. Bu tip mülakatlar toplumun tamamını ya da bir kısmını ilgilendire alanlarda yapılır”. Bu tür yazılar, genellikle  Gazete ve dergilerde yayımlanmak için hazırlanmaktadır. “(S. SARICA - M. GÜNDÜZ, Güzel Konuşma Yazma, s. 278)

Mülakatın Özellikleri

Mülakat metinleri öğretici bir metindir. Edebi ve sanatsal amaçla yapılırsa edebi bir tür veya belge haline dönüşür.  
Alanında tanınmış kişilerle yapılan mülakatlar olduğu gibi iş görüşmesi veya  gündelik haber ile ilgili mülakatlar da vardır.
Alınan cevaplar, aynen ve yorumlanmadan yayımlanır.
Mülakat yazılarında; görüşülen kimsenin adı, ne işle uğraştığı, hangi amaç için kendisiyle konuşulduğu, buluşma yeri; sorular ve cevaplar; mülakat yapılan kimsenin o konu üzerindeki temel görüşü belirtilmelidir.
Cümleler açık, yalın olmalı; diyalog çizgisinden ve tırnak işaretinden faydalanılmalıdır.
Genelde söyleşmeye bağlı anlatım türü kullanılır.

İŞ GÖRÜŞMESİ VEYA HABER İLE İLGİLİ MÜLAKATLARDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR

1. 
   a) Görüşmenin konusu ilgi çekici ve toplumsal açıdan önemli olmalıdır.
   
   b ) Hangi alanda ya da konuda görüşme yapılacaksa, o alanın ya da konunun uzmanları seçilmelidir. Görüşme için, mümkün olduğunca birinci kaynak kişi ya da kişiler tercih edilmelidir.
   
   c) Görüşmeye katılacak kişi ya da kişilerle ön görüşme yapılmalıdır. Bu ön görüşmede (telefon ya da mektupla da olabilir.), görüşmenin amacı ve özellikleri belirtilmelidir. Özellikle, görüşmeye katılacak kişiye ne zaman, nerede görüşme yapılacağı hakkında bilgi verilmelidir.
   
   ç ) Görüşmeyi düzenleyen kişi, görüşme başında nazik bir ifadeyle konuya giriş yapmalıdır. Örnek: "Sizi / sizleri, buraya kadar yorduğum, kıymetli zamanlarınızı aldığım için özür diliyorum. Şimdiden vereceğiniz bilgiler için size / sizlere çok teşekkür ederim." gibi.
   
   d ) Görüşmeyi düzenleyen kişi, görüşmenin sonunda da yine nazik ve kibar bir ifade kullanmalıdır. Örnek: "Verdiğiniz önemli bilgiler için size / sizlere çok teşekkür ederim." gibi.
   
   e) Görüşmeyi düzenleyen kişi, soracağı soruları önceden plânlamalıdır. Konunun ya da olayın bütün boyutlarını yansıtacak şekilde sorularını özenle seçmelidir.
   
   f ) Görüşmeye katılan kişi ya da kişilerin duygu ve düşünceleri olduğu gibi yazıya geçirilmelidir. Bu nedenle, görüşme teyp ya da video kasetine alınmalı; daha sonra kasetteki ifadeler yazıya çevrilmelidir.
   
   

MÜLAKAT TÜRLERİ

Bire bir Mülakat:

En çok kullanılan yöntemlerdendir.  Mülakat adayıyla bire bir ve yalnız olarak yapılır. İşe alma, vb maksatlı yapılır anacak sübjektif olması nedeniyle eleştirilen bir görüşmedir. Görüşmeye alınacak kişinin özgeçmişi incelenmeli, zayıf ve kuvvetli yanları belirlenmeli ve mülakatta sorulacak soruların daha önceden tasarlanması gereklidir. Görüşmeyi yapanın esas amacı pozisyona en uygun adayı bulmak olduğundan adaylara karşı eşit davranmak ve soruları aynı tarz ve tavırla sormak adaleti sağlayacaktır.

Panel Mülakatlar :
Çalışma Arkadaşları Grubu :
Sıralı Mülakatlar:

BİR MÜLAKAT ÖRNEĞİ 

Soru: Üniversite seçiminizdeki nedenleri nasıl belirtirsiniz? Bu üniversite size neler kazandırdı?

Örnek Yanıt:

Mezun olduğum üniversite gelişmiş teknolojik olanak konusunda önemli bir konumdadır. Bu nedenle, bu üniversiteye girebilirsem, mühendislik eğitimim için gerekli olanaklara sahip olabileceğimi biliyordum. SU, yeni olmasına rağmen, disiplinlerarası yaklaşımıyla oldukça rağbet gören bir üniversite. Bu nedenle sizin gibi şirketler bu üniversite mezunlarına daha farklı bakıyorlar. Disiplilerarası program düşünceye farklı boyutlar katıyor. Mühendis olmak yanında, çok yönlülük ve eleştirel düşünme becerileri sentez yeteneğini güçlendiriyor. Kesin karar vermeden önce üniversiteyi ziyaret ettiğim için, laboratuar olanaklarının çok iyi olduğunu gördüm ve derslerin seçkin bir akademik kadro tarafından verildiği bilgisini topladım. Mühendislik eğitiminde bu olanakların içinde yaşadım. Ayrıca, İlk iki yılda aldığım dersler ve özel projelerde grup çalışmasının önemini kavradım. Bu üniversitedeki dört yılım boyunca, 25'ten fazla proje bana takım çalışması, iletişim becerileri kazandırdı.

 

Edebiyat Dil bilim, Kültür, Folklor, Geleneksel ve Güzel Sanatlarla ilgili, Tez, yazı, İnceleme, ve Araştırmalarınız bize başvurarak bu sitede Paylaşabilirsiniz.

 BAŞVURU İÇİN : ESA, İLETİŞİM  veya s_kuzucular@hotmail.com