Musarra ile Müselsel Nedir ve Örnekleri

 

Osmanlıca yazılışı: Musarra :   مصرع

 

Musarra kelimesi Arapça “ sarr” kökünden gelen bir kelimedir.  Musarra kelimesi edebiyatta bir terim olarak kullanılmış, iki dizesindeki her sözcüğü  kendi arasında kafiyeli olan beyitlere musarra denmiştir.Her iki mısrası bir biri ile kafiyeli olmayan bir mısrası serbest diğer mısrası  ilk beyitle kafiyeli olan beyitlere ise müfred denmektedir.

 

Kafiyeli beyitler genellikle” metali,”  müfredler ise “ ebyat-ı müfredat”  adı altında toplanır. Beyt-i musarra Matla beyti ile aynı  şekil özelliği taşır.  Fakat  Musarra beyti illaki matla beyti olmak zorunda değildir. Matla beyti daima şiirin başında bulunur fakat musarra şiirin ortalarında da bulunabilir.

 Divan şiirinde gazel ve kasideler genel olarak ilk beyitleri yani matla beyitleri kendi aralarında kafiyeli diğer beyitleri ise müfretlerden meydana gelir. Fakat divan şiirinde her beyti kendi arasında kafiyeli olan  olan şiirler de yazılmıştır. Bunlara musarra gazel veya –  mısraları zincirleme gittikleri için – müselsel de demişlerdir. Her mısrası aynı kafiyede olan şiirlere de musarra denir. (Musarra tuyuğ gibi)  


 MUSARRA- MÜSELSEL ŞİİR ÖRNEĞİ

Hiçbir dem sensiz olmak istemez canım benim
Oldu güya tâb-i hüsnün imânım benim

Cevrin olmaz kâsir-i şevk-i firâvanım benim
Muttasıl alemde etsin girye çeşmânım  benim

Razıyım yansın müebbed kalb-i sûzânım benim
Mevt tutsun dâmenim hüsrân giribânım benim    Recaizade Ekrem

Şâhâ müselsel zülfüñüñ ışkında mecnûn olmışam (446/1)
Göñlümi bir sevdâ-y-ıçun dâm-ı belâya salmışam
……….
Gâhî hayâlüñe senüñ cândan perestiş kılmışam
İy halkı hoş hulkı hasen sürme kıble düzmişem (446/3)   Ahmedi 


Rubai-i Musarra Örneği

Luft ile şem’i ümîdimi rûz eyle
İkbâlimi  tevfîk ile firûz eyle
Leylâ gibilafzımı dil- efrûz eyle
Mecnûn gibi nazmımı çiğer-sûz eyle      Fuzuli